ΚΑΠΟΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΑΝΑΚΟΥΦΙΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗ ΝΑΥΤΙΑ – ΙΣΩΣ ΟΧΙ ΤΑ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΣΟΥ

Ευχάριστα τα νέα για εκατομμύρια ανθρώπους που υποφέρουν από ναυτία στο αυτοκίνητο, το πλοίο ή και τα παιχνίδια του λούνα παρκ. Μελέτη από την Κίνα ισχυρίζεται ότι η κατάλληλη μουσική μπορεί να μετριάσει τα συμπτώματα.

Η μεγαλύτερη θυσία που έχω κάνει ως νονός ήταν να πάρω τη βαφτιστήρα μου στο λούνα παρκ και να ανεβούμε σε όλα τα παιχνίδια που απαιτούσαν συνοδό. Δεν ήταν ότι το παιδί μέσα μου ήθελε να παίξει με το παιδί που με τραβολογούσε από το χέρι· απλώς δεν μου πήγαινε να της χαλάσω χατίρι. Ανεβήκαμε σε τρενάκια, ρόδες, καρουζέλ, συγκρουόμενα και τρεις φορές σε ένα πράγμα που γύριζε γύρω από τον εαυτό του ενόσω κινούταν με ταχύτητα πάνω στις ράγες. Σύντομα στην παρέα μας είχε μπει η ναυτία, αλλά η μικρή δεν την έβλεπε. Ήταν η δική μου αόρατη (και όχι φανταστική) φίλη.

Η τελευταία γύρα του τρόμου με βρήκε χλωμό, με στομάχι κόμπο και το κεφάλι να κρέμεται έτοιμο να αυτονομηθεί. Η βαφτιστήρα ήταν εκστασιασμένη από την αδρεναλίνη κι εγώ απελπισμένος για δραμαμίνη. Μου συμβαίνει και σε διαδρομές με πολλές στροφές ή στο πλοίο αν κουνάει πολύ, σε πολύ ηπιότερο βαθμό. Για όλα φταίει η ναυτία κίνησης (ή κινήτωση), που προκαλείται όταν ο εγκέφαλος μπερδεύεται από τα αντικρουόμενα μηνύματα που στέλνουν τα αισθητήρια όργανα. Για παράδειγμα, είσαι στο λεωφορείο και αντιλαμβάνεσαι την κίνηση όπως χαζεύεις τα δέντρα και τις πινακίδες, αλλά το αιθουσαίο σύστημα (εσωτερικό αυτί) και οι μύες νιώθουν ότι το σώμα είναι ακίνητο στη θέση του.

Για να επανέλθω, λοιπόν, στην ημέρα της μεγάλης θυσίας, είναι πολύ πιθανό πως θα είχα ανακουφιστεί από τη ζαλάδα και τα υπόλοιπα συμπτώματα ακούγοντας λίγη μουσική με τα ακουστικά μου – αλλά όχι οποιαδήποτε μουσική. Σύμφωνα με μελέτη από το Southwest University στην Κίνα, είναι συγκεκριμένα είδη και ρυθμοί που μπορούν να γίνουν αντίδοτα στις περιπτώσεις ναυτίας.

iStock

Ποια τραγούδια θα βοηθήσουν;

Σε ένα πρωτότυπο πείραμα, 40 εθελοντές ξεκίνησαν για μια εικονική βόλτα σε ένα μοντέλο προσομοίωσης διαδρομής με το αυτοκίνητο, φορώντας στο κεφάλι τους ειδικά «καπέλα» ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος για την καταγραφή της εγκεφαλικής δραστηριότητας. Οι δέκα που θα αποτελούσαν την ομάδα ελέγχου θα αποβιβάζονταν πριν νιώσουν ναυτία, ενώ οι 30 θα παρέμεναν μέχρι να εμφανίσουν συμπτώματα. Όταν οι δεύτεροι άρχισαν να αισθάνονται άσχημα, χωρίστηκαν σε ομάδες για παρέμβαση με ακρόαση μουσικής ή για απλή ηρεμία μέχρι να υποχωρήσει η αδιαθεσία.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι:

• η χαρούμενη μουσική μείωσε τα συμπτώματα κατά 57,3%,
• η ήπια κατά 56,7%,
• η παθιασμένη και έντονη κατά 48,3%,
• η λυπητερή είχε τα μικρότερα οφέλη, ακόμα και σε σύγκριση με την απόλυτη σιωπή.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι κατά τη διάρκεια της ναυτίας η πολυπλοκότητα της εγκεφαλικής δραστηριότητας στους ινιακούς λοβούς (περιοχές που εμπλέκονται στην όραση και την οπτική επεξεργασία) μειώνεται αισθητά και επανέρχεται στους φυσιολογικούς ρυθμούς καθώς υποχωρούν τα συμπτώματα. Η μουσική φάνηκε να επιταχύνει την ανάκαμψη, δρώντας ταυτόχρονα σε σώμα και μυαλό.

Για την ερμηνεία των αποτελεσμάτων προτάθηκαν διάφορες υποθέσεις, όπως ότι η ήπια μουσική πιθανώς χαλαρώνει το νευρικό σύστημα και απαλύνει το στρες, που μάλλον χειροτερεύει τη ναυτία. Τα χαρούμενα τραγούδια, έπειτα, δουν με διαφορετικούς μηχανισμούς, ενεργοποιώντας τα κέντρα ανταμοιβής του εγκεφάλου και αποσπώντας την προσοχή από τη δυσφορία. Στο γιατί τα λυπητερά δεν προσφέρουν πολλά έναντι της ναυτίας, το πιθανότερο είναι ότι ενισχύουν τα αρνητικά συναισθήματα και μαζί την αίσθηση των συμπτωμάτων.

iStock

Τι να κάνεις αν δεν αρκεί η μουσική

Οι ερευνητές αναγνώρισαν ότι η μελέτη τους είχε αδυναμίες, όπως η διενέργεια σε εικονικό περιβάλλον. Πέρα από την επανάληψή της υπό συνθήκες πραγματικού ταξιδιού, σχεδιάζουν να εξετάσουν αν η προσωπική μουσική προτίμηση παίζει ρόλο, αφού το τι θεωρείται χαρούμενο ή λυπητερό είναι και θέμα γούστου.

Θες να πειραματιστείς με κάτι χαρούμενο τύπου sugar pop από τα 00s; Προτιμάς κάτι σε hard techno, ροκ ή 90s dance; Θες να παίρνεις τις στροφές μαζί με τον Τερλέγκα (αν και δεν είμαι σίγουρος ότι θα βοηθήσει); Δοκίμασέ τα όλα και δες τι σου κάνει. Αν πάλι δεν σου κάνει τίποτα, τουλάχιστον για τη ναυτία στον δρόμο:

• άνοιξε το παράθυρο να πάρεις αέρα,
• κοίτα μπροστά και όχι στο κινητό ή το βιβλίο σου,
• κλείσε για λίγο τα μάτια,
• δοκίμασε καραμέλες με δροσερή γεύση, όπως μέντα ή λεμόνι.