ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΟΤΑΝ Η ΣΧΕΣΗ ΣΟΥ ΕΞΕΛΙΣΣΕΤΑΙ ΣΕ SITUATIONSHIP;

Το situationship ίσως είναι μια ωφέλιμη συνθήκη μέχρι τα δύο μέρη να καταλάβουν τι ακριβώς θέλουν, όμως τι γίνεται όταν ο χρόνος περνά και τα θέλω τους αλλάζουν;

Γνώρισες κάποιον και τα πράγματα δείχνουν να πηγαίνουν καλά. Βγαίνετε, υπάρχει χημεία, σας αρέσει να περνάτε χρόνο μαζί, το σεξ είναι πολύ καλό, μα… όταν έρχεται η στιγμή να τον/την συστήσεις στους φίλους σου δεν ξέρεις πώς ακριβώς να τον/την αποκαλέσεις. Γιατί δεν ξέρεις αν αυτό που έχετε είναι κανονική σχέση ή… situationship.

Καταρχάς τι σημαίνει situationship: Σύμφωνα με την σύμβουλο σχέσεων Dr. Kimberly Moffit, «το situationship είναι μια δυναμική που υπάρχει κάπου ανάμεσα στα πρώτα ραντεβού και σε μια πιο σοβαρή, μακρόχρονη σχέση». Στη σχέση αυτή υπάρχουν συναισθήματα για το άλλο άτομο, καθώς και σεξουαλική επαφή. Η διαφορά από την κανονική σχέση είναι ότι δεν μπορείς με βεβαιότητα να την αποκαλέσεις έτσι.

Και παρόλο που αυτή είναι μια φυσιολογική κατάσταση κατά τον πρώτο καιρό και ένας υγιής τρόπος να εξερευνήσει κανείς τη δυναμική της σχέσης χωρίς πίεση, όσο ο χρόνος κυλά και τα συναισθήματα των δύο μελών αρχίζουν να διαφοροποιούνται, τότε δεν αποκλείεται να υπάρξουν προβλήματα. Μια κατά τ’ άλλα χαλαρή, διασκεδαστική κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί σε μια περίπλοκη και επίπονη μη-σχέση.

Tο situationship ξεκινά από νωρίς…

«Στις μέρες μας οι άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί από τις συμβάσεις, σε πολλά επίπεδα. Και διαπιστώνουν πως δεν υπάρχει μόνο ένας τρόπος να συσχετιστεί κανείς», όπως λέει η Δρ. Moffit.

Έχει αλλάξει και ο τρόπος και ο σκοπός της συσχέτισης: Ιστορικά οι άνθρωποι δημιουργούσαν σχέσεις με σκοπό να παντρευτούν και να κάνουν παιδιά νέοι. «Σήμερα άνθρωποι φτάνουν στα 30 και ακόμα μπορεί να μην έχουν δημιουργήσει μακροχόνιες, σοβαρές σχέσεις. Πιστεύω, μάλιστα, πως αυτό είναι καλό», συνεχίζει η ειδικός. «Αφήνει χώρο στο να εξελιχθούν οι δυναμικές που λαμβάνουν χώρα από τη στιγμή που θα γνωρίσεις κάποιον μέχρι να φτάσεις στον γάμο».

ΤΟ SITUATIONSHIP ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΚΑΙΡΟ, ΟΜΩΣ ΟΣΟ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΚΥΛΑ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ, ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΞΟΥΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ.

Όλα αυτά, μάλιστα, ξεκινούν ήδη από τις μικρές ηλικίες. Στα δικά μας εφηβικά χρόνια, μια ήταν η ερώτηση που περίμενες να ακούσεις από αυτόν/αυτήν που σε ενδιέφερε: Θέλεις να τα φτιάξουμε;

Σήμερα, η Gen Z δείχνει να προτιμά τις ερωτικές σχέσεις στη γκρίζα ζώνη. Τα περισσότερα άτομα αυτής της γενιάς, όπως δείχνουν και κάποιες έρευνες, προτιμούν να προσεγγίζουν τις σχέσεις με έναν ρεαλισμό: συνειδητοποιούν ότι οι περισσότερες από αυτές έχουν περιορισμένη διάρκεια και ότι δύσκολα ένας άνθρωπος μπορεί να σου δώσει όσα ζητάς από μια σχέση. Επιπλέον, πρόκειται και για μια γενιά που γενικά δεν κάνει πολύ σεξ, όπως δηλώνει.

Ρόλο σε αυτή την τάση έχουν παίξει πολλοί παράγοντες: Τα dating apps, για παράδειγμα, που δημιουργούν την αίσθηση ότι ένας σύντροφος μπορεί να επιλεγεί μέσω μιας εικόνας, σα να ψωνίζει ρούχα online. Η περίοδος του εγκλεισμού λόγω Covid-19, ειδικά, κανονικοποίησε τις online σχέσεις – ένα νέο μοντέλο σχέσεων, δηλαδή.

Την ίδια ώρα, η τεράστια οικονομική ανασφάλεια που νιώθει αυτή η γενιά απομακρύνει όλο και περισσότερο το όνειρο της δημιουργίας οικογένειας. «Πρόκειται για μια γενιά παιδιών που επικεντρώνονται υπερβολικά στον εαυτό τους, όχι επειδή είναι εγωκεντρικοί, αλλά επειδή ξέρουν πως πρέπει να μπορούν να φροντίσουν τον εαυτό τους, προτού νιώσουν έτοιμοι να φροντίσουν κάποιον άλλον», όπως λέει η επικεφαλής του τμήματος ανάλυσης αγοράς της Vice Media, Julie Arbit.

Γιατί κάποιοι προτιμούν το situationship και τι μειονεκτήματα έχει;

H Δρ. Moffit λέει πως υπάρχουν πολλά οφέλη στο situationship, ειδικά στην αρχή της σχέσης. «Η κατάσταση αυτή σου επιτρέπει να διερευνήσεις με υγιή τρόπο τις δυναμικές χωρίς τις πιέσεις μιας μακροχρόνιας σχέσης». Όπως υποστηρίζει, οι άνθρωποι είμαστε φτιαγμένοι για να ζούμε συντροφικά, όμως αν δεν είσαι έτοιμος να δεσμευτείς, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να μένεις και μόνος: «Επιλέγεις, λοιπόν, να βιώσεις την εμπειρία μιας σχέσης αλλά με τον δικό σου τρόπο, όπως εξυπηρετεί εσένα».

Μαθαίνεις, λοιπόν, έτσι περισσότερα για εσένα, για το πώς νιώθεις, για το τι εκτιμάς σε έναν σύντροφο. Όταν, μάλιστα, και τα δύο μέρη έχουν τα ίδια θέλω, οι σχέσεις αυτές μπορούν να αποτελέσουν ένα εξαιρετικό έδαφος για αυτογνωσία και συντροφικότητα.

«Το σημαντικό είναι να επικοινωνεί κανείς αυτά που θέλει. Αυτά για τα οποία είναι έτοιμος και για τα οποία δεν είναι. Όσο μιλάμε με ειλικρίνεια είναι και ο άλλος πιο πρόθυμος να ακούσει και να κατανοήσει», καταλήγει η ειδικός.

ΤΑ DATING APPS ΚΑΙ Η ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΕΧΟΥΝ ΑΥΞΗΣΕΙ ΤΑ SITUATIONSHIPS.

Ωστόσο, τα συναισθήματα δεν εξελίσσονται πάντα παράλληλα: Όσο περνάει ο καιρός ενδέχεται το ένα από τα δύο μέρη να ζητήσει περισσότερα από τη σχέση και το άλλο να μην είναι έτοιμο για κάτι τέτοιο. Τα πράγματα τότε γίνονται περίπλοκα, το situationship οδηγεί σε απογοήτευση γιατί δεν προσφέρει τη δέσμευση που κάποιος μπορεί να νιώσει ότι χρειάζεται – από την άλλη, αν έχει ερωτευτεί δεν θέλει και να εγκαταλείψει έστω κι αυτή την θολή σχέση. Τι γίνεται τότε;

Ο καθηγητής Mickey Langlais, από το Τμήμα Ανθρωπιστικών Επιστημών και Σχεδιασμού στο Robbins College of Health and Human Sciences στο Πανεπιστήμιο Baylor, διερευνά τα τελευταία χρόνια το θέμα αυτό και έχει να πει τα εξής:

«Πέρσι, δημοσιεύσαμε μια μελέτη που όριζε και περιέγραφε τα situationships. Κατά τη διάρκεια αυτής της μελέτης παρατηρήσαμε ότι η ποιότητα των σχέσεων αυτών (δηλαδή, η ικανοποίηση και η δέσμευση από τη σχέση) ήταν χαμηλότερη από ό,τι σε άλλους τύπους σχέσεων. Αναρωτηθήκαμε, λοιπόν, γιατί τα άτομα αυτά επέμεναν να βρίσκονται σε σχέσεις χαμηλής ποιότητας».

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Ο ίδιος και η ομάδα του, λοιπόν, προχώρησαν σε μια νέα μελέτη με το εν λόγω ερώτημα, για τις ανάγκες της οποίας επιστράτευσαν 10 συμμετέχοντες που βρίσκονταν σε situtationships. Οι απαντήσεις τους ποίκιλαν, πάντως ήταν πειστικές:

• Κάποιοι πίστευαν πως η σχέση, έστω και σε αυτή την γκρίζα ζώνη, διέπεται από αποκλειστικότητα.
• Άλλοι είπαν ότι έχουν επενδύσει πολύ χρόνο και συναισθηματική ενέργεια στο situationship ελπίζοντας ότι στο μέλλον θα εξελιχθεί σε κάτι πιο επίσημο. Πολλοί είπαν ότι οι συναισθηματικές τους ανάγκες, ακόμα και χωρίς μεγάλη συνέπεια, καλύπτονται, οπότε δεν θέλουν να αποχωρήσουν από τη σχέση. Στις περιπτώσεις αυτές οι συζητήσεις για το μέλλον αποφεύγονταν.
• Υπήρχαν, τέλος, και αυτοί που έμεναν για το σεξ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι συμμετέχοντες στην έρευνα ήταν κυρίως φοιτητές, στην πλειοψηφία τους γυναίκες, οπότε οι απαντήσεις έχουν κάποιους περιορισμούς. Σε κάθε περίπτωση, η ερευνητική ομάδα καταλήγει στο ότι οι βασικοί λόγοι που οι νεότεροι επιλέγουν τα situationships, πέρα από την απουσία δέσμευσης, είναι η έλλειψη συναισθηματικής επένδυσης και το γεγονός ότι δεν χρειάζεται κανείς να προβληματίζεται για το μέλλον.

Κι όταν ο γάμος γίνεται situationship;

Στο πλαίσιο μιας νέας σχέσης το situationship είναι κάτι που μπορεί να έχει μια βάση: Χρειάζεσαι χρόνο για να αποφασίσεις αν και πότε θα δεσμευτείς. Τι γίνεται, όμως, όταν κάπως έτσι εξελίσσεται ο γάμος;

Έχουμε μιλήσει στο παρελθόν για τα σημάδια που δείχνουν ότι ένας γάμος έχει εξελιχθεί σε απλή… συγκατοίκηση. Το situationship, όμως, δείχνει να είναι κάτι πολύ χειρότερο: Γιατί μπορεί να συνεχίζεις να φιλάς τον σύντροφό σου κάθε βράδυ πριν αποκοιμηθείς, μπορεί να του στέλνεις μηνύματα αγάπης μέσα στη μέρα, αλλά βαθιά μέσα σου δεν νιώθεις πια σύνδεση. Κάνεις αυτά που πρέπει. Όχι αυτά που πραγματικά νιώθεις.

«Σώζεται» ένας τέτοιος γάμος;

Το να επανασυνδεθείς με τον σύντροφό σου δεν είναι τρομακτικά δύσκολο αν υπάρχει η επιθυμία και από τους δύο. Όπως λέει η κλινική ψυχολόγος Dr. Hannah Holmes, «Αυτό που λείπει από έναν τέτοιον γάμο είναι ο ρομαντισμός και το πάθος των πρώτων ημερών. Και ένας επιστημονικά αποδεδειγμένος τρόπος για να "σπάσει" αυτός ο φαύλος κύκλος είναι οι καινοτόμες εμπειρίες: μια εκδρομή μαζί, μια μεγάλη βόλτα, το να ξεκινήσουν από κοινού ένα νέο χόμπι – όλα αυτά μπορούν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη σχέση, καθώς και πιο έντονη σεξουαλική επιθυμία».

Η ίδια προσθέτει πως είναι σημαντικό να αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας μα και τον σύντροφό μας ως δύο δυναμικά, αναπτυσσόμενα άτομα που μπορεί να γνωρίζονται κάθε τόσο εκ νέου. Το γεγονός ότι δύο άνθρωποι είναι παντρεμένοι εδώ και καιρό δεν σημαίνει ότι πρέπει να ζουν ως ένα, ενιαίο ζευγάρι και ότι τα πράγματα στη ζωή τους δεν μπορούν κάθε τόσο να αλλάζουν. «Η πλήξη στον γάμο δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κάτι δεν πάει καλά. Είναι κάτι φυσιολογικό στις μακροχρόνιες σχέσεις. Η αναζωογόνηση του ρομαντισμού και του πάθους, όμως, μπορεί να επαναφέρει τη χαρά και τον ενθουσιασμό».