ΑΥΤΗ Η ΔΕΞΙΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΑΝ ΘΕΣ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ

Οι δεξιότητες που σχετίζονται με την προσαρμοστικότητα είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να οικοδομήσουμε ανθεκτικότητα μέσα στην αβεβαιότητα και να προετοιμαστούμε για δύσκολες αλλαγές, που αναπόφευκτα κάποια στιγμή θα έρθουν.

«Τα πάντα ρει» λέει η διάσημη ρήση του Ηράκλειτου, που σίγουρα έχουμε όλοι ακούσει. Όλα αλλάζουν και είναι ρευστά. Ποτέ τίποτε δεν μένει το ίδιο. Στη φύση, το μόνο βέβαιο είναι η αλλαγή. Το ίδιο ισχύει και στη ζωή, σε όλες τις εκφάνσεις της, στις σχέσεις, στην εργασία, στις συνθήκες που ζούμε. Οι αλλαγές γύρω μας είναι πολλές, συνεχείς και καταιγιστικές. Πώς θα καταφέρουμε να λειτουργήσουμε εν μέσω αυτών; Το μόνο αντίδοτο στον ατελείωτο και συνεχή ρυθμό των αλλαγών είναι η προσαρμοστικότητα.

Όσο πιο προσαρμοστικοί είμαστε, τόσο πιο βέβαιο είναι ότι θα επιβιώσουμε –όπως συμβαίνει με τα είδη στη φύση, που εξελίσσονται προσαρμοζόμενα– αλλά και ότι θα περάσουμε καλύτερα. Άλλωστε, όταν είμαστε σίγουροι για την ικανότητά μας να κυριαρχούμε στην αλλαγή, ανησυχούμε λιγότερο για την ίδια την αλλαγή, επειδή ξέρουμε ότι μπορούμε να χειριστούμε ό,τι κι αν έρθει στο δρόμο μας.

Τι είναι (και τι δεν είναι) η προσαρμοστικότητα

Ίσως κάποιοι να πιστεύουν ότι η προσαρμοστικότητα έχει αρνητική έννοια. Ίσως τους θυμίζει τον χαμαιλεοντισμό και την προσαρμογή αφού έχουμε καταπατήσει την ταυτότητά μας. Όμως δεν μιλάμε γι’ αυτό.

Μιλάμε για τον άνθρωπο που με τη λογική και την υψηλή του νοημοσύνη επιλέγει να προσαρμοστεί, κι ας είναι δύσκολο ή επώδυνο. Αυτός ο άνθρωπος προσαρμόζεται χωρίς να αφομοιώνεται, να αλλοτριώνεται και να απορροφάται από τις καταστάσεις. Αντίθετα, καταφέρνει να εντάσσεται, διατηρώντας την οντότητα και την ταυτότητά του.

Μερικές φορές –όταν αυτό είναι απαραίτητο– η ταυτότητα μπορεί λίγο να μεταβάλλεται ή να επινοεί τον εαυτό της. Ας πάρουμε για παράδειγμα μία μητέρα-νοικοκυρά που δεν εργάζεται εκτός σπιτιού και τα παιδιά της φεύγουν για να σπουδάσουν. Αν είναι προσαρμοστική, αντί να πέσει σε μελαγχολία θα προσπαθήσει να βρει νόημα και να προσφέρει με άλλους τρόπους. Μπορεί να μαγειρεύει για άστεγους, να μάθει μία ξένη γλώσσα, να ξεκινήσει κεραμική, ακόμα και να πάει στο πανεπιστήμιο.

iStock

Η προσαρμοστικότητα στον εργασιακό τομέα

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του LinkedIn, η προσαρμοστικότητα είναι η πιο σημαντική ικανότητα στον σύγχρονο επαγγελματικό στίβο. Θα φανταζόμασταν ίσως ότι η πιο περιζήτητη δεξιότητα θα ήταν κάποια σχετική με την τεχνολογία και την πρόοδό της, όμως αυτό δεν ισχύει. Υπάλληλοι με προσαρμοστικότητα είναι αυτό που χρειάζονται οι επιχειρήσεις. Γιατί;

Γιατί καθώς οι αλλαγές που βιώνουμε είναι τόσο πολλές και τόσο καταιγιστικές, μόνο οι προσαρμοστικοί άνθρωποι θα καταφέρουμε να τις αποδεχτούμε, να τις ενστερνιστούμε και να τις εφαρμόσουμε. Δεν αρκεί μόνο η πρόοδος. Χρειάζονται εργαζόμενοι ικανοί να κατανοήσουν τις αλλαγές και να δουλέψουν με αυτές, όχι άνθρωποι που εμμένουν στα όσα έμαθαν και συνήθισαν.

iStock

Τι θα μας βοηθήσει να νιώθουμε ανθεκτικοί

• Το να έχουμε έναν κύκλο στον οποίο μπορούμε να στηριχτούμε. Ένα υποστηρικτικό περιβάλλον φίλων, συγγενών, γνωστών και συναδέλφων θα μας βοηθήσει στην προσπάθειά μας να νιώθουμε αρκετά δυνατοί, ώστε να μπορέσουμε όταν χρειαστεί να βιώσουμε την αλλαγή και να προσαρμοστούμε σε αυτήν.
• Η γνώση και η ενημέρωση –ειδικά σε σχέση με την αλλαγή που έρχεται– θα μας κάνουν να μπορούμε να προσαρμοστούμε ευκολότερα και καλύτερα. Όσα περισσότερα γνωρίζουμε για τον «εχθρό», τόσο πιο προετοιμασμένοι θα είμαστε για να τον αντιμετωπίσουμε, καθώς θα γίνουμε σύμμαχοί του.
• Κανένας προσαρμοστικός άνθρωπος δεν έχει ζήσει μια ζωή γεμάτη ευτυχισμένες, θετικές και λαμπρές εμπειρίες. Η προσαρμοστικότητα κερδίζεται μέσα από την επαφή με τα δύσκολα, τα απρόσμενα. Αυτά μας δυναμώνουν και μας κάνουν να συνειδητοποιούμε πως «ό,τι δεν μας σκοτώνει μας κάνει πιο δυνατούς». Οι αποτυχίες μάς ατσαλώνουν και μας γεμίζουν αυτοπεποίθηση. Αυτό προϋποθέτει το να ξεπερνάμε τα τραύματα του παρελθόντος και να μην επιμένουμε να ξανασκεφτόμαστε και να ξαναγυρνάμε συχνά στα περασμένα.
• Αναζητάμε τα θετικά. Ακόμα κι αν είναι δύσκολο, το να βρούμε τι μπορούμε να μάθουμε μέσα σε μία αρνητική κατάσταση, συνθήκη, εμπειρία είναι χαρακτηριστικό των προσαρμοστικών ανθρώπων. Κάθε αποτυχία, κάθε δυστυχία, κάθε κακοτυχία είναι μία ευκαιρία για γνώση, για απόκτηση δεξιοτήτων.
• Ψάχνουμε λύσεις. Στις δυσκολίες και στις αλλαγές αναγκαζόμαστε να επιστρατεύσουμε την εξυπνάδα, την πονηριά και την επινοητικότητά μας, ώστε να βρούμε εναλλακτικές για να επιβιώσουμε.
• Έχουμε πίστη. Στη ζωή, στο μέλλον, στον εαυτό μας. Τα πουλιά δεν ανησυχούν για την αντοχή των κλαδιών στα οποία προσγειώνονται. Έχουν πίστη στην ικανότητα των φτερών τους. Είναι σημαντικό να καλλιεργήσουμε την εμπιστοσύνη μας στην ικανότητά μας να χειριζόμαστε ό,τι έρχεται στο δρόμο μας. Με αυτόν τον τρόπο θα ανησυχούμε λιγότερο για τα κλαδιά και θα εστιάσουμε στο να φροντίζουμε τα φτερά μας.
• Δίνουμε χρόνο στα προβλήματα και τα αντιμετωπίζουμε με ψυχραιμία, όταν είμαστε έτοιμοι και ενημερωμένοι.
• Συγχωρούμε. Τους εαυτούς μας, τους άλλους, τις συνθήκες, τις ατυχίες, ακόμα και τον Θεό. Μόνο έτσι μπορούμε να προσαρμοστούμε σε ό,τι συμβαίνει, να το αποδεχτούμε και να προχωρήσουμε.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τη Δρ. Ναταλία Κουτρούλη, ψυχολόγο με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική.