ΓΙΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟ DECLUTTERING, ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ ΤΙΣ ΑΞΙΕΣ ΣΟΥ

Το decluttering μπορεί να είναι αγχωτικό. Μια κλινική ψυχολόγος εξηγεί πώς οι προσωπικές σου αξίες μπορούν να το κάνουν ευκολότερο.

Εμένα προσωπικά το decluttering με γεμίζει ικανοποίηση. Δεν μπορώ να κρατάω πράγματα που έχω να χρησιμοποιήσω πάνω από διετία ή πράγματα που ίσως χρειαστώ σε πέντε χρόνια. Δεν μπορώ να αποθηκεύω τρία μπουκάλια σαμπουάν και πέντε πακέτα μακαρόνια για να μην ξεμείνω. Μου είναι, επομένως, δύσκολο να κατανοήσω πώς πολλοί άνθρωποι γύρω μου, τόσο στον οικογενειακό όσο και στον επαγγελματικό χώρο, δεν μπορούν να αποχωριστούν το παραμικρό. Τους βλέπω να στρεσάρονται και μόνο στη σκέψη ότι κάτι δικό τους θα πάει κάπου αλλού – όχι απαραίτητα στα σκουπίδια.

Η Mary Dozier είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μισισιπή και η έρευνά της εστιάζει στην χαρακτηριστική περιγραφή, την αξιολόγηση και τη θεραπεία της διαταραχής αποθησαύρισης, ιδιαίτερα για ενήλικες άνω των 60 ετών.

Γιατί κρατάς τόσα πράγματα;

Η ίδια εξηγεί σε άρθρο της ότι η παραπάνω ψυχιατρική κατάσταση ορίζεται από παρορμήσεις που σχετίζονται με την αποθήκευση αντικειμένων και τη δυσκολία να αποχωριστείς υπάρχοντά σου. Σε σοβαρές περιπτώσεις, το μέγεθος της ακαταστασίας επιβαρύνει τη λειτουργία της καθημερινότητάς σου. Βέβαια, όπως τονίζει η ειδικός, πολλοί ενήλικες δυσκολεύονται με την ακαταστασία, ακόμη κι αν δεν πληρούν τα κλινικά κριτήρια για τη συγκεκριμένη διαταραχή.

Ξεκαθαρίζει, επίσης, ότι «το να κρατάς πράγματα που έχουν συναισθηματική αξία ή μπορεί να είναι χρήσιμα στο μέλλον, αποτελεί κομμάτι του γήρατος. Για ορισμένους ανθρώπους, όμως, αυτή η τάση αυξάνεται με τον χρόνο, σε σημείο που τελικά να πληρούν τα κριτήρια για διαταραχή αποθησαύρισης» και συμπληρώνει ότι οι αλλαγές στις εκτελεστικές λειτουργίες που συνδέονται με την ηλικία, μπορεί να εξηγούν την αύξηση της συχνότητας εμφάνισης της διαταραχής καθώς μεγαλώνουμε.

iStock

Τι σχέση έχει ο αλτρουισμός με το decluttering;

Η δυσφορία κατά τη λήψη αποφάσεων, ο φόβος μην πάρουν λάθος απόφαση ευθύνεται για τη δυσκολία των ανθρώπων να αποχωριστούν αντικείμενα, κατά το παραδοσιακό μοντέλο της διαταραχής αποθησαύρισης. Ωστόσο, η Dozier με την έρευνά της δείχνει ότι αυτό μπορεί να μην ισχύει τόσο για τους ηλικιωμένους ενήλικες, που τείνουν να αισθάνονται λιγότερο στρες όταν αποφασίζουν τι να κρατήσουν και τι να πετάξουν.

Μελέτη που πραγματοποίησε η ομάδα της υποδηλώνει ότι ο αλτρουισμός μπορεί να εξηγεί γιατί μερικοί κρατούν αντικείμενα που άλλοι θα πέταγαν. Πολλοί τα κρατούν από αίσθημα ευθύνης, είτε για το ίδιο το αντικείμενο είτε για το περιβάλλον. Τα κρατούν όχι από φόβο ότι θα τα χάσουν, αλλά επειδή η πράξη αυτή ευθυγραμμίζεται με τις αξίες τους.

ΑΝΤΙ ΝΑ ΑΜΦΙΣΒΗΤΕΙΣ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΠΟΥ ΣΕ ΟΔΗΓΟΥΝ ΝΑ ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΕΝΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΤΙΜΟΤΕΡΟ ΝΑ ΕΝΤΟΠΙΣΕΙΣ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΞΕΦΟΡΤΩΘΕΙΣ.

Η λύση βρίσκεται στις αξίες σου

Το decluttering που βασίζεται στις αξίες βοηθά στη μείωση της ακαταστασίας και στην ενίσχυση θετικών συναισθημάτων. Όταν ξεκινάς εντοπίζοντας τις αξίες αυτές, μπορείς να διατηρήσεις ευκολότερα την εστίασή σου στους μακροπρόθεσμους στόχους σου. Από την άλλη, αν επικεντρωθείς στην άμεση ικανότητα ενός αντικειμένου να «πυροδοτεί χαρά», είναι πιθανό να μην εξετάσεις αν έχει βαθύτερη σημασία και σκοπό.

Επιπλέον, αντί να αμφισβητείς τους λόγους που σε οδηγούν να κρατήσεις ένα αντικείμενο, είναι προτιμότερο να εντοπίσεις αυτούς που έχεις για να το... ξεφορτωθείς και τους στόχους που έχεις για το σπίτι και τη ζωή σου.

iStock

Περνώντας, τώρα, σε πιο πρακτικές συμβουλές, η ειδικός συστήνει να δοκιμάσεις τα παρακάτω, για να βελτιώσεις τη σχέση σου με το decluttering:

• Ξεκίνα καταγράφοντας τις αξίες σου. Κάθε αντικείμενο πρέπει να σου φαίνεται συμβατό με αυτές. Αν, π.χ., σε ενδιαφέρει η υποστήριξη ευπαθών ομάδων, τότε θα σου είναι πιο εύκολο να αποχωριστείς αγαπημένα ρούχα που δεν φοράς πια. Αν, πάλι, βάζεις πάνω από όλα την οικογένεια, τότε θα θες να κρατήσεις τα ρούχα που σου άφησε η μητέρα ή ο πατέρας σου.
• Καθόρισε στόχους που συνάδουν με τις αξίες σου. Τι σημαίνει αυτό; Ας πάρουμε, για παράδειγμα, το γραφείο σου. Για ποιον λόγο θες να το καθαρίσεις; Μήπως για να εργάζεσαι πιο αποδοτικά; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό θα σε βοηθήσει να διατηρήσεις το κίνητρό σου όσο κάνεις ξεσκαρτάρισμα.
• Αν οι αξίες σου συγκρούονται, σκέψου αν το να κρατήσεις ή να πετάξεις ένα αντικείμενο θα σε φέρει πιο κοντά στους στόχους σου.