4 ΜΥΘΟΙ ΠΟΥ ΙΣΩΣ ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ

Πολλοί πιστεύουν ότι η κοιλιοκάκη αφορά μόνο το έντερο ή εμφανίζεται μόνο στα παιδιά. Μάθε την αλήθεια πίσω από τέσσερις διαδεδομένους μύθους για την αυτοάνοση αυτή νόσο.

Μπορεί παλαιότερα να μην γνωρίζαμε τίποτα για αυτήν (εμείς δηλαδή που δεν πάσχουμε από τη συγκεκριμένη νόσο), ωστόσο σήμερα το διαδίκτυο προσφέρει πλήθος πληροφοριών και η αγορά πλήθος τροφών που την αφορούν. Η κοιλιοκάκη αποτελεί μία από τις πιο συνηθισμένες, γενετικά συνδεδεμένες, ασθένειες στην Ευρώπη και προκαλείται από δυσανεξία στη γλουτένη.

Όπως αναφέρουν ειδικοί από την Ιατρική Σχολή του Harvard, είναι μια πεπτική και ανοσολογική διαταραχή που μπορεί να εμποδίσει το σώμα να απορροφήσει θρεπτικά συστατικά. «Η αντίληψή μας για την κοιλιοκάκη έχει βελτιωθεί τις τελευταίες δεκαετίες, όμως πολλά κομμάτια της παραμένουν ακόμα ασαφή», λέει ο Ciaran Kelly, διευθυντής του Κέντρου Κοιλιοκάκης του Beth Israel Deaconess Medical Center. Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι εξακολουθούν να υπάρχουν αρκετές παρανοήσεις γύρω τη συγκεκριμένη νόσο.

Μύθος #1: Η κοιλιοκάκη διαγιγνώσκεται σε νεαρή ηλικία

Αν και μπορεί να εκδηλωθεί μετά την πρώτη έκθεση του βρέφους στη γλουτένη, η διάγνωση γίνεται συνήθως αργότερα. Σύμφωνα με τη National Celiac Association, ο μέσος όρος διάγνωσης είναι μεταξύ 46 και 56 ετών. Η κοιλιοκάκη εμφανίζεται λίγο πιο συχνά στις γυναίκες και σε άτομα με άλλες αυτοάνοσες παθήσεις. Επίσης, κατά τον Kelly, η επικρατέστερη θεωρία όσον αφορά το γιατί κάποιοι άνθρωποι τελικά εκδηλώνουν τη νόσο είναι ότι το σωματικό ή ψυχολογικό στρες (π.χ. μια ιογενής λοίμωξη ή μια τραυματική εμπειρία) μπορεί να «ενεργοποιήσει» τη νόσο σε άτομα με γενετική προδιάθεση.

Μύθος #2: Η κοιλιοκάκη επηρεάζει μόνο το έντερο

Η κατανάλωση γλουτένης σε άτομα με κοιλιοκάκη προκαλεί ανοσολογική επίθεση στο λεπτό έντερο. Στην ουσία, οι λάχνες (μικροσκοπικές προεκβολές στην εσωτερική επιφάνεια του εντέρου που απορροφούν τα θρεπτικά συστατικά) καταστρέφονται, προκαλώντας δυσαπορρόφηση. Όμως, τα γαστρεντερικά συμπτώματα δεν είναι πάντα παρόντα. Η νόσος μπορεί να επηρεάσει το νευρικό, ενδοκρινικό και σκελετικό σύστημα, ενώ μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα όπως brain fog, μεταβολές στην έμμηνο ρύση, πόνοι στους μυς ή τις αρθρώσεις.

istock

Μύθος #3: Αν δεν αντέχεις τη γλουτένη, έχεις κοιλιοκάκη

Πολλοί άνθρωποι έχουν ευαισθησία στη γλουτένη, που προκαλεί ενοχλήσεις, αλλά δεν σχετίζεται με κοιλιοκάκη (Non-celiac gluten sensitivity, NCGS). Η διάγνωση της κοιλιοκάκης ξεκινά με μια απλή αιματολογική εξέταση, καθώς τα άτομα που νοσούν και καταναλώνουν γλουτένη έχουν υψηλότερα από τα φυσιολογικά επίπεδα ορισμένων αντισωμάτων στο αίμα τους. Η επιβεβαίωση της διάγνωσης γίνεται μέσω εντερικής βιοψίας. Από την άλλη, στην περίπτωση της NCGS, δεν ενεργοποιούνται αντισώματα, ούτε προκαλείται εντερική βλάβη. Ωστόσο, ορισμένα άτομα βιώνουν συμπτώματα, όπως δυσκολία στη συγκέντρωση, κόπωση κ.ά. μετά την κατανάλωση τροφών που περιέχουν γλουτένη. «Η ευαισθησία στη γλουτένη δεν είναι σαφώς καθορισμένο φαινόμενο», λέει ο Kelly. Δεν είναι σαφές, δηλαδή, αν τα άτομα που τη βιώνουν έχουν δυσανεξία στη γλουτένη ή σε κάποιο άλλο συστατικό των τροφίμων που περιέχουν γλουτένη.

Τα συμπτώματα μπορεί να οφείλονται σε κάποια άλλη αιτία. Για παράδειγμα, όπως αναφέρει με σε ανάρτησή της η διαιτολόγος-διατροφολόγος Αστερία Σταματάλη, «τα FODMAPS είναι απλά και συνηθισμένα σάκχαρα που βρίσκουμε στα σιτηρά, στα φρούτα, στα λαχανικά, στα όσπρια, στα γαλακτοκομικά, σε επεξεργασμένα τρόφιμα και σε ροφήματα. Οι συγκεκριμένοι ολιγοσακχαρίτες δεν απορροφούνται καλά στο λεπτό έντερο. Όταν φτάνουν στο παχύ έντερο, γίνονται η αγαπημένη τροφή των βακτηρίων που ζουν εκεί. Όταν τα βακτήρια "τρώνε" FODMAPs, παράγονται αέρια. Επίσης, τα FODMAPs λειτουργούν σαν σφουγγάρι που ρουφάει την περίσσεια των υγρών που βρίσκονται στο έντερο. Ο συνδυασμός της παραγωγής αερίων μαζί με τη συγκράτηση νερού οδηγεί στη διάταση (πρήξιμο) του παχέος εντέρου. Όλη αυτή η διαδικασία μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως διάρροια, μετεωρισμό και αέρια».

istock

Μύθος #4: Η δίαιτα χωρίς γλουτένη λύνει το πρόβλημα

Η διά βίου αυστηρή δίαιτα χωρίς γλουτένη είναι προς το παρόν η μοναδική διαθέσιμη θεραπεία για την κοιλιοκάκη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι πάντα αρκετή. Δυστυχώς, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα συμπτώματα επιμένουν παρά την εφαρμογή της (μη ανταποκρινόμενη κοιλιοκάκη). Συχνές αιτίες είναι η τυχαία κατανάλωση γλουτένης σε τρόφιμα με λανθασμένη σήμανση, καθώς και η διασταυρούμενη επιμόλυνση σε εστιατόρια ή εργοστάσια τροφίμων. Μελλοντικές φαρμακευτικές θεραπείες βρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξης, οπότε fingers crossed, μήπως βρεθεί κάτι που θα βελτιώσει τη ζωή των ασθενών.