ΕΝΑΣ ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΘΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

Με ποιους τρόπους ένας πυρηνικός πόλεμος θα οδηγούσε σε εκτεταμένη έλλειψη τροφής και σε λιμούς; Ερευνητές προσπαθούν να υπολογίσουν το μέγεθος της επισιτιστικής κρίσης.

Με όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη, αλλά και στον κόσμο ολόκληρο, αναρωτιέσαι τι θα συμβεί αν κάποιος από τους «ισχυρούς» τούτου του πλανήτη πατήσει ένα κόκκινο κουμπί (όπως αυτά στις ταινίες) και εξαπολύσει μια πυρηνική επίθεση.

Πρώτη στο είδος της μελέτη, με επικεφαλής τον μηχανικό, Joshua Pearce, από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν (περιοδικό Safety, 2022), υποδηλώνει ότι ένας πυρηνικός πόλεμος θα μπορούσε να σκοτώσει εκατομμύρια ανθρώπους στη χώρα που θα εξαπέλυε την αρχική επίθεση, ακόμη και στην απίθανη περίπτωση που δεν υπήρχαν αντίποινα.

Ελλείψεις στην τροφική αλυσίδα

Πέρα από τις επιπτώσεις των ραδιενεργών καταλοίπων, σημαντικότατες θα ήταν και οι συνέπειες από την πτώση της παγκόσμιας θερμοκρασίας και τα γιγάντια σύννεφα αιθάλης και καπνού που θα διασκορπίζονταν στην ατμόσφαιρα. Τα παραπάνω θα είχαν σαν αποτέλεσμα τη μείωση της ηλιοφάνειας και των βροχοπτώσεων, κάτι που θα επηρέαζε δραματικά τη γεωργία.

Μετρώντας πυρηνικές κεφαλές

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που πραγματοποίησε η παραπάνω επιστημονική ομάδα, εάν π.χ. οι ΗΠΑ εξαπέλυαν 7.000 πυρηνικές κεφαλές, θα απελευθερώνονταν περίπου 30 τρισ. γραμμάρια αιθάλης. Στην περίπτωση αυτή, θα οδηγούμασταν σε έναν πυρηνικό χειμώνα (όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις κλιματικές επιπτώσεις ενός πυρηνικού πολέμου) που θα προκαλούσε τον θάνατο περίπου 5 εκατ. Αμερικανών εξαιτίας της έλλειψης τροφής. Ακόμα και η εκτόξευση 1.000 πυρηνικών πυραύλων σε ξένους στόχους θα προκαλούσε τον θάνατο λόγω πείνας περίπου 140.000 ανθρώπων.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, μόνο αν το νούμερο των πυρηνικών κεφαλών έπεφτε στο 100, οι αμερικανικές απώλειες σε ζωές θα ήταν μηδενικές, καθώς τα 4 τρισ. γραμμάρια αιθάλης δεν θα προκαλούσαν τόσο μεγάλη διατάραξη στις τροφικές αλυσίδες.

iStock

Σενάρια επισιτιστικής κρίσης

Αλλά και έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Food, πρότεινε έξι σενάρια για το τι θα μπορούσαμε να περιμένουμε στον τομέα των προμηθειών τροφίμων, έπειτα από μια πυρηνική σύγκρουση.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών, χωρίς να υπολογίζουμε τις απώλειες σε ζωές από τις επιθέσεις, η επισιτιστική κρίση από μόνη της θα μπορούσε να εξαφανίσει το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού.

Για παράδειγμα, ένας σχετικά μικρός (!) πυρηνικός βομβαρδισμός με περίπου 100 εκρήξεις θα προκαλούσε την απελευθέρωση 5 εκατ. μετρικών τόνων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα. Εξαιτίας αυτού, οι περισσότεροι από εμάς θα λαμβάναμε 8% λιγότερες θερμίδες, με αποτέλεσμα έως και 255 εκατ. άνθρωποι να πεθάνουν από λιμό μέσα στα επόμενα χρόνια.

Ένας πόλεμος που θα εξαντλούσε τα αποθέματα των ΗΠΑ και της Ρωσίας θα στερούσε στον κόσμο τα ¾ των θερμίδων που λαμβάνει. Η αξιοποίηση των ζωοτροφών και ο μηδενισμός της σπατάλης τροφίμων δεν θα έλυνε το πρόβλημα, με συνέπεια πέντε δισ. άνθρωποι να οδηγηθούν σταδιακά στην πείνα μέσα μόλις σε δύο χρόνια.

iStock

Γεωγραφική ανισότητα

Ισχύουν, όμως, τα παραπάνω για όλους; Σε ένα υποθετικό σενάριο με 250 πυρηνικές εκρήξεις, οι χώρες στα μεγάλα γεωγραφικά πλάτη στο βόρειο ημισφαίριο θα έβλεπαν πτώση στις θερμίδες που θα συλλέγονταν μεγαλύτερη του 50% και περίπου 20-30% μείωση των αλιευτικών αποθεμάτων. Από την άλλη, στις χώρες πιο κοντά στον ισημερινό, η μέση μείωση των θερμίδων θα ήταν μικρότερη του 10%.

Φυσικά, το διεθνές εμπόριο τροφίμων θα αντιμετώπιζε μεγάλα προβλήματα και τα έθνη που εξαρτώνται από εισαγωγές θα έπρεπε να προσαρμοστούν γρήγορα. Για παράδειγμα, οι Αυστραλοί θα μπορούσαν να λαμβάνουν τουλάχιστον τις μισές θερμίδες τους από το ανοιξιάτικο σιτάρι, καλλιέργεια που οι ερευνητές εκτιμούν ότι θα είχε ελάχιστη πτώση στην απόδοση ή ίσως και μικρή αύξηση. Παρόμοια θα ήταν η κατάσταση και στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων της Νέας Ζηλανδίας που θα είχε να αντιμετωπίσει λιγότερες δυσκολίες σε σχέση με κράτη που βασίζονται σε καλλιέργειες, όπως το ρύζι.

Τέλος, παράγοντες, όπως η απώλεια όζοντος και οι θάνατοι επικονιαστών (εξαιτίας του πυρηνικού πολέμου), θα μπορούσαν να επιδεινώσουν περαιτέρω την κατάσταση, αυξάνοντας τα ποσοστά θνησιμότητας.