ΠΗΓΑΜΕ ΓΙΑ «ΚΟΛΥΜΠΙ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ» ΣΤΟΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΒΟΤΑΝΙΚΟ ΚΗΠΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Ο Βοτανικός Κήπος Ι. & Α. Ν. Διομήδους μάς περιμένει να κάνουμε «κολύμπι στο δάσος» ανακαλύπτοντας τα έργα της έκθεσης σύγχρονης τέχνης «Shinrin-yoku».
Έχεις πάει ποτέ στον Βοτανικό Κήπο Ι. & Α. Ν. Διομήδους, στο Χαϊδάρι; Αν όχι, θα σου το πω ευθύς εξαρχής: Δεν ξέρεις τι χάνεις! Όπως δεν ήξερα τι έχανα κι εγώ, που πήγα για πρώτη φορά τώρα κι έκανα «κολύμπι στο δάσος» με αφορμή την έκθεση «Shinrin-yoku», μια πρωτοβουλία του πολιτιστικού οργανισμού PCAI.
Μάλιστα, πήγα μία από τις πιο ζεστές μέρες του καλοκαιριού, με το θερμόμετρο να αγγίζει τους 40°C, και ήταν μια φανταστική απόδραση από την τσιμεντούπολη της Αθήνας – που έκλεισε με δροσερή σπιτική λεμονάδα στο καφέ του Κήπου!
Ο δείκτης επικινδυνότητας πυρκαγιάς εκείνη την ημέρα ήταν «πολύ υψηλός», που σημαίνει ότι μόνο προγραμματισμένες ομαδικές επισκέψεις επιτρέπονταν, ενώ την επόμενη μέρα αναμενόταν να είναι σε «κατάσταση συναγερμού», οπότε για λόγους ασφαλείας δεν θα επιτρεπόταν η είσοδος σε κανέναν επισκέπτη (για να βεβαιωθείτε ότι ο Κήπος είναι ανοιχτός πριν ξεκινήσετε, μπορείτε να τσεκάρετε την κατάσταση στην ιστοσελίδα της Πολιτικής Προστασίας).
Για να δεις την έκθεση πρέπει ουσιαστικά να εξερευνήσεις τον κήπο, περνώντας από τον δενδρώνα, τον ανθώνα, τα μπαμπού, τα θερμοκήπια, το ξέφωτο με τους κορμούς και τη λίμνη με τις χελώνες, μέχρι το μνημείο που θα σε φέρει πια στις παρυφές του δάσους Χαϊδαρίου. Είναι σαν ένα «κυνήγι του θησαυρού» στη φύση, που στήθηκε με τη συνδρομή 15 Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών. Μάλιστα, ορισμένοι επέλεξαν οι ίδιοι σε ποια σημεία ήθελαν να τοποθετηθούν τα έργα που δημιούργησαν ειδικά για την περίσταση.
Τι είναι το «κολύμπι στο δάσος»;
Η ιαπωνική φράση «Shinrin-yoku», που αποδίδεται στα ελληνικά ως «κολυμπώντας στο δάσος» και αναφέρεται διεθνώς ως «forest bathing», είναι ένας όρος που επινοήθηκε το 1982 από τον τότε υπουργό Γεωργίας, Δασών και Αλιείας της Ιαπωνίας, Tomohide Akiyama.
Η συγκεκριμένη έννοια παραπέμπει στην πανάρχαια συνήθεια να περνά κανείς χρόνο κοντά στη φύση, ανάμεσα σε δέντρα και άγρια φυτά, απορροφημένος από τη χλωρίδα και την πανίδα που τον περιβάλλει, χωρίς να αποσπάται από τους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας και τις ηλεκτρονικές συσκευές. Κάτι απλό, που εμείς οι άνθρωποι της πόλης έχουμε ξεχάσει και ξανα-ανακαλύπτουμε πια ως πρόταση wellness (μάλιστα συνταγογραφούμενη σε ορισμένες χώρες του κόσμου).
Ένα οικοσύστημα που εμπνέει
Αν σκέφτεσαι ότι μια έκθεση σύγχρονης τέχνης μπορεί να σε αποσπάσει από το «forest bathing», σε διαβεβαιώ ότι δεν υπάρχει περίπτωση, γιατί έχει φτιαχτεί και στηθεί έτσι ώστε σχεδόν να «χάνεται» μέσα στο δάσος, ή μάλλον να υπάρχει συμβιωτικά με αυτό. Όπως μας εξήγησε η Κίκα Κυριακάκου, επιμελήτρια της έκθεσης, όλα τα έργα της έκθεσης –εγκαταστάσεις, φωτογραφία, γλυπτική, AI, εικονογραφήσεις ή φιλμ– επιδιώκουν την αλληλεπίδραση με τον βοτανικό κήπο και την περιβάλλουσα δασική περιοχή, υπογραμμίζοντας παράλληλα τον ρόλο του κήπου ως περιοχή προστασίας χιλιάδων ειδών χλωρίδας και ως καταφύγιο της τοπικής, άγριας πανίδας.
Πηγαίνοντας από έργο σε έργο με το πάσο μας, σαν να κάναμε trekking στην εξοχή, είδαμε ας πούμε το μεγαλύτερο σε ηλικία αυτοφυές δέντρο του Κήπου, μια χαλέπιο πεύκη ηλικίας 160 ετών, που έχει ξεπεράσει κατά 60% το προσδόκιμο ζωής του είδους (συναντάς και αρχαιότερα, όπως ένα ελαιόδεντρο 11 αιώνων, που όμως έχουν μεταφυτευτεί από αλλού).
Στη λίμνη με τα νούφαρα μάθαμε ότι η πρασινάδα που καλύπτει την επιφάνεια του νερού σε πολλά σημεία είναι η λεγόμενη «φακή του νερού» (Lemna minor), με διάμετρο δύο μόλις χιλιοστά.
Όσο για το φυτό με το οποίο είχαμε κυριολεκτικά την πιο άμεση αλληλεπίδραση ήταν η μιμόζα μη μου άπτου, που μόλις αισθανθεί ότι κάποιος την ακουμπάει διπλώνει αμέσως τα φύλλα της και τα κάνει να φαίνονται σαν μαραμένα, για να επανέλθουν λίγες στιγμές μετά!
Το «κολύμπι στο δάσος» και το νερό
Ένα από τα πρώτα έργα που βλέπεις στην έκθεση «Shinrin-yoku», πολύ κοντά στην είσοδο του Βοτανικού Κήπου Ι. & Α. Ν. Διομήδους, είναι της δύτριας και φωτογράφου Aiko Ohno, η οποία μας συστήνει τις Ama (γυναίκες της θάλασσας), δύτριες που συλλέγουν οστρακοειδή και μαργαριτάρια με ελεύθερη κατάδυση στην Ιαπωνία.
Όπως η ίδια η δημιουργός, που βγάζει τις φωτογραφίες της ενώ ψαρεύει, όλες οι Ama επιδιώκουν παράλληλα με την εργασία τους και την προστασία των ανεκτίμητων «δασών του ωκεανού», όπως αποκαλούν τα φύκια και τη θαλάσσια χλωρίδα, μεριμνώντας ώστε να μη βλάπτουν ή να μην υπεραλιεύουν τα άλγη και τους υπόλοιπους οργανισμούς του βυθού.
Το νερό είναι κρυμμένο και στο τελευταίο έργο της έκθεσης, το «Water and Dreams» της Νικομάχης Καρακωστάνογλου. Είναι ένα στρογγυλό μαρμάρινο γλυπτό από μάρμαρο Θάσου, που έχει το σχήμα μαργαριταριού και σε καλεί να το αγγίξεις για να ιχνηλατήσεις «τις μαρμάρινες διαδρομές που δημιουργούνται στα σπλάχνα του».
Σμιλεμένο σαν δοχείο, κρύβει μέσα του νερό –ανέλπιστα δροσερό ακόμα και μέσα στο λιοπύρι– και συνδέεται άμεσα με την επιμελητική προσέγγιση της έκθεσης και την επιστροφή στην μητέρα γαία, τη μητέρα φύση, όπως την περιέγραψε ο Γάλλος φιλόσοφος Guston Bachelard (1884–1962) με τη φράση «το νερό φέρνει πίσω τις μητέρες μας».
Η έκθεση «Shinrin-yoku» θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου 2024. Ο Βοτανικός Κήπος Ι. & Α. Ν. Διομήδους (Ιερά Οδός 403, Χαϊδάρι, 124 61) είναι ανοιχτός από τις 9 το πρωί μέχρι τη δύση του ήλιου. Η είσοδος είναι ελεύθερη, αλλά απαιτείται ηλεκτρονική προκράτηση.
SLOW MONDAY NEWSLETTER
Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.
