ΠΟΣΑ ΔΕΝΤΡΑ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ ΠΟΥ ΑΝΟΙΓΕΙΣ ΕΝΑ ΝΕΟ ΠΑΚΕΤΟ ΜΕ ΜΩΡΟΜΑΝΤΗΛΑ;

Έχεις σκεφτεί ποτέ το περιβαλλοντικό κόστος του να κρατάς διαρκώς καθαρό το πρόσωπο του μικρού σου με μωρομάντηλα;

Τα μωρομάντηλα είναι ο «ελβετικός σουγιάς» κάθε νέου γονιού – και αυτό είναι κάτι που πιθανότατα δεν είχες σκεφτεί μέχρι να βρεθείς σε αυτή τη θέση. Αμέτρητα πακέτα με τα υγρά, αρωματικά αυτά μαντηλάκια καταναλώνονται από τις νέες οικογένειες όσο τα παιδιά τους είναι μικρά: Έρευνες έχουν δείξει πως κατά τον πρώτο χρόνο του μωρού μπορεί να χρησιμοποιηθούν έως και 10.000 μωρομάντηλα. Δεδομένου ότι θεωρούνται πλαστικά μιας χρήσης, συχνά γεμάτα βιολογικά απόβλητα πάνω τους, προφανώς δεν ανακυκλώνονται.

Το πιο σοκαριστικό; Ένα τέτοιο μωρομάντηλο, το οποίο δεν είναι βιοδιασπώμενο, μπορεί να χρειαστεί περισσότερα από 100 χρόνια για να διαλυθεί σε χωματερή.

Κι όταν διαβάσεις με πόσους ακόμα τρόπους μπορεί να επιβαρύνουν το περιβάλλον –το ίδιο, γεμάτο μικροπλαστικά περιβάλλον στο οποίο θα μεγαλώσει το παιδί σου–, ίσως το σκεφτείς λίγο παραπάνω την επόμενη φορά που θα αποφασίσεις να ανοίξεις ένα νέο πακέτο.

Το έκανε ο Dr. Sam Westreich, επιστήμονας στη Silicon Valley με εξειδίκευση στο μικροβίωμα, όταν απέκτησε αυτόν τον προβληματισμό, λίγο αφού έγινε πατέρας.

Από τι φτιάχνονται τα μωρομάντηλα;

Τα μωρομάντηλα κατασκευάζονται από «μη υφασμένο» ύφασμα, όπως είναι ο τεχνικός όρος για μια δέσμη ινών που απλώς πιέζονται μεταξύ τους σε ένα φύλλο. Δεν υφαίνονται, λοιπόν, σαν ένα ρούχο. Είναι απλώς λιωμένες ίνες, σαν μια πεπλατυσμένη βαμβακερή μπάλα.

iStock

Στη σύστασή τους βρίσκει κανείς:

• Ξυλοπολτό, παρόμοιο με τον πολτό που χρησιμοποιείται για την κατασκευή χαρτιού.
• Βαμβάκι.
• Πολυεστέρα ή πολυπροπυλένιο, μια ίνα που παράγεται ως υποπροϊόν της διύλισης πετρελαίου.

Ορισμένα από αυτά είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον ως προς τα υλικά τους συγκριτικά με άλλα (ωστόσο, κανένα δεν είναι απόλυτα φιλικό). Πάντως, το υλικό που συναντά κανείς ως επί το πλείστον είναι ο ξυλοπολτός. Πόσος ξυλοπολτός;

Δύο ευκάλυπτοι για κάθε παιδί που μέχρι τα 3 χρόνια του χρησιμοποιεί μωρομάντηλα

Ο Dr. Westreich λέει πως δεν είναι εύκολο να βρει κανείς έγκυρες πηγές που να αποκαλύπτουν ποια ποσότητα ξυλοπολτού απαιτείται για ένα πακέτο μωρομάντηλα. Γνωστή αμερικανική εταιρεία υφασμάτων που παράγει και μωρομάντηλα αναφέρει στην ιστοσελίδα της ότι τα προϊόντα της «κατασκευάζονται από βιώσιμα δέντρα ευκαλύπτου» και ότι η απόδοση των ινών της «είναι 10 φορές υψηλότερη από το συμβατικό βαμβάκι», πράγμα που σημαίνει ότι για κάθε συμβατικό βαμβακερό πουκάμισο θα μπορούσαν να κατασκευαστούν 10 πουκάμισα της εν λόγω μάρκας».

iStock

Στην ίδια εταιρεία αναφέρεται ότι το 40% της ξυλείας κατ' όγκο είναι κυτταρίνη, ένας σύνθετος υδατάνθρακας που υπάρχει στους ιστούς των φυτών και χρησιμοποιείται στα μωρομάντηλα. Το υπόλοιπο 60% του ξύλου αξιοποιείται για την παραγωγή άλλων χημικών ουσιών ή ηλεκτρικής ενέργειας.

Αυτό δεν μας βοηθά να καταλάβουμε πολλά, όμως σε άλλο σημείο αναφέρεται ότι 10 πουκάμισα αυτής της εταιρείας «μπορούν να προκύψουν από ευκάλυπτο που καλλιεργείται σε 6 τετραγωνικά μέτρα γης». Κάνοντας τους σχετικούς υπολογισμούς, ο Dr. Westreich υπολόγισε ότι ένα δέντρο αποδίδει μόνο περίπου 120 μαντηλάκια, όμως αυτό του φάνηκε εξαιρετικά χαμηλό. Οπότε αποφάσισε να το διερευνήσει παραπάνω.

Το χαρτί, για παράδειγμα, είναι επίσης κατασκευασμένο από κυτταρίνη ευκαλύπτου. Σε επιστημονικό άρθρο αναφέρεται ότι ένα μόνο δέντρο ευκαλύπτου μπορεί να δώσει περίπου 15.000 φύλλα χαρτιού.

Αν θεωρήσουμε ότι ένα φύλλο χαρτιού έχει περίπου ίδιες ίντσες με ένα ανοιγμένο μωρομάντηλο (ΟΚ, τα μωρομάντηλα είναι λίγο πιο μικρά, αλλά είναι και πιο χοντρά) και πάρουμε μια μηνιαία συσκευασία με μωρομάντηλα, η οποία μπορεί να έχει μέσα π.χ. 900 τεμάχια, τότε κάθε δέντρο ευκάλυπτου παράγει πολύ χοντρικά περίπου 7,5 πακέτα μωρομάντηλα, δηλαδή περίπου 15.000 φύλλα.

Τα δέντρα αυτά κόβονται κάθε 7 με 10 χρόνια.

iStock

Αν για ένα νεογέννητο χρησιμοποιούνται 700 με 900 μαντηλάκια ανά μήνα, μαζί με τις συχνές αλλαγές πάνας, που μειώνονται βέβαια καθώς το παιδί μεγαλώνει, τότε ένα παιδί στα πρώτα 3 χρόνια της ζωής του έχει χρειαστεί περίπου 20.000 μαντηλάκια. Δηλαδή, κάτι λιγότερο από 2 πλήρως ανεπτυγμένους ευκάλυπτους. Περίπου 2 δέντρα ανά παιδί.

Τι άλλο έχουν μέσα τα μωρομάντηλα;

Ο Dr. Westreich ασχολήθηκε και με τις υπόλοιπες ουσίες που έχουν μέσα τα μωρομάντηλα. Ποιες είναι; Μια περιβαλλοντική ομάδα στην Αμερική μήνυσε τεράστια αλυσίδα σούπερ μάρκετ γιατί στα private laber μαντηλάκια της βρέθηκαν PFAS, τα λεγόμενα «παντοτινά πλαστικά», που έχουν συνδεθεί με προβλήματα υγείας.

Στην αγωγή δεν αποκαλύφθηκαν περισσότερες πληροφορίες, πάντως γεγονός είναι ότι δοκιμές έχουν βρει PFAS σε πολλά οικιακά προϊόντα, όπως τσιρότα, ξυραφάκια, πάνες και οδοντόκρεμες.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι κατά την φροντίδα ενός μωρού παράγονται πολλά απόβλητα. Τα μαντηλάκια είναι μόνο ένα μέρος της τεράστιας ποσότητας σκουπιδιών που παράγει ένα νοικοκυριό με παιδιά κάθε μήνα και αυτό είναι κάτι που οφείλουν να σκεφτούν καταρχάς οι κυβερνήσεις και έπειτα οι παρασκευαστές.

Μέχρι τότε, αν χρησιμοποιείς υγρά μαντηλάκια για προσωπική σου χρήση, διάβασε εδώ πώς μπορείς να φτιάξεις μια πιο οικολογική εκδοχή.