ΠΟΤΕ ΕΓΙΝΕ ΑΒΙΩΤΗ Η ΑΘΗΝΑ;
Η Αθήνα μάς διώχνει κάθε μέρα όσο εμείς προσπαθούμε να μετακινηθούμε στους δρόμους της, να παρκάρουμε στα πεζοδρόμιά της, να χωρέσουμε στα πανάκριβα τετραγωνικά της και να στριμωχτούμε στις πολλαπλές επιλογές ψυχαγωγίας της. Το περίεργο είναι ότι όλο αυτό το θεωρούμε κανονικό.
Οι φίλοι που χρησιμοποιούν αυτοκίνητο φτάνουν συχνά με κλάματα στη δουλειά. Έχουν κάνει τουλάχιστον 1 ώρα διαδρομή και τουλάχιστον άλλη μισή για να βρουν να παρκάρουν. Επιστρέφοντας στο σπίτι τους, αν δεν έχουν γκαράζ, μπορεί και να ψάχνουν 1 ολόκληρη ώρα για να παρκάρουν, και να βρίσκουν τελικά σε απόσταση 1 χιλιομέτρου από το σπίτι τους.
Στη γειτονιά μου, σχεδόν σε κάθε οικοδομικό τετράγωνο, χτίζεται εδώ και πολλά χρόνια από μία καινούργια πολυκατοικία. Μαζί με τα διαμερίσματα αυξάνονται και τα αυτοκίνητα. Χρειάζεσαι περίπου 20 λεπτά για να μετακινηθείς μέσα στον δήμο σου και άλλα τόσα για να βρεις πάρκινγκ, εκτός αν έχεις να διαθέσεις 10 ευρώ για ιδιωτικό (για να σας προλάβω, δεν υπάρχει πάντα για όλους η δυνατότητα να μετακινηθούν με τα πόδια, αν και πολύ θα το ήθελαν).
Το καλοκαίρι επισκέφτηκα με την οικογένειά μου την ομορφότερη κατά τη γνώμη μου πόλη της Ελλάδας, την Κέρκυρα. Η ντόπια φίλη μου με είχε προειδοποιήσει: «Πρέπει να μείνετε οπωσδήποτε στην Πόλη, αλλά εκείνες τις μέρες δύσκολα θα μπορείτε να μετακινηθείτε». Μόνο όταν χρειάστηκε να πάρουμε αστικό λεωφορείο, για να πάμε από το ξενοδοχείο μας στην Πόλη, επειδή με το αυτοκίνητο ήταν αδύνατο να την προσεγγίσουμε, κατάλαβα τι ακριβώς εννοούσε.
Αύγουστος στην Κέρκυρα σημαίνει μια ατελείωτη ουρά αυτοκινήτων η οποία δεν έχει πού να σταματήσει και κάνει αδιάκοπα τον γύρο της πόλης. Για τα πάρκινγκ, δημόσια και ιδιωτικά, υπάρχει μεγάλος χρόνος αναμονής και δεν έχει κανένα νόημα να περιμένεις μήπως κάποιος κάποια στιγμή φύγει και μπεις. Η πόλη σε διώχνει, είναι σα να σου λέει: «Δεν χωράς εδώ». Ήταν η πρώτη φορά που βίωσα κάτι τόσο στρεσογόνο σε περίοδο διακοπών, αλλά ήταν μάλλον καταλυτικό για να συνειδητοποιήσω ότι το ζω καθημερινά στην πόλη μου.
Η Αθήνα μάς διώχνει
Η Αθήνα μάς διώχνει κάθε μέρα, όσο εμείς προσπαθούμε να μετακινηθούμε στους δρόμους της, να παρκάρουμε στα πεζοδρόμιά της, να χωρέσουμε στα πανάκριβα τετραγωνικά της και να στριμωχτούμε στις πολλαπλές επιλογές ψυχαγωγίας της. Και το περίεργο είναι ότι όλο αυτό το θεωρούμε κανονικό.
«Πολλή κίνηση και σήμερα σε όλους τους δρόμους. Πάρτε καφεδάκι, βάλτε μουσική και απολαύστε το!» ακούω στις περισσότερες πρωινές ραδιοφωνικές εκπομπές. Οι ειδήσεις εξακολουθούν στους δικούς τους ανελέητους ρυθμούς ωμότητας και βίας, κι εμείς εξακολουθούμε να γυρίζουμε ασταμάτητα, όπως κάνουν τα τρωκτικά στις ρόδες τους, σα να συμμετέχουμε υπνωτισμένοι σε κάποιο πείραμα αντοχής και ατσάλωσης νεύρων.
Τα στελέχη με τα λευκά αυτοκίνητα
Ψηλά στην Κηφισίας, μεγάλα κτίρια ετοιμάζονται σε τρομακτικά γρήγορους ρυθμούς. Στεγάζουν πολυεθνικές και δανείζουν στα στελέχη τους πολυτελή (συχνά λευκά) αυτοκίνητα για να μετακινούνται από και προς τα γραφεία τους. Μόνο που τα στελέχη περνούν τουλάχιστον δύο ώρες καθημερινά μέσα σε αυτά τα πολυτελή αυτοκίνητα, τα οποία συχνά δεν έχουν πού να αφήσουν.
Μπορεί να τα έχετε δει στις επινοημένες γωνίες που σχηματίζουν δυο-δυο στις γειτονιές, εκεί που δεν υπάρχουν φυσικές γωνίες. Συνήθως έχουν τους υαλοκαθαριστήρες σηκωμένους, γιατί η αντίδρασή μας στην παράνοια που ζούμε είναι να επιτεθούμε στον γείτονα, ο οποίος δεν βρίσκει να παρκάρει όπως ακριβώς κι εμείς.
Μου κάνει τρομερή εντύπωση που δεν έχω ακούσει κανέναν να δυσανασχετεί, να διαμαρτύρεται και να κατεβαίνει στους δρόμους για την αβίωτη κατάσταση που ζούμε. Κάποτε διαβάζαμε ότι υπέρτατο καθήκον της πολιτείας είναι να προστατεύει τους πολίτες της, να προασπίζεται την ασφάλεια και την υγεία τους, αλλά στην πράξη συμβαίνει το αντίθετο.
Στρες: Πόσο κοστίζει η οικονομική «ανάπτυξη»;
Στην πόλη που κάνουν πάρτι οι εργολάβοι και οι γιαπωνέζικες βιομηχανίες αυτοκινήτων, ο καθένας είναι ευχαριστημένος με το έξτρα αμάξι που του δίνεται ως «ευκαιρία». Έστω κι αν αυτό έχει ένα διόλου ευκαταφρόνητο ψυχικό κόστος. Γιατί πόσο στρες να διαχειριστεί κανείς, όταν μέσα σε όλα όσα του συμβαίνουν πρέπει να ελιχθεί και σε μια δυσφορική καθημερινότητα; Όταν ο τόπος όπου ζει τον αγχώνει, απλώς και μόνο επειδή είναι όπως είναι;
Τη στιγμή που οι μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις έχουν κλείσει την πόρτα τους στη δόμηση και στις αχόρταγες αυτοκινητοβιομηχανίες, και επενδύουν μόνο στην αναπαλαίωση κτηρίων απαιτώντας από τους κατοίκους τους να έχουν εξασφαλίσει θέση πάρκινγκ προτού αγοράσουν αμάξι, οι δικές μας κάνουν ακριβώς το αντίθετο.
Μοναδικός στόχος είναι η βραχυπρόθεσμη οικονομική «ανάπτυξη». Συμφέρει περισσότερο αυτό το μοντέλο σε σχέση με ένα άλλο που θα έβαζε μακροπρόθεσμους στόχους, αλλά θα έπρεπε να θέσει από την αρχή κανόνες οι οποίοι θα ανέτρεπαν όσα μέχρι τώρα έχουμε συνηθίσει να ζούμε.
Η Αθήνα έγινε αβίωτη σιγά-σιγά, σχεδόν μεθοδικά, κι εμείς δεν καταλάβαμε πόσο εγκληματικό ήταν αυτό για την ψυχική και σωματική ακεραιότητά μας. Ας καθίσουμε λοιπόν αναπαυτικά –όσο αναπαυτικά μπορούμε να καθίσουμε στη θέση του οδηγού– να παρακολουθήσουμε τι κόστος θα έχει αυτό στον τομέα της υγείας. Και δεν εννοώ στον καθένα μας ξεχωριστά. Αυτό δεν νοιάζει ούτε εμάς τους ίδιους, μάλλον.