ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙΣ ΤΗΝ ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΣΕ ΡΙΧΝΕΙ

Η κριτική στον χώρο της δουλειάς δεν είναι εύκολη υπόθεση. Τις περισσότερες φορές πυροδοτεί δικές μας ανασφάλειες, ακόμη κι αν δεν οφείλεται σε κακόβουλα σχόλια. Πώς θα μπορέσουμε να την μετατρέψουμε σε «καθρέφτη» ανάπτυξης, χωρίς να την παίρνουμε προσωπικά;

Σε ποιον αρέσει να του ασκούν κριτική – και μάλιστα όταν αυτή επαναλαμβάνεται, είναι κακοπροαίρετη ή εκφράζεται σε ακατάλληλη στιγμή; Νομίζω σε κανέναν. Ανάλογα με το ποιος την εκφέρει και κάτω από ποιες συνθήκες, η κριτική συχνά «λέει» περισσότερα για εκείνον που την εκφράζει παρά για εκείνον που τη δέχεται.

Έχουμε συνηθίσει να μας τρομάζει ακόμη και μόνο η σκέψη ότι κάποιος θα μας αξιολογήσει. Ωστόσο, πόσο εφικτό είναι να αποφύγουμε την κριτική, όταν ζούμε και εργαζόμαστε καθημερινά μέσα σε κοινωνικά πλαίσια όπου η έκθεση είναι αναπόφευκτη; Στον χώρο εργασίας, όπου περνάμε τουλάχιστον το ένα τρίτο της ημέρας μας, η κριτική αποτελεί μέρος της επικοινωνίας και της συνεργασίας – όχι εξαίρεση.

Προτού όμως πέσει η αυτοπεποίθησή μας, χρειαζόμαστε μια απόσταση και λίγο χρόνο να αναλογιστούμε το εξής: Η κριτική σε τι κίνητρα βασίζεται; Είναι αντικειμενική και προκύπτει από στοιχεία που την καθιστούν βάσιμη, ή είναι μια οπτική του κριτή έναντι του κρινόμενου;

Προτάσεις για δημιουργική αντιμετώπιση και υγιή αποδοχή της κριτικής

Με εξάσκηση, αυτοπαρατήρηση και ψυχική ανθεκτικότητα, μπορούμε να φτάσουμε στο σημείο να μη φοβόμαστε την κριτική αλλά να την εντάξουμε στη ζωή μας ως μέσο αυτοβελτίωσης.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Από την άμυνα στη διερεύνηση

Στόχος: Να εκπαιδεύσεις τον εαυτό σου να ακούει με περιέργεια αντί με φόβο.

Άσκηση: Όταν δέχεσαι κριτική, ρώτα νοερά τον εαυτό σου: Τι μπορώ να μάθω από αυτό; Κράτα σημείωση κάθε φορά που η απάντηση σε οδηγεί σε νέα ιδέα ή προοπτική.

Ανάλυσε το μήνυμα

Στόχος: Να ξεχωρίζεις ποιος είπε τι, γιατί το είπε και πώς το είπε.

Άσκηση: Γράψε τη φράση ή το σχόλιο που άκουσες και εστίασε στα εξής:

• Τι ειπώθηκε και από ποιον.
• Σε τι κατάσταση βρίσκεται το άτομο που το είπε.
• Γιατί σε πείραξε.
• Τι καθρεφτίζει μέσα σου.

Μέσα σε αυτές τις απαντήσεις βρίσκεται η πληροφορία που σε βοηθά να εξελιχθείς.

Εντόπισε τα μοτίβα

Στόχος: Να διαπιστώνεις αν υπάρχουν επαναλαμβανόμενα σημεία κριτικής από διαφορετικούς ανθρώπους για το ίδιο ζήτημα.

Άσκηση: Κράτα ένα μικρό ημερολόγιο ανατροφοδότησης. Για κάθε σχόλιο, σημείωσε:

• Τι αφορούσε.
• Αν συμφωνείς ή διαφωνείς.

Μετά από δύο-τρεις εβδομάδες, δες αν υπάρχουν κοινά θέματα. Αυτά είναι τα βασικά σου πεδία ανάπτυξης.

Δράση και επικοινωνία

Στόχος: Να δείξεις επαγγελματισμό και διάθεση βελτίωσης.

Άσκηση: Διάλεξε ένα σημείο κριτικής και γράψε ένα μικρό σχέδιο βελτίωσης με 2-3 βήματα (π.χ. «θα ζητώ ανατροφοδότηση πιο συχνά» ή «θα προετοιμάζομαι περισσότερο πριν από τις παρουσιάσεις»). Αν είναι κατάλληλο, ενημέρωσε τον συνάδελφο ή τον προϊστάμενο ότι εργάζεσαι πάνω σε αυτό – δείχνει ωριμότητα και υπευθυνότητα.

Ενίσχυσε την ψυχραιμία σου

Στόχος: Συναισθηματική διαχείριση.

Άσκηση: Πάρε χρόνο χωρίς να πάρεις προσωπικά αυτό που άκουσες. Αν η κριτική ήταν άδικη ή άκομψη, μην απαντήσεις άμεσα. Μπορείς να πεις κάτι όπως: Ευχαριστώ για τα σχόλια, θα τα σκεφτώ και θα επανέλθω.

Θετική ανατροφοδότηση

Στόχος: Να επικοινωνείς τα «θέλω» σου στους άλλους με το να τα εκφράζεις.

Άσκηση: Ξεκίνα μία συζήτηση για όσα πιστεύουν οι άλλοι ότι κάνεις καλά. Οι περισσότεροι άνθρωποι επικεντρώνονται στα λάθη. Μπορείς να ρωτήσεις: Υπήρχε κάτι που θεωρείς ότι πήγε καλά; Αυτό βοηθά και εσένα να δεις τι μπορείς να συνεχίσεις να κάνεις σωστά, αλλά και τους άλλους να αρχίσουν να έχουν θετικότερη εστίαση στα πράγματα που κάνουν οι άνθρωποι γύρω σου.

Αυτοφροντίδα μετά την κριτική

Στόχος: Να διαχειρίζεσαι τα συναισθήματά σου με υγιή τρόπο.

Άσκηση: Μετά από μια δύσκολη ανατροφοδότηση, αφού εφαρμόσεις κάτι από τα παραπάνω, κάνε κάτι που σε χαλαρώνει όπως να πας μια βόλτα, να ακούσεις λίγη μουσική ή να κρατήσεις σημειώσεις σε ημερολόγιο. Αυτό βοηθά να κλείσει ο «κύκλος έντασης» και να μη μεταφέρεις το άγχος στην υπόλοιπη μέρα.

Θυμήσου...

Η κριτική δεν είναι πάντα εχθρός. Αν την αξιολογήσουμε σωστά και την αξιοποιήσουμε ανάλογα, μπορούμε να τη μετατρέψουμε σε έναν διπλό καθρέφτη που από τη μία πλευρά μάς δείχνει πού βρισκόμαστε και πώς μπορούμε να πάμε παραπέρα, ενώ από την άλλη καθρεφτίζει τις προθέσεις εκείνου που ασκεί κριτική. Όσο πιο συνειδητά την αντιμετωπίζουμε, τόσο πιο γρήγορα μετατρέπεται από κακόβουλη απειλή σε εργαλείο ανάπτυξης, επαγγελματικής και προσωπικής.

Η Αρτεμισία Μεγάλου είναι σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού, MA.