ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΘΕΙΣ ΜΕ ΠΟΔΗΛΑΤΟ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ; ΔΥΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΑΠΑΝΤΟΥΝ

Για την αστική ποδηλασία πολλά μπορείς να πεις στη θεωρία, αλλά καλύτερα να μιλήσεις εμπεριστατωμένα εφόσον χρησιμοποιείς ποδήλατο στην Αθήνα του σήμερα. Δύο άνθρωποι που πηγαινοέρχονται καθημερινά στη δουλειά τους με το ποδήλατο μιλούν για τα συν και τα πλην.

Παρότι γνώριζα ότι οι Δανοί χρησιμοποιούν το ποδήλατο για τις μετακινήσεις τους μέσα στην πόλη, όπως ακριβώς και οι Ολλανδοί, στο πρόσφατο ταξίδι μου στην Κοπεγχάγη εντυπωσιάστηκα. Δεν ήταν μόνο τα ποδήλατα με την καρότσα, μέσα στην οποία μπορούσαν να ταξιδέψουν όχι μόνο μωρά αλλά και ενήλικες, αλλά και ολόκληρη η κουλτούρα που έμοιαζε να δίνει προτεραιότητα στον ποδηλάτη.

Στεγασμένα πάρκινγκ στο μετρό, παντελής απουσία κυκλοφοριακής κίνησης και κορναρισμάτων μέσα στο Κέντρο, αλλά και χαρούμενοι ποδηλάτες με πανωφόρια που ανέμιζαν, σου έδιναν την εντύπωση ότι αυτή η πόλη είναι φτιαγμένη για να κάνεις ποδήλατο. Και ας μην πιάσουμε το θέμα της μορφολογίας του εδάφους, εφόσον οι Δανοί δεν κάνουν θέμα ούτε τις κόντρα καιρικές συνθήκες.

Καθώς η 3η Ιουνίου έχει οριστεί από τον ΟΗΕ ως Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου, αναζητήσαμε τους λόγους που καθιστούν το ποδήλατο ένα μεταφορικό μέσο φιλικό προς το χρήστη και την πόλη,  μέσα από καθημερινούς ανθρώπους που ζουν και εργάζονται στην Αθήνα.

Αξίζει να κάνεις ποδήλατο μέσα στην πόλη;

Αν αναρωτιέστε για τα οφέλη της αστικής ποδηλασίας, να σας πληροφορήσουμε ότι επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει τα εξής:

• Μειώνει τα επίπεδα του στρες.
• Μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.
• Αποτελεί σημαντική στρατηγική πρωταρχικής πρόληψης των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου.

Μέσα στο κυκλοφοριακό χάος που επικρατεί τα τελευταία χρόνια περισσότερο από ποτέ στην Αθήνα –και μας φέρνει συχνά στα όριά μας–, υπάρχει και ένα μικρό ελπιδοφόρο νέο: από τον Μάρτιο του 2020 και μετά, οι πωλήσεις και οι επισκευές ποδηλάτων αυξήθηκαν κατακόρυφα.

Αθηναίοι που χρησιμοποιούν ποδήλατο

Σύμφωνα με τις προβλέψεις τριών ευρωπαϊκών ποδηλατικών ενώσεων, έως το 2030 οι Ευρωπαίοι αναμένεται να αγοράζουν επιπλέον 10 εκατομμύρια ποδήλατα κάθε χρόνο, δηλαδή 47% περισσότερα από το 2019. Θα το κάνουν όμως και οι Αθηναίοι; Αξίζει να δώσουμε στην αστική ποδηλασία μια ευκαιρία; Δύο κάτοικοι της πόλης που χρησιμοποιούν καθημερινά το ποδήλατο για να πάνε στη δουλειά τους έχουν τις απαντήσεις.

Θοδωρής Αντωνόπουλος, δημοσιογράφος

Για χρόνια χρησιμοποιούσα μηχανάκι, αλλά όταν τη γλίτωσα φτηνά από ένα τροχαίο, αποφάσισα να αρχίσω να χρησιμοποιώ ποδήλατο. Μερικές φορές σκέφτομαι ότι με τα νεύρα που έχουν οι οδηγοί, αν ήμουν ένας από αυτούς θα είχα σκοτωθεί. Ως παιδί έκανα ποδήλατο και το αγαπούσα, αλλά το εγκατέλειψα, όπως οι περισσότεροι, στην εφηβεία.

Φωτογραφία: Paris Tavitian

Μένω σε μια γειτονιά των βορείων προαστίων και εργάζομαι στο Κέντρο. Χρησιμοποιώ το ποδήλατο συστηματικά από το 2008, είτε σε όλη τη διαδρομή προς το γραφείο, είτε συνδυαστικά με άλλα μέσα, συνήθως στην επιστροφή.

Με το ποδήλατο μπορώ και γυμνάζομαι, ενώ παράλληλα κάνω τις δουλειές και τη βόλτα μου. Επιλέγω συνήθως τους παράδρομους για να κατεβαίνω στο Κέντρο και εννοείται ότι φοράω πάντα κράνος.

Σαν ποδηλάτης στην Αθήνα είσαι εκτεθειμένος και ευάλωτος

Πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός, αλλά ταυτόχρονα να κινείσαι με ευελιξία, καθώς ποδηλατόδρομοι δεν υπάρχουν επί της ουσίας και οι οδηγοί δεν σε προσέχουν όσο θα έπρεπε. Έτσι, στο Κέντρο μπορεί να χρειαστεί να ποδηλατήσεις ακόμη και στο πεζοδρόμιο ή κάθετα στο ρεύμα του δρόμου, πράγμα που δεν είναι ό,τι καλύτερο.

Χρειάζομαι περίπου 25 λεπτά για να ποδηλατήσω από το σπίτι στη δουλειά, που η διαδρομή είναι κατηφορική και πιο εύκολη. Μια άλλη διαδρομή που αγαπώ είναι να κατεβαίνω με τον προαστιακό στο Ρουφ κι από εκεί με το ποδήλατο στο Κέντρο. Μου αρέσει όμως να πηγαίνω και αλλού με το ποδήλατο. Για παράδειγμα, τις προάλλες, συνδυαστικά με τον προαστιακό, πήγα στην Κινέτα για μπάνιο. Πολλές φορές, όταν χρησιμοποιώ τον ηλεκτρικό, κατεβαίνω σε μία προηγούμενη στάση για να ποδηλατήσω την υπόλοιπη απόσταση.

«ΕΔΩ ΚΑΙ 15 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ, ΤΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ ΚΑΤΙ ΣΑΝ ΠΡΟΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΜΟΥ».

Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου χωρίς αυτό. Αν και γυμνάζομαι κάνοντας Πολεμικές Τέχνες, το ποδήλατο εκτός από χρηστικό μέσο είναι και μια πολύ καλή γυμναστική, ειδικά το συμβατικό που έχω εγώ.

Πας παντού πολύ πιο εύκολα, πιο γρήγορα και σίγουρα πιο διασκεδαστικά. Φυσικά, χρειάζεται εξοικείωση, ώστε να μπορείς να απολαύσεις τις βόλτες σου, αλλά αυτή έρχεται σιγά-σιγά. Ταυτόχρονα, χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Αν το χρησιμοποιείς το βράδυ, πρέπει να φοράς έντονα χρώματα και να έχεις φώτα, για να σε διακρίνουν οι οδηγοί, ενώ αν έχει κακό καιρό, όπως για παράδειγμα βροχή, καλύτερα να το αποφύγεις.

Ένα σημαντικό θέμα που έχουμε εμείς οι ποδηλάτες, εκτός φυσικά από την ακαταλληλότητα των δρόμων, είναι οι κλοπές. Παλιότερα, έκλεβαν πολύ συχνά ποδήλατα, ακόμη και εξαρτήματα, να φανταστείς μου έχουν κλέψει τη σέλα σε κεντρικό σημείο της Αθήνας, μέρα μεσημέρι! Και επειδή δεν πρόκειται για σοβαρό αδίκημα, άντε να βρεις το δίκιο σου. Για μένα, όμως, είναι το βασικό μέσο μετακίνησης. Είναι απαραίτητο εργαλείο για να κάνω τις δουλειές μου.

Το ποδήλατο σου δίνει άλλο αέρα

Ο φόβος της κλοπής, μαζί με το κόστος φυσικά, είναι και ο λόγος που δεν έχω επιλέξει ηλεκτρικό, το οποίο θα έκανε λίγο πιο εύκολη τη μετακίνησή μου. Οι μπαταρίες των ηλεκτρικών είναι τα πρώτα... θύματα κλοπής.

Στην Αθήνα, δυστυχώς, δεν έχουμε stands για να παρκάρεις με ασφάλεια το ποδήλατο. Είναι σα να μην υπάρχουμε εμείς οι ποδηλάτες. Στο γραφείο, ευτυχώς, έχουμε έναν προστατευμένο χώρο και στο σπίτι το βάζω μέσα.

Το παράδοξο είναι ότι στην Αθήνα, λόγω των δρόμων, πρέπει να έχεις ένα σχετικά καλό ποδήλατο, με σωστές αναρτήσεις και ταχύτητες και μια καλή σέλα, ενώ στο εξωτερικό μπορείς να κινηθείς και με ένα σχεδόν... σαράβαλο. Ένα τέτοιο ποδήλατο, για έναν μέσο ποδηλάτη, στοιχίζει από περίπου 350 ευρώ μέχρι το πολύ 700, ενώ μπορείς να βρεις και μεταχειρισμένο σε καλή κατάσταση, όπως είναι το δικό μου. Το έχω 8 χρόνια και είμαστε αχώριστοι!

Σαν επίλογο, θα έλεγα ότι το ποδήλατο σου δίνει άλλο αέρα, αλλά θέλει μέτρο και συναίσθηση, όταν κινείσαι στην πόλη.

Αθηνά Πετρομιχελάκη, παιδίατρος

Θυμήθηκα το ποδήλατο την περίοδο της πανδημίας με τα παιδιά μου και γρήγορα συνειδητοποίησα ότι ήταν εφικτό να μετακινούμαι με αυτό ακόμη και για μεγαλύτερες αποστάσεις.

Μένω και εργάζομαι στα βόρεια προάστια, οπότε όλες οι μετακινήσεις μου γίνονται σε μια ακτίνα 10 χιλιομέτρων. Μόλις μου έγινε συνήθεια, αγόρασα ένα ηλεκτρικό ποδήλατο για ακόμη μεγαλύτερη ευκολία και το χρησιμοποιώ καθημερινά εδώ και 5 χρόνια.

Με το ποδήλατο πηγαίνω κάθε πρωί στη δουλειά, αλλά το βράδυ που είμαι πιο κουρασμένη προτιμώ το αμάξι. Πάω κι έρχομαι πιο ξεκούραστα, το μυαλό μου αδειάζει, χαλαρώνω, ενώ ταυτόχρονα κάνω και μια ήπια άσκηση. Δεν μου λείπει τίποτε, έχω εξοπλιστεί ακόμη και με βρεφοζυγό που χωράει στο back pack, ώστε να μπορώ να ζυγίζω τα βρέφη που επισκέπτομαι.

Μου παίρνει ακριβώς τον ίδιο χρόνο για να πάω και να έρθω από τη δουλειά όπως και με το αυτοκίνητο, αλλά με το ποδήλατο εξοικονομώ τον χρόνο του πάρκινγκ. Μιλώντας βέβαια για πάρκινγκ, να πούμε ότι οι κλοπές των ποδηλάτων είναι πολύ συχνές –μας έχουν κλέψει ακόμη και από το γκαράζ– οπότε φροντίζω να το ανεβάζω στο ιατρείο και να το κλειδώνω στο γκαράζ του σπιτιού.

Είμαι πολύ προσεκτική όταν οδηγώ, φοράω κράνος και, πλέον, μετά από ένα ατύχημα που είχα –και ευτυχώς δεν έπαθα τίποτε– δεν ακούω μουσική. Πολύ θα ήθελα να αντικαταστήσω το αμάξι το βράδυ με το ποδήλατο, αλλά προς το παρόν δεν το τολμώ.

«Η ΟΔΗΓΗΣΗ ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΗ ΚΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ, ΚΑΘΩΣ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΥΠΟΔΟΜΕΣ».

Οι ποδηλατόδρομοι είναι λίγοι, σε κακή κατάσταση και χωρίς διασύνδεση. Έτσι, αν θέλεις να διανύσεις μια ικανοποιητική απόσταση, θα πρέπει σίγουρα να βγεις στον δρόμο. Εν τω μεταξύ, οι Αθηναίοι έχουν και μία ακόμη κακή συνήθεια: παρκάρουν επάνω στους ποδηλατόδρομους.

Δεν υπάρχει ποδηλατική συνείδηση στην πόλη μας, είναι γεγονός

Υπάρχουν και οδηγοί που μπορεί να σε παρενοχλούν, κορνάροντάς σου για παράδειγμα επίμονα ενώ ποδηλατείς – μου έχει συμβεί. Για την απουσία υποδομών δεν φταίει η μορφολογία του εδάφους. Τυχαίνει να έχω ταξιδέψει σε αρκετές πόλεις, όπου μετακινούμαι κι εκεί με ποδήλατο. Το Βελιγράδι, για παράδειγμα, που έχει αρκετές ανηφόρες, διαθέτει εκπληκτικούς ποδηλατόδρομους.

Στη Βαρκελώνη έχουν καταργήσει σε κάποιες λεωφόρους το διάζωμα και το έχουν μετατρέψει σε ποδηλατόδρομο. Λύσεις υπάρχουν και θα έπρεπε η πολιτεία να επενδύσει σε αυτές, ώστε να μπορούμε να ποδηλατούμε με ασφάλεια. Πιστέψτε με, θα βλέπαμε σημαντική διαφορά στο κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης.