ΓΙΑΤΙ ΤΟ «RAGE BAIT» ΑΝΑΔΕΙΧΘΗΚΕ ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΟΞΦΟΡΔΗΣ;

Ποια είναι η σημασία του rage bait και τι οδήγησε το Λεξικό της Οξφόρδης να το αναδείξει ως χαρακτηριστικό όρο της χρονιάς.

Κάθε χρόνο, το Λεξικό της Οξφόρδης –το παλαιότερο στην Ευρώπη– εμπλουτίζεται με νέους όρους που χρησιμοποιούνται όλο και πιο διαδεδομένα και ξεχωρίζουν. Η διαδικασία αρχίζει με την παρακολούθηση του Oxford Corpus, μιας βάσης δισεκατομμυρίων λέξεων από εφημερίδες, sites, social media, τηλεόραση, βιβλία κ.ά. Ειδικό λογισμικό εντοπίζει «απότομες αυξήσεις» στη συχνότητα χρήσης λέξεων ή φράσεων. Έτσι, προκύπτουν από 8 έως 15 υποψήφιες λέξεις/φράσεις που είχαν τη μεγαλύτερη αύξηση χρήσης ή αντικατοπτρίζουν σημαντικά πολιτιστικά, πολιτικά, κοινωνικά ή τεχνολογικά γεγονότα κάθε χρονιάς.

Στον «τελικό» προκρίνονται οι λέξεις που επιλέγει μια μικρή ομάδα λεξικογράφων και γλωσσολόγων της Οξφόρδης. Ακολουθεί ψηφοφορία του κοινού, με την ανακοίνωση του νικητή να γίνεται στις αρχές Δεκεμβρίου. Φέτος ξεχώρισε το rage bait. Ξέρεις περί τίνος πρόκειται;

Τι είναι το rage bait;

Οι υπεύθυνοι για την ανάδειξη της «λέξης της χρονιάς» από το Λεξικό της Οξφόρδης είχαν να επιλέξουν μεταξύ των:

• rage bait, που σημαίνει δόλωμα οργής, προκλητικό περιεχόμενο που στόχο έχει να εξοργίσει,
• aura farming, ένας νεολογισμός από τα social που δηλώνει συνήθως την τεχνητή ενίσχυση της online αύρας/εικόνας κάποιου,
• biohack, που αναφέρεται σε τεχνικές βιολογικής βελτιστοποίησης του ανθρώπινου σώματος.

Έπειτα από τρεις ημέρες ψηφοφορίας, στις οποίες συμμετείχαν περισσότεροι από 30.000 άνθρωποι, οι ειδικοί ανέδειξαν το rage bait ως λέξη της χρονιάς, λαμβάνοντας υπόψη τις προτιμήσεις του κοινού, τα σχόλιά τους και τη χρήση που έκαναν οι ίδιοι στα λεξιλογικά δεδομένα.

iStock

Σύμφωνα με το Oxford University Press, το rage bait έκανε την πρώτη του εμφάνιση στο διαδίκτυο, σε ανάρτηση στο Usenet, το 2002. Αναφέρθηκε τότε για να χαρακτηρίσει την αντίδραση ενός οδηγού όταν ένας άλλος οδηγός του ζητούσε να τον προσπεράσει, εισάγοντας την ιδέα της σκόπιμης αναστάτωσης.

Έπειτα, ο όρος πέρασε στη διαδικτυακή αργκό, για να επικρίνει ολόκληρα δίκτυα περιεχομένου που καθορίζουν τι δημοσιεύεται στο διαδίκτυο, π.χ. πλατφόρμες, δημιουργούς και τάσεις. Από εκεί, εξελίχθηκε σε συντομογραφία περιεχομένου που σχεδιάζεται για να προκαλεί θυμό, διχόνοια και πόλωση.

Σήμερα, το δόλωμα της οργής ορίζεται ως διαδικτυακό περιεχόμενο που έχει σχεδιαστεί σκόπιμα, για να προκαλέσει θυμό ή αγανάκτηση, καθώς είναι απογοητευτικό, προκλητικό ή προσβλητικό. Συνήθως δημοσιεύεται με σκοπό την αύξηση της επισκεψιμότητας ή της αλληλεπίδρασης με μια συγκεκριμένη ιστοσελίδα ή ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

ΚΑΘΩΣ ΟΙ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ ΤΩΝ SOCIAL MEDIA ΑΡΧΙΣΑΝ ΝΑ ΑΝΤΑΜΕΙΒΟΥΝ ΠΙΟ ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ, ΑΥΤΟ ΕΞΕΛΙΧΘΗΚΕ ΣΕ ΜΙΑ ΠΙΟ ΣΥΝΕΠΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΗΣ ΘΥΜΟΥ.

Μην ξεχνάτε πως η ειδησεογραφία του 2025 κατακλύστηκε από κοινωνικές αναταραχές, συζητήσεις σχετικά με τη ρύθμιση του διαδικτυακού περιεχομένου και ανησυχίες για την ψηφιακή ευημερία. Η ομάδα της Οξφόρδης παρατήρησε ότι η χρήση του rage bait εξελίχθηκε μέσα στο έτος για να σηματοδοτήσει μια βαθύτερη μετατόπιση στον τρόπο που μιλάμε για την προσοχή (ως προς το πώς δίνεται και πώς επιδιώκεται), τη συμμετοχή και την ηθική της διαδικτυακής επικοινωνίας.

Οι επιστήμονες της Οξφόρδης προσθέτουν ότι καθώς οι αλγόριθμοι των μέσων κοινωνικής δικτύωσης άρχισαν να ανταμείβουν πιο προκλητικό περιεχόμενο, αυτό εξελίχθηκε σε μια πιο συνεπή προσπάθεια χειραγώγησης των αντιδράσεων και πρόκλησης θυμού. Για να ενισχυθεί η εμπλοκή των χρηστών, το περιεχόμενο διανθίζεται με rage baits, ιδιαίτερα με τη μορφή σκόπιμης παραπληροφόρησης και δημοσιοποίησης υλικού που βασίζεται σε θεωρίες συνωμοσίας.

Ως προς το αν είναι μία ή δύο λέξεις το rage bait (καθώς αναφέρεται και ως ragebait), οι λεξικογράφοι της Οξφόρδης θύμισαν πως στις υποψηφιότητες ανήκουν και εκφράσεις που θεωρούνται ότι συνιστούν μια ενιαία μονάδα νοήματος.

Η ΟΡΓΗ ΠΥΡΟΔΟΤΕΙ ΤΗΝ ΕΜΠΛΟΚΗ, ΟΙ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΟΥΝ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΜΑΣ ΑΦΗΝΕΙ ΨΥΧΙΚΑ ΕΞΑΝΤΛΗΜΕΝΟΥΣ.

Ο φετινός νικητής συνδέεται με τον περυσινό

Ο πρόεδρος της Oxford Languages, Casper Grathwohl, επισήμανε ότι η φετινή «λέξη της χρονιάς» δεν είναι ασύνδετη με εκείνη 2024. Τουναντίον.

Όπως εξήγησε, «ενώ η περσινή επιλογή, το brain rot (σήψη του εγκεφάλου), κατέγραψε την πνευματική εξάντληση από το ατελείωτο σκρολάρισμα, το rage bait ρίχνει φως στο περιεχόμενο που έχει σχεδιαστεί σκόπιμα για να προκαλέσει οργή και να οδηγήσει σε κλικ. Μαζί, σχηματίζουν έναν ισχυρό κύκλο, όπου η οργή πυροδοτεί την εμπλοκή, οι αλγόριθμοι την ενισχύουν και η συνεχής έκθεση μας αφήνει ψυχικά εξαντλημένους. Αυτές οι λέξεις δεν ορίζουν απλώς τάσεις. Αποκαλύπτουν πώς οι ψηφιακές πλατφόρμες αναδιαμορφώνουν τη σκέψη και τη συμπεριφορά μας».

«Η Λέξη της Χρονιάς της Οξφόρδης μάς προσκαλεί να σταματήσουμε και να αναλογιστούμε τις δυνάμεις που διαμορφώνουν τη συλλογική μας γλώσσα», καταλήγει ο ίδιος. «Ανυπομονώ να δω τι θα φέρει η επόμενη χρονιά».