ΤΙ ΝΑ ΦΑΣ ΓΙΑ ΝΑ «ΑΠΟΓΕΙΩΣΕΙΣ» ΤΗ ΜΝΗΜΗ ΣΟΥ ΓΙΑ ΜΙΑ ΩΡΑ

Ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι φλαβανόλες ενεργοποιούν ένα κρίσιμο κέντρο του εγκεφάλου σχεδόν αμέσως μετά την κατανάλωση, βελτιώνοντας τη βραχυπρόθεσμη μνήμη. Τι σημαίνει αυτό για εμάς;

Ετοιμάζεσαι για μία από αυτές τις στιγμές στη ζωή που χρειάζεσαι η μνήμη σου να αποδίδει στο 100%. Έχεις προετοιμαστεί όσο καλύτερα μπορούσες, αλλά εύλογα έχεις κι ένα άγχος. Και τι δεν θα έδινες να υπήρχε ένας τρόπος να ενεργοποιηθεί το μνημονικό, ώστε να μπορείς να ανακαλείς κάθε χρήσιμη πληροφορία τουλάχιστον όσο θα διαρκέσει η δοκιμασία σου! Κι αν σου έλεγα ότι υπάρχει;

Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν νευροεπιστήμονες από το Shibaura Institute of Technology της Ιαπωνίας. Στη δημοσίευση της εργασίας τους, που έγινε στο περιοδικό Food & Function, αναφέρεται πως οι ενώσεις που ονομάζονται φλαβανόλες και βρίσκονται στο κόκκινο κρασί, τη σοκολάτα και άλλα τρόφιμα, μπορούν «σχεδόν αμέσως» να ενεργοποιήσουν ένα συγκεκριμένο μέρος του εγκεφάλου, που είναι υπεύθυνο για την εγρήγορση και τον σχηματισμό μνήμης.

Η επιστημονική κοινότητα στάθηκε στο «σχεδόν αμέσως», με τους ερευνητές να διευκρινίζουν πως οι αλλαγές συντελούνται μέσα σε λίγα λεπτά έως μία ώρα μετά την κατανάλωση.

Πώς επηρεάζουν οι φλαβανόλες τον εγκέφαλο;

Έως τώρα ήταν γνωστό πως οι φλαβανόλες βελτιώνουν τη γνωστική λειτουργία. Δεν ήταν όμως σαφές το πώς γίνεται αυτό. Η ιαπωνική ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι αντί oι φλαβανόλες να ταξιδεύουν στον εγκέφαλο μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, φαίνεται να λειτουργούν μέσω αυτού που οι επιστήμονες αποκαλούν «σηματοδότηση εντέρου-εγκεφάλου» (ή εντεροεγκεφαλικό άξονας).

Πρόκειται για την αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ εντέρου και εγκεφάλου, που περιλαμβάνει το νευρικό, το ανοσοποιητικό και το ενδοκρινικό σύστημα, και επηρεάζει μεταξύ άλλων την πέψη, τη διάθεση, τη συμπεριφορά και τη διαχείριση του στρες.

Η μαύρη σοκολάτα είναι από τις τροφές που περιέχουν φλαβονόλες. iStock

Όταν καταναλώνουμε κάτι με έντονα στυφή γεύση, όπως είναι το κόκκινο κρασί ή η μαύρη σοκολάτα, δημιουργείται μια αίσθηση στο στόμα και το πεπτικό σύστημα που στέλνει σήματα απευθείας σε μια μικροσκοπική περιοχή του εγκεφάλου, η οποία ονομάζεται υπομέλας τόπος. Αυτή ενεργοποιείται και απελευθερώνει νοραδρεναλίνη σε ολόκληρο τον εγκέφαλο, έως και τον νωτιαίο μυελό.

«Αυτός ο καταρράκτης νοραδρεναλίνης ενισχύει την ικανότητά σας να κωδικοποιείτε και να ενοποιείτε αναμνήσεις, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσιμης πρώτης ώρας, μετά την εμπειρία», γράφουν οι ερευνητές στη δημοσίευση εργασίας που έγινε σε ποντίκια, τα οποία έλαβαν μια εφάπαξ δόση φλαβανολών που προερχόταν από το κακάο. Στη συνέχεια οι επιστήμονες παρατήρησαν τις αντιδράσεις.

Η ΕΝΤΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΡΑΔΡΕΝΑΛΙΝΗΣ ΑΥΞΗΘΗΚΕ ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟΝ ΥΠΟΜΕΛΑΝΑ ΤΟΠΟ ΚΑΙ ΕΞΑΠΛΩΘΗΚΕ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ, ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ.

Μέσα σε λίγα λεπτά, η ομάδα είδε ενεργοποίηση του συστήματος υπομέλανος τόπου-νοραδρεναλίνης. Τα ποντίκια εμφάνισαν βελτιωμένη αυθόρμητη δραστηριότητα, αυξημένους δείκτες αφύπνισης και, το πιο ενδιαφέρον, βελτιωμένη απόδοση σε τεστ βραχυπρόθεσμης μνήμης.

Η μελέτη χρησιμοποίησε επίσης προηγμένες τεχνικές απεικόνισης εγκεφάλου για την παρακολούθηση της κίνησης των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο των ποντικών.

Διαπιστώθηκε ότι η ένταση της νοραδρεναλίνης αυξήθηκε δραματικά στον υπομέλανα τόπο αμέσως μετά τη χορήγηση φλαβανόλης και στη συνέχεια εξαπλώθηκε σε όλο τον εγκέφαλο, σε περιοχές που εμπλέκονται στη μνήμη και την προσοχή.

Για να διαπιστωθεί αν τα ευρήματα της έρευνας σε ποντίκια ισχύουν και για την ανθρώπινη μνήμη, απαιτείται περαιτέρω έρευνα. iStock

Ως αποτέλεσμα, τα ποντίκια που έλαβαν φλαβανόλες επέδειξαν σημαντικά καλύτερη αναγνώριση νέων αντικειμένων σε σχέση με εκείνα που έλαβαν μόνο νερό. Παρατηρήθηκε ότι οι φλαβανόλες ενεργοποίησαν το συμπαθητικό νευρικό σύστημα (βλ. αντίδραση μάχης ή φυγής) αλλά και τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (βλ. σύστημα ορμονών του στρες).

Η συνέπεια ήταν να δημιουργηθεί μια ήπια αντίδραση στο στρες, με τους επιστήμονες να θυμίζουν ότι το καλό είδος στρες είναι αυτό που ενισχύει την εγρήγορση και τον σχηματισμό μνήμης. Το χρόνιο στρες βλάπτει την υγεία.

Η δημοσίευση ολοκληρώθηκε με το κλασικό «χρειάζεται περισσότερη μελέτη» και δη «δοκιμές μεγάλης κλίμακας σε ανθρώπους». Αν επιβεβαιωθούν τα ευρήματα, θα μπορούμε άραγε να απολαμβάνουμε σοκολάτα με υψηλή περιεκτικότητα σε κακάο και κόκκινο κρασί ως… φάρμακο;