ΓΙΑΤΙ ΠΟΛΛΟΙ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ ΣΕ ΚΙΝΗΤΑ ΠΑΛΑΙΟΥ ΤΥΠΟΥ;
Οι πωλήσεις των κινητών τηλεφώνων παλαιού τύπου αυξάνονται κάθε χρόνο – και όχι επειδή ο πληθυσμός γερνά. Ακόμα και η Gen Z στρέφεται σε αυτά.
Τον Απρίλιο του 2024, στη Milan Design Week, το μεγαλύτερο event για το design ανά τον κόσμο, παρουσιάστηκε το «The Boring Phone»: ένα τηλέφωνο παλαιού τύπου, όπως τα πρώτα που έπιασαν ποτέ στα χέρια τους οι Millenials, με ανοιγόμενο πορτάκι, μικρή οθόνη και μεγάλα κουμπιά. Δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο δεν έχει, ενώ η μπαταρία του έχει διάρκεια ζωής μιας εβδομάδας – όπως παλιά.
Το τηλέφωνο σχεδιάστηκε από τη Heineken σε συνεργασία με τον οίκο Bodega, παρήχθη από τη φινλανδική κατασκευάστρια Human Mobile Devices (HMD) που «βγάζει» τα Nokia, και λανσαρίστηκε με στόχο να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να αποσυνδεθούν από τα smartphones τους και να επιστρέψουν στις real-time ανθρώπινες συναναστροφές τους.
Η (επανα)κυκλοφορία μιας τέτοιας συσκευής δεν έγινε για να δημιουργηθεί μια νέα τάση. Αμέτρητοι χρήστες ανά τον κόσμο δηλώνουν εξαντλημένοι από τη διαρκή χρήση οθονών, το doomscrolling, τα ενοχλητικά αλλεπάλληλα notifications. Ακόμα κι αν τα smartphones έκαναν τη ζωή μας πιο εύκολη σε ορισμένα ζητήματα, όλο και αυξάνονται οι φορές που τα αναθεματίζουμε είτε επειδή αποσπούν την προσοχή μας είτε επειδή μας κρατούν διαρκώς σε «mode» απασχόλησης, δείχνοντάς μας ανά πάσα στιγμή διαθέσιμους,
Γιατί νέοι και μεγαλύτερης ηλικίας ενήλικες επιστρέφουν στα παλιά τους κινητά;
Το βασικό χαρακτηριστικό των κινητών παλαιού τύπου είναι ότι δεν παρέχουν σύνδεση στο διαδίκτυο και ως εκ τούτου τη δυνατότητα πρόσβασης σε εφαρμογές και social media. Η επικοινωνιακή χρήση τους δίνει όλες κι όλες δύο δυνατότητες: μηνύματα SMS και τηλέφωνα. Ούτε «διαβάστηκε», ούτε «τον βλέπω ενεργό αλλά δεν στέλνει», ούτε selfies και κοινοποίηση τοποθεσίας, ούτε φυσικά influencers που δεν θα γνωρίζαμε καν την ύπαρξή τους αν δεν υπήρχε το Instagram.
Κανένας εθισμός δεν μπορεί να προκύψει με μια τέτοια συσκευή. Το πολύ-πολύ να κολλήσεις παίζοντας «φιδάκι» στο ταξίδι με το πλοίο και να τερματίσεις όλες τις πίστες. Και να μην τα καταφέρεις, όμως, καμιά μελαγχολία δεν θα σε πιάσει – απλά θα αφήσεις το τηλέφωνο στην άκρη και θα πιάσεις ένα βιβλίο. Ο ορισμός του «digital detox», δηλαδή. Το οποίο φαίνεται να έχουν ανάγκη όλο και περισσότερα άτομα που ανήκουν ακόμα και στις νεότερες γενιές.
«Νοσταλγία για τις τάσεις του παρελθόντος» θα σκεφτεί κανείς, όμως δεν είναι ακριβώς έτσι. Σε έρευνα που διεξήγαγε η HMD πριν την κυκλοφορία του «Boring Phone», διαπίστωσε πως 3 στους 5 Gen-Zers λένε πως θα ήθελαν να είναι λιγότερο συνδεδεμένοι στον ψηφιακό κόσμο – το ίδιο δηλώσαν και μαθητές Γυμνασίου που συμμετείχαν σε πείραμα για τις ανάγκες του οποίου έμειναν μια εβδομάδα χωρίς κινητό τηλέφωνο.
Η GenZ στρέφεται στα παλαιού τύπου κινητά για έναν ακόμα λόγο, που έχει να κάνει με την πιο υποψιασμένη στάση της ως προς τις διαρκώς εξελισσόμενες τεχνολογίες συλλογής δεδομένων (πληροφοριών και εικόνων). Τα νεότερα παιδιά που «μπήκαν» στον κόσμο της υπερέκθεσης και του διαδικτυακού εκφοβισμού από πολύ νωρίς, απλά δεν θέλουν άλλο. Έτσι, στρέφονται στο «Newtro», δηλαδή στην επανεφεύρεση ρετρό αντικειμένων που έχουν λόγους να συνεχίσουν να υπάρχουν, όπως οι δίσκοι βινυλίου, οι φωτογραφικές μηχανές με φιλμ και τα ακουστικά με καλώδια.
Το 2022, οι πωλήσεις των βασικών τηλεφώνων της Nokia εκτοξεύτηκαν. Μέχρι σήμερα, τουλάχιστον σε Ευρώπη και Αμερική, πωλούνται δεκάδες χιλιάδες τεμάχια κάθε μήνα. «Νομίζω πως αυτό δείχνει πως οι άνθρωποι αρχίζουν να αποκτούν ξανά τον έλεγχο της ζωής τους, της προσωπικής ψηφιακής ζωής τους», αναφέρει σχετικά στο Euronews ο Lars Silberbauer, γενικός διευθυντής marketing της Nokia Phones και της HMD Global. Και προσθέτει πως ειδικά οι έφηβοι αναγνωρίζουν πιο έγκαιρα την επίδραση της τεχνολογίας στην ψυχική υγεία τους και κάνουν βήματα προκειμένου να αποσυνδεθούν από όλα όσα τους προκαλούν υπερένταση.
Όσο για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που στρέφονται στα λεγόμενα «dumbphones»; Σε σχετικές μελέτες παραδέχονται πως βελτίωσαν τον ύπνο τους, βελτίωσαν τις κοινωνικές συναναστροφές τους, συγκεντρώθηκαν περισσότερο στις διάφορες εργασίες τους και βέβαια εξοικονόμησαν χρήματα – γιατί μη μου πεις ότι δεν τρέμεις κάθε φορά που σου πέφτει το smartphone των χιλίων ευρώ από τα χέρια… Με λίγα λόγια, ο ψηφιακός μινιμαλισμός αποκτά πλέον κοινό.
Πόσο εύκολο είναι να ζει κανείς offline σήμερα;
Η offline ζωή στις μέρες μας δεν είναι εύκολη. Για μια οικογένεια που μπορεί να μην έχει υπολογιστή στο σπίτι, το smartphone γίνεται το μοναδικό μέσο για να συνδεθεί σε υπηρεσίες υγείας, στην εφορία, στις τράπεζες, να έχει πρόσβαση σε κάποιες εκπαιδευτικές πλατφόρμες.
Φυσικά, μπορεί κανείς πάντα να βγαίνει offline χειροκίνητα, όποτε το επιθυμεί, χωρίς να στερηθεί την πολυμήχανη συσκευή του. Λέγεται ελεύθερη βούληση και είναι στο χέρι μας να την εφαρμόσουμε. Δεν είναι;
Ένας 27χρονος υπεύθυνος πωλήσεων μίλησε στον Guardian πριν από λίγο καιρό για την απόφασή του να στραφεί σε ένα πιο απλό κινητό και παραδέχτηκε ότι το εγχείρημά του διήρκησε μόλις 6 μήνες: «Ήταν πολύ δύσκολο να μην μπορώ να επικοινωνήσω με τους φίλους μου στις ομαδικές συνομιλίες και να μην έχω πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς μου ανά πάσα στιγμή. Οπότε επέστρεψα στο smartphone μου και απλά διέγραψα πολλές εφαρμογές, ενώ απενεργοποίησα όλες τις ειδοποιήσεις. Πλέον, συνδέομαι μόνο όταν εγώ θέλω και πράγματι η ζωή μου είναι καλύτερη».