Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΤΗΝΟΣ

Αυτή τη φορά δεν γράφω με την ιδιότητά μου ως food editor του OW, αλλά ως λάτρης της Τήνου. Άργησα να αγαπήσω το νησί, αλλά όταν συνέβη, ήταν έρωτας χωρίς επιστροφή. Διάβασε παρακάτω και μπορεί σύντομα να το ερωτευτείς κι εσύ!

Την Τήνο την είχα για χρόνια συνδυάσει με την Εκκλησία και τον θρησκευτικό τουρισμό. Κάτι ταξίδια με τη γιαγιά μου για τάμα, κάτι βαφτίσια – ήταν το μέρος που πήγαινα για δύο μέρες μόνο για κάποιον τέτοιο λόγο. Φτάνεις με το καράβι στη Χώρα, που σε σύγκριση με άλλες Χώρες σε άλλα Κυκλαδίτικα νησιά δεν σου γυαλίζει στο μάτι, για να είμαστε ειλικρινείς. Έτσι, η πρώτη σου εικόνα για το νησί δεν είναι και κάτι το φοβερό. Άσε που συνήθως λυσσομανάει ο αέρας και απορείς γιατί, γιατί να είσαι εκεί, και όχι κάπου λίγο πιο απάνεμα; Μου πήρε χρόνια να καταλάβω πως η Παναγία έχει τον τρόπο της να προστατεύει το νησί της!

Για χρόνια, λοιπόν, δεν πολυπήγαινα Τήνο. Μέχρι πριν από περίπου 6 χρόνια, όταν μετακόμισε εκεί μια φίλη, που πήγαινε στο νησί για σερφ. Την επισκέφτηκα στην αρχή του καλοκαιριού για ένα τριήμερο. Εκείνη την περίοδο έψαχνα γενικά τις τοπικές κουζίνες της Ελλάδας, οπότε το βρήκα και σαν ευκαιρία να δω από κοντά τι γίνεται εκεί. Και απορώ τι έκανα τόσα χρόνια!

Πολλά συνέβαλλαν ταυτόχρονα τότε και την ερωτεύτηκα την Τήνο σφόδρα. Το ίδιο καλοκαίρι πήγα και ξαναπήγα. Και βασικά από τότε πάω συνέχεια και ποτέ δεν τη χορταίνω, μέχρι που κάποια στιγμή θα πάρω επιτέλους την απόφαση να μείνω μόνιμα εκεί να ησυχάσω!

Οδηγός διακοπών στην Τήνο

Λοιπόν, η Τήνος έχει έναν δικό της ιδιαίτερο χαρακτήρα, που είτε σου ταιριάζει είτε όχι. Δεν είναι το κλασικό νησί σίγουρα και πρέπει να την αγαπήσεις αληθινά, ώστε να αγαπήσεις και τον αέρα της, γιατί πάνε μαζί αυτά! Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο που, σύμφωνα με τη μυθολογία, ο ίδιος ο Αίολος κατοικεί στο όρος Τσικνιάς, γι’ αυτό φυσάει έτσι.

Καρολίνα Δωρίτη

Καταρχάς, για να ανακαλύψεις την Τήνο χρειάζεσαι απαραιτήτως αυτοκίνητο. Έχει 62 χωριά-οικισμούς που αξίζει να δεις – έστω κάποια από αυτά. Επίσης, καλό είναι το αυτοκίνητο να αντέχει χωματόδρομους, γιατί κάποια από τα ομορφότερα σημεία του νησιού είναι δυσπρόσβατα. Μου είναι δύσκολο να ξεχωρίσω ποια χωριά είναι τα πιο όμορφα, γιατί όλα έχουν την ομορφιά τους. Must είναι ο Πύργος, η Καρδιανή, ο Βώλαξ, το Φαλατάδο, ο Τριαντάρος και τα Δυο Χωριά. Η ταπεινή μου γνώμη είναι να πας σε όσο πιο πολλά μπορείς, ανάλογα με πώς θα σε βγάζει ο δρόμος σου.

Μονοπάτια ή σερφ;

Η Τήνος είναι ιδανική για όλους τους περιπατητές. Έτσι την έχω δει κυρίως την Τήνο: πεζή, με ωραία παρέα, στην απόλυτη ερημιά με soundtrack τον αέρα και κομπάρσους τις κατσίκες! Έχει φανταστικά μονοπάτια, που πραγματικά σε μαγεύουν αν είσαι φυσιολάτρης. Κάποια περνούν και μέσα από χωριά, κάποια ενώνουν χωριά και κάποια είναι πιο άγρια, απόκοσμα και θα τα χαρακτηρίσω βαθιά «θεραπευτικά». Όλα –εύκολα και δύσκολα– είναι απίστευτης κυκλαδίτικης ομορφιάς και τα περισσότερα είναι σωστά σημαδεμένα και χαρτογραφημένα από επαγγελματίες.

Το σπορ για το οποίο είναι ιδιαίτερα γνωστή η Τήνος είναι το σερφ και γύρω από αυτό έχει «χτιστεί» και μια συγκεκριμένη «εικόνα» του νησιού, με πρωταγωνιστή τη γνωστή παραλία Κολυμπήθρα με τις πολυφωτογραφημένες ομπρέλες-μανιτάρια και το –στημένο σε vintage VW campervan– μπαρ. Εκεί, έχεις και την ευκαιρία να δοκιμάσεις τις επιδόσεις σου στο σερφ ή… στις τοπικές μπύρες!

Βόλτα στα χωριά της Τήνου

Τα υπέροχα χωριά της Τήνου είναι καθαρά και προσεγμένα. Είναι χτισμένα με γούστο και λεπτομέρεια από τεχνίτες καλλιτέχνες και μερακλήδες. Λατρεύω τα υπέρθυρα των Τηνιακών σπιτιών, τους μαρμαροσκάλιστους φεγγίτες που τοποθετούνται παραδοσιακά πάνω από πόρτες και παράθυρα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που η Τήνος θεωρείται το νησί των μαρμαρογλυπτών, με τη Σχολή Καλών Τεχνών και το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας να δεσπόζουν πάνω από τον πανέμορφο Πύργο.

Μεγάλες προσωπικότητες και καλλιτέχνες κατάγονται από το νησί αυτό. Ανάμεσά τους ο Γιαννούλης Χαλεπάς, ο Δημήτριος Φιλιππότης, ο Νικόλαος Γύζης και ο Νικόλαος Λύτρας. Τέλειο δείγμα της μαεστρίας των Τηνιακών στο μάρμαρο είναι η πλατεία στο χωριό Πύργος, εκεί που βρίσκεται ο Παλιός Καφενές – που επιβάλλεται να επισκεφτείς έστω μια φορά, είτε για ρακή και μεζέ, είτε για καφέ και το περίφημο γαλακτομπούρεκο.

Ο Παλιός Καφενές στην πλατεία του χωριού Πύργος. Καρολίνα Δωρίτη

Την καλλιτεχνία των ντόπιων μαστόρων την παρατηρούμε και στα «ξυνάρια», τις πανέμορφες βρύσες με τις μαρμάρινες σκάφες –που πολλές φορές είναι και ολόκληρα δωμάτια– και τις συναντάμε στα περισσότερα χωριά. Λατρεύω και τις άπειρες εκκλησίες που ξεφυτρώνουν παντού και στην Τήνο είναι ιδιαίτερα περίτεχνες. Οι μισές είναι καθολικές και τις ξεχωρίζεις από τις ορθόδοξες εστιάζοντας την προσοχή σου σε μικρές αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες.

Η Αγία Ξένη στο μοναπάτι από Κτικάδο προς Χώρα. Καρολίνα Δωρίτη

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και οι Περιστεριώνες που τους βλέπουμε διάσπαρτους σε όλο το νησί. Υπάρχουν πάνω από 800 περιστεριώνες στην Τήνο. Παλιότερα τους αξιοποιούσαν για τα περιττώματα, που τα πουλούσαν κυρίως για λίπασμα, αλλά και για τροφή, αφού ανάμεσα στις τοπικές σπεσιαλιτέ του νησιού είναι και τα πιτσούνια.

Η γαστρονομία της Τήνου θα αλλάξει τη γευστική σου παλέτα

Η γαστρονομία της Τήνου ήταν αυτή που με κέρδισε πρώτη εννοείται – όπου φαΐ κι εγώ από πίσω! Τα τοπικά προϊόντα του νησιού με μάγεψαν από την πρώτη μπουκιά. Τυριά, αλλαντικά, λουκάνικα, ρακή με μάραθο, φοβερά κρασιά και φυσικά η ντόπια αγκινάρα που είναι σταρ εδώ. Η αγκινάρα υπάρχει σε όλα τα μενού, έτσι όπως τη συντηρούν παραδοσιακά στο λάδι ή στο ξύδι. Το νησί παράγει άφθονες αγκινάρες στην περιοχή της Κώμης. Από τυριά αξίζουν όλα ανεξαιρέτως: η γραβιέρα, το βολάκι, το πέτρωμα. Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει το Καρίκι ένα τοπικό τυρί που ωριμάζει σε κολοκύθα (καρίκι), το φυσικό «μπλε» τυρί της Ελλάδας, που όμως δεν γίνεται ποτέ μπλε!

Η λούζα, το χοιρομέρι και το σκορδάτο λουκάνικο είναι από τα πιο δημοφιλή αλλαντικά του νησιού και αν δεν περάσετε τουλάχιστον μια μέρα σε καφενείο να τα απολαύστε με λίγο τυράκι και την τοπική ρακή με μάραθο, δεν ήρθατε ποτέ στην Τήνο!

Λούζα, το παραδοσιακό αλλαντικό των Κυκλάδων. Καρολίνα Δωρίτη

Άλλα γνωστά προϊόντα του νησιού είναι οι λιαστές ντομάτες που θα βρείτε στη λαϊκή, η οποία γίνεται καθημερινά στη Χώρα, η κάπαρη, το μέλι και φυσικά τα κρασιά. Αν είσαι λάτρης των κρασιών αξίζει να επισκεφτείς ένα τοπικό οινοποιείο όπως του Τ-oinos ή του Βαπτιστή, όπου μπορείς να κλείσει ραντεβού για οινογευσία.

Από εστιατόρια και ταβέρνες, εκτός από τα γνωστά Θαλασσάκι, Μαραθιά και Ταρσανάς, τα οποία αξίζει κανείς να επισκεφτεί, τρέφω μια ιδιαίτερη αδυναμία στα μικρά ταβερνάκια ή ταβερνάκια-παντοπωλεία ή ταβερνάκια-καφενεία που συναντάς κρυμμένα στα χωριά. Θέλω απλότητα στις διακοπές μου και τοπικούς μεζέδες, θέλω χωριό, πλατεία, θέλω να είμαι από το πρωί με το μαγιό χωρίς να με νοιάζει –ιδανικά και ξυπόλητη– και θέλω άνεση χρόνου και καμία, μα καμία πίεση! Διακοπές, είπαμε.

Ανάμεσα στα αγαπημένα μου μέρη για φαΐ στα χωριά, είναι η Κουναριά στην Αετοφωλιά, η ταβέρνα Δυο Χωριά και το Καπάκι στα Δυο Χωριά, η Τερέζα στη Μυρσίνη, η Δροσιά στο Κτικάδο, το καφενείο της Κυρα Λένης στον Κρόκο, το καφενεδάκι της Δήμητρας στη Καρδιανή, η καμάρα του Αγάπιου ή η Ματζοράνα στο χωριό Αγάπη και ο Ρόκος στο Βώλαξ.

Το «Καπάκι» στα Δυο Χωριά. Καρολίνα Δωρίτη

Επίσης, για τοπική κουζίνα και μαγειρευτά αξίζει η Ελένη στη Χώρα, η Άγκυρα για ψαρικά, επίσης στη Χώρα, και το Σαν το Αλάτι λίγο έξω από τη Χώρα, όπου θα δοκιμάσετε μερικά υπέροχα πιάτα. Πανέμορφος είναι και ο Πάνορμος για φαγητό. Εκεί, συνήθως πάω στη Μαρίνα για ψητή σαρδέλα, χόρτα, τηγανητές πατάτες του ονείρου και ουζάκι φυσικά!

Για γλυκό, τα δυο κλασικά ζαχαροπλαστεία είναι αυτό του Χάλαρη και οι Μεσκλιές. Δοκιμάστε τα αμυγδαλωτά, τα «ψαράκια», τις τηνιακές τυρόπιτες (γλυκές), τα παστέλια και τις μάντολες.

Η Τήνος τη νύχτα

Για νυχτερινές εξορμήσεις πάλι προτιμώ τα χωριά. Αναζητώ τα πανηγύρια που είναι άφθονα ή απολαμβάνω τη ρακή μου με λούζα, αγκινάρα και καλή παρέα, παραδοσιακά! Στα χωριά θα βρεις πλέον περισσότερες προτάσεις, όπως το Κλούκι στο μεσαιωνικό Φαλατάδο για τοπικούς μεζέδες και κοκτέιλ, το Kalais στην Κώμη ή το Sunset Bar στην Καρδιανή, με την υπέροχη θέα στο απέραντο γαλάζιο.

Καρολίνα Δωρίτη

Το κλασικό μπαρ που μου αρέσει να πηγαίνω στην Τήνο όταν αποφασίσω να κατέβω στη Χώρα είναι ο Αργοναύτης. Ωραία μουσική, τεκίλα και χορός μέχρι το πρωί. Και αν κάποιος θέλει να συνεχίσει κυριολεκτικά ως το πρωί, περνάει μια βόλτα και από τον Κάκτο λίγο έξω από τη Χώρα (με ταξί, παρακαλώ, δεν οδηγούμε ντίρλα!). Στη Χώρα, να περάσετε και από τον Αντίλαλο. Καφές, ωραίοι χυμοί, πρωινό και βιβλία! Εκεί, μπορείς να χαζέψεις τα βιβλία τους ή και να τα αγοράσεις σε προνομιακές τιμές. Στη χώρα θα βρεις διάφορα μαγαζάκια με τοπικά προϊόντα, όπως αυτά του συνεταιρισμού Τήνου (πάρε γάλα και βούτυρο αν πας), αλλά και υπέροχα concept stores όπως το Karybu και η Katsika.

Διάλεξε την παραλία που σου ταιριάζει

Από παραλίες, όλα εξαρτώνται από τον αέρα που θα βρεις, αν θα βρεις, που συνήθως βρίσκεις! Στην Τήνο πάντα κοιτάς τον χάρτη και κρίνεις που «κόβει» και προς τα εκεί πας, έχοντας και ένα plan B, γιατί ποτέ δεν ξέρεις! Σε extreme καταστάσεις, μια σίγουρη περίπτωση είναι ο Άγιος Μάρκος και λίγο παρακάτω τα Κιόνια.

Εγώ γενικά προτιμώ τις ήρεμες και μη οργανωμένες παραλίες, οπότε θα ξεκινήσω με κάποιες από τις αγαπημένες μου. Από τις πιο μαγικές παραλίες για εμένα είναι η Λιβάδα με τη μαύρη άμμο, τις ολοστρόγγυλες πέτρες (μην τις πάρεις, ανήκουν εκεί, έχω βάλει κάμερες) και τα πανέμορφα σχηματισμένα από την αλμύρα βράχια που μπορείς να περιηγηθείς ξυπόλητος. Εκεί, γεννούν φώκιες και καμιά φορά, όταν δεν έχει πολύ κόσμο, έρχονται κοντά στην ακτή και μπορεί και να τις δεις. Το τέλειο μέρος να ηρεμήσεις, να διαλογιστείς και να ατενίσεις το άπειρο. Προσοχή στον χωματόδρομο και στα ρεύματα. Επίσης, δεν πιάνουν καθόλου τα κινητά εκεί – δεν είναι υπέροχο;

Εγώ, χαρούμενη, στην παραλία Λιβάδα. Καρολίνα Δωρίτη

Πανέμορφη είναι και η Παχιά Άμμος, μεγάλη παραλία με χρυσαφένια άμμο, όπως προδιαθέτει και το όνομα, με μαγικά νερά και τέλεια για θαλάσσιες περιηγήσεις με μάσκα. Προσοχή, θα χρειαστείς ομπρέλα ή κάποιου είδους σκιά, νερό, κάποιο σνακ και υπολόγισε ότι έχει και λίγο περπάτημα για να φτάσεις. Το ίδιο ισχύει και για άλλες αγαπημένες παραλίες, όπως η Απηγανιά, δίπλα της η Καντάνη, οι Γαστριές, ο Παλιός Άγιος Φύλακτος, ο Άγιος Πέτρος, η Αγία Θάλασσα. Στην Αγία Θάλασσα φτάνεις παίρνοντας τον χωματόδρομο από τον Πάνορμο. Εκτός από το ότι αξίζει τη βόλτα, παρά τον κακό δρόμο, είναι και ευκαιρία να δεις τον Πλανήτη, την όμορφη βραχονησίδα με τον πέτρινο φάρο που χτίστηκε εκεί το 1886 (να επιχειρήσετε να πάτε μόνο με άπνοια).

Η παραλία Γαστριές. Καρολίνα Δωρίτη

Για όσους προτιμούν τα πιο οργανωμένα πράγματα, πολύ ωραία είναι τα beach bar Dear John στον όρμο Γιαννάκη, της Κολυμπήθρας, στα Καλύβια και στο Ρόχαρη.

Για οικογενειακές καταστάσεις και μικρά παιδιά, προτείνω τον Άγιο Ρωμανό που και σκιά έχει και μπαρ και φαγητό, ενώ είναι από τις πιο προστατευμένες παραλίες όσον αφορά στον αέρα, έχει καθαρά και ρηχά νερά και ωραία αμμουδιά με αρμυρίκια.

Η πρόσβαση στην Τήνο είναι πιο εύκολη και γρήγορη μέσω Ραφήνας. Υπάρχει γρήγορο που σε πάει σφαίρα σε δυο ώρες και το συμβατικό που σε πάει σε τέσσερις. Αν θέλεις πραγματικά να απολαύσεις αυτό το ιδιαίτερο νησί, ώστε ίσως να το αγαπήσεις όσο το έχω αγαπήσει εγώ, θα σου πρότεινα να μην πας τον Αύγουστο ή τουλάχιστον να αποφύγεις τις δυο μεσαίες εβδομάδες του Αυγούστου κοντά στον δεκαπενταύγουστο (τα λέω αυτά, αλλά κι εγώ συνήθως εκεί είμαι τότε).