ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΥΤΟΑΝΟΣΑ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Η πρωτοποριακή ανοσοθεραπεία με κύτταρα των ίδιων των ασθενών που λαμβάνονται από το αίμα και «ενισχύονται» στο εργαστήριο, είναι ό,τι πιο υποσχόμενο υπάρχει για την αντιμετώπιση των αυτοάνοσων παθήσεων. Την έλαβε μια γυναίκα με σκλήρυνση κατά πλάκας στο Ηνωμένο Βασίλειο και τα αποτελέσματα είναι πολύ ελπιδοφόρα.

Η Emily Henders, 37 ετών, από το Bushey του Hertfordshire, είναι καθηγήτρια βιολογίας και μητέρα δύο παιδιών. Τον Δεκέμβριο του 2021 διαγνώστηκε με σκλήρυνση κατά πλάκας και από τότε τα συμπτώματα επιδεινώθηκαν ραγδαία. «Τα πόδια μου δεν λειτουργούσαν, δεν μπορούσα να περπατήσω», είπε στους δημοσιογράφους.

Η Henders έγινε διάσημη, διότι είναι η πρώτη γυναίκα στην Ευρώπη που έλαβε μια νέα πρωτοποριακή θεραπεία, η οποία έχει εφαρμογή σε αρκετά αυτοάνοσα νοσήματα και αναπτύχθηκε στην Αμερική.

«Παρατηρώ ότι μερικές φορές το πόδι μου χτυπά στο πεζοδρόμιο με αστείο τρόπο. Ή όταν διδάσκω, τρέμουν τα χέρια μου», είπε σε συνέντευξή της. Η ίδια δεν θα ξεχάσει ποτέ την πρώτη της μεγάλη υποτροπή – τα παιδιά της την είδαν να απομακρύνεται με ασθενοφόρο.

«Σηκωνόμουν από το κρεβάτι και δεν μπορούσα να σταθώ όρθια – ήταν τρομακτικό. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα πρόσωπα των παιδιών μου καθώς οι γιατροί με έδεναν σε μια καρέκλα. Ανησυχώ, όχι μόνο για το πώς θα αντιμετωπίσουν τη δική μου νόσο, αλλά και για το δικό τους μέλλον. Μήπως αρρωστήσουν κι εκείνα».

Ποια είναι η θεραπεία και πώς λειτουργεί;

Η θεραπεία με CAR-T-κύτταρα αναπτύχθηκε αρχικά ως ένας τρόπος θανάτωσης κακοήθων κυττάρων στον καρκίνο του αίματος. Αρχικά, οι γιατροί παίρνουν από το αίμα των ασθενών μια κατηγορία ανοσοκυττάρων, που ονομάζονται Τ κύτταρα, τα οποία στη συνέχεια με τις κατάλληλες μεθόδους μετατρέπονται σε έναν άλλο τύπο κυττάρων (CAR-T).

PA Images/Alamy/Visualhellas.gr

Ουσιαστικά οι γιατροί παίρνουν τα Τ κύτταρα των ασθενών από το αίμα, τα ενεργοποιούν υπερβολικά και στη συνέχεια «χτυπούν» με αυτά τα ήδη υπερενεργοποιημένα ανοσοκύτταρα που έχουμε σε μια αυτοάνοση ασθένεια. Η θεραπεία λειτουργεί επειδή προκαλεί, κατά κάποιον τρόπο, μια εις βάθος επαναφορά του ανοσοποιητικού συστήματος.

Πόσο κοντά είμαστε στην εφαρμογή της;

Η θεραπεία με CAR-T έχει δοκιμαστεί πειραματικά στον Συστηματικό Ερυθυματώδη Λύκο, στη μυασθένεια Gravis, στη μυοσίτιδα και τη σκλήρυνση κατά πλάκας και είναι κυρίως διαθέσιμη στις ΗΠΑ μόνο μέσω κλινικών δοκιμών, πράγμα που σημαίνει ότι η πλειοψηφία των ασθενών δεν μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτή.

Οι θεραπείες CAR-T είναι μακροχρόνιες και ακριβές, επειδή στην ουσία ανασχεδιάζουν τα κύτταρα του κάθε ασθενούς σε εξατομικευμένο επίπεδο, οπότε κρίνονται κατάλληλες μόνο για ασθενείς με σοβαρές και επιθετικές ασθένειες, οι οποίοι έχουν εξαντλήσει άλλες επιλογές φαρμάκων.

Γιατί οι γιατροί είναι τόσο αισόδοξοι;

Η κυρία Henders νοσηλεύτηκε στο University College London Hospital (UCLH) παίρνοντας μέρος στην παγκόσμια κλινική δοκιμή της θεραπείας και τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά. «Πραγματικά νιώθω πολύ καλά. Νιώθω φυσιολογικά και έχω ανακτήσει τη χαμένη μου ενέργεια. Δεν έχω ναυτία, δεν είχα πυρετό. Νιώθω αρκετά χαλαρή», είπε.

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΕΠΕΙΔΗ ΠΡΟΚΑΛΕΙ, ΚΑΤΑ ΚΑΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ, ΜΙΑ ΕΙΣ ΒΑΘΟΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ.

Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια αυτοάνοση ασθένεια, η οποία συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται κατά λάθος στα νεύρα του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτή η στοχευμένη θεραπεία ανοσοθεραπείας θα μπορούσε να «μεταμορφώσει» τις ζωές των ασθενών, επιβραδύνοντας ή ακόμα και σταματώντας την εξέλιξη της νόσου.

Η σύμβουλος αιματολόγος του UCLH, Claire Roddie, είπε ότι η ομάδα ήταν «ενθουσιασμένη» για τη δοκιμή: «Ας ελπίσουμε ότι δεν θα χρειαστούν άλλα φάρμακα από δω και πέρα. Είναι νωρίς, αλλά, εάν τα αποτελέσματα των δοκιμών αποδειχθούν επιτυχή, η θεραπεία με Τ-κύτταρα CAR θα μπορούσε να αλλάξει το παιχνίδι για τον τρόπο αντιμετώπισης της πάθησης».