ΜΑΘΕ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΤΗΝ ΑΝΑΠΝΟΗ «BUTEYKO» ΚΑΙ ΘΑ ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΤΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Μια τεχνική αναπνοής που λειτουργεί ως συμπληρωματική θεραπεία για το άσθμα, μπορεί να βοηθήσει κι εσένα να αναπνέεις πιο αργά και πιο βαθιά, μειώνοντας σημαντικά το στρες.

Ίσως έχει συμβεί και σε σένα: όταν σου ζητάνε να πάρεις μια βαθιά εισπνοή, ξεχνάς να εκπνεύσεις πλήρως. Και τότε, μπορεί να έχεις παρατηρήσει ότι, αντί να νιώσεις καλύτερα, αισθάνεσαι λίγο χειρότερα. Η μέθοδος αναπνοής Buteyko (Μπουτέικο) έχοντας ως βάση το φαινόμενο αυτό που ονομάζεται υπεαερισμός και δεν ωφελεί την υγεία μας, προσπαθεί να το αντισταθμίσει.

Η μέθοδος Buteyko πήρε το όνομά της από τον Ουκρανό γιατρό και μελετητή του ανθρώπινου οργανισμού Konstantin Buteyko, ο οποίος ανακάλυψε τη μέθοδο αυτή τη δεκαετία του 1950, με στόχο να βοηθήσει θεραπευτικά στην επίλυση διάφορων προβλημάτων υγείας.

Η μέθοδος περιλαμβάνει ασκήσεις συγκράτησης της αναπνοής, με στόχο τον έλεγχο της ταχύτητας και του όγκου του αέρα που εισπνέεις, ώστε να αναπνέεις πιο αργά, ήρεμα και αποτελεσματικά. Βοηθά στην πρόληψη της δύσπνοιας, στη διαχείριση και τη βελτίωση του άσθματος, του άγχους, καθώς και διάφορων διαταραχών του ύπνου.

Πώς βοηθάει η μέθοδος Buteyko στις περιπτώσεις άσθματος; 

Αρκετές μελέτες δείχνουν την αποτελεσματικότητα της αναπνοής Buteyko στη βελτίωση των συμπτωμάτων του άσθματος. Σε μία από αυτές, οι άνθρωποι που έκαναν ασκήσεις αναπνοής Buteyko βελτίωσαν την ποιότητα ζωής τους και μείωσαν την ανάγκη τους για πρόσληψη βρογχοδιασταλτικών, σε σχέση με μια ομάδα που έπαιρνε εικονικό φάρμακο.

Μία άλλη έρευνα του 2008, διαπίστωσε ότι οι ασθενείς που ασκούσαν τη μέθοδο Buteyko ήταν σε θέση να ελέγξουν καλύτερα τα συμπτώματα του άσθματός τους, ενώ μείωσαν και την ανάγκη για εισπνεόμενη θεραπεία με κορτικοστεροειδή.

Η σημασία του διοξειδίου του άνθρακα για τον οργανισμό

Για να καταλάβουμε πώς ακριβώς λειτουργεί η μέθοδος, πρέπει να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί για το σώμα μας η ίδια η αναπνοή. Η Έλενα Παπαϊωάννου, πιστοποιημένη πρακτικός της μεθόδου Buteyko, μας δίνει τις βασικές πληροφορίες: Με κάθε εισπνοή, αναπνέουμε τα αέρια του ατμοσφαιρικού αέρα και πιο συγκεκριμένα 78% άζωτο, 21% οξυγόνο, 0,03% διοξείδιο του άνθρακα και ίχνη άλλων αερίων. Το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) είναι σχεδόν ανύπαρκτο στην ατμόσφαιρα και αποτελεί ένα αέριο που παράγει διαρκώς το σώμα μας σαν αποτέλεσμα του μεταβολισμού. Είναι ζωτικής σημασίας, όμως δεν μπορούμε να το προσλάβουμε από την ατμόσφαιρα.

iStock

Όταν παίρνουμε μεγάλες αναπνοές, εκπνέουμε όλο και μεγαλύτερες ποσότητες CO2, με αποτέλεσμα να μειώνονται τα επίπεδά του στον οργανισμό μας πέρα από τα φυσιολογικά όρια.

Πώς μπορεί να σε βλάψει η βαθιά αναπνοή;

Αν το CO2 εμφανίζεται κάτω από το φυσιολογικό (45 με 47 mmHG στο αίμα) σε κάποιον ιστό, η ποσότητα οξυγόνου που θα αποδοθεί σε αυτόν θα είναι επίσης μειωμένη. Για την αποδέσμευση του οξυγόνου από την αιμοσφαιρίνη υπεύθυνο είναι το διοξείδιο του άνθρακα.

Η βαθιά αναπνοή, η κατανάλωση δηλαδή αέρα πάνω από το φυσιολογικό (περίπου 5 λίτρα αέρα το λεπτό), που καταλήγει σε μείωση του διοξειδίου του άνθρακα, έχει σαν αποτέλεσμα την ελλιπή οξυγόνωση του οργανισμού.

«Με απλά λόγια, όσο περισσότερο αέρα αναπνέουμε (έχει αποδειχθεί ότι πριν από μια ασθματική κρίση, οι ασθματικοί αναπνέουν πάνω από 20 λίτρα αέρα το λεπτό), τόσο λιγότερο οξυγόνο θα έχει το σώμα μας», εξηγεί η κα Παπαϊωάννου.

Τι κάνει η μέθοδος Buteyko;

Ο Konstantin Buteyko, μετά από διάφορες δοκιμές που έκανε, παρατήρησε πως ρυθμίζοντας το διοξείδιο του άνθρακα στο φυσιολογικό, με την επανεκπαίδευση της αναπνοής, εκκρίνεται ακριβώς εκείνη η ποσότητα κορτιζόλης που χρειάζεται ο οργανισμός. Σταδιακά όλα τα όργανα του σώματος επανέρχονται σε φυσιολογική λειτουργία και ο ίδιος ο οργανισμός σε ομοιόσταση.

Η μέθοδος Buteyko σε μαθαίνει να αναπνέεις πιο απαλά και λιγότερο γρήγορα, πιο ισορροπημένα και βαθύτερα, γεγονός που εξισορροπεί τον ρυθμό της αναπνοής σου και μειώνει άμεσα το στρες.

iStock

Περιλαμβάνει ασκήσεις που θα σε διδάξουν πώς να κρατάς την αναπνοή σου και πώς να μην την επισπεύδεις, ενώ με την πάροδο του χρόνου, η τεχνική αυτή γίνεται κομμάτι της φυσιολογικής σου αναπνοής.

Πώς θα ξεκινήσεις την πρακτική;

Για να ξεκινήσεις, η Ένωση Αναπνοής Βuteyko συστήνει να αναζητήσεις έναν πιστοποιημένο εκπαιδευτή. Θα πρέπει:

• Να παρακολουθήσεις τουλάχιστον 5 ώρες ατομικών εκπαιδευτικών συνεδριών.
• Να εξασκηθείς για 15 έως 20 λεπτά, 3 φορές την ημέρα, για τουλάχιστον 6 εβδομάδες.

– Συμβουλές για να ξεκινήσεις

1. Κάθισε στο πάτωμα ή σε μια καρέκλα.
2. Ευθυγράμμισε τη σπονδυλική σου στήλη σε όρθια στάση.
3. Χαλάρωσε τους αναπνευστικούς μυς σου.
4. Ανάπνευσε κανονικά για λίγα λεπτά.

– Εισαγωγική διαδικασία/παύση ελέγχου

1. Μετά από μια χαλαρή εκπνοή, κράτησε την αναπνοή σου.
2. Χρησιμοποίησε τον δείκτη και τον αντίχειρά σου για να βουλώσεις τη μύτη σου.
3. Κράτησε την αναπνοή σου, μέχρι να νιώσεις την ανάγκη να αναπνεύσεις και στη συνέχεια πάρε μια εισπνοή.
4. Ανάπνευσε κανονικά για τουλάχιστον 10 δευτερόλεπτα.
5. Επανάλαβε αρκετές φορές.

– Η μέγιστη παύση

1. Μετά από μια χαλαρή εκπνοή, κράτησε την αναπνοή σου.
2. Χρησιμοποίησε τον δείκτη και τον αντίχειρά σου για να βουλώσεις τη μύτη σου.
3. Κράτησε την αναπνοή σου όσο το δυνατόν περισσότερο, συνήθως τον διπλάσιο χρόνο από την εισαγωγική διαδικασία.
4. Μόλις φτάσεις στο σημείο μέτριας δυσφορίας, πάρε μια εισπνοή.
5. Ανάπνευσε κανονικά για τουλάχιστον 10 δευτερόλεπτα.
6. Επανάλαβε αρκετές φορές.

Τι πρέπει να θυμάσαι

Όταν ασκείσαι στη μέθοδο, θυμήσου να αναπνέεις από τη μύτη. Αν αισθανθείς έντονη δυσφορία, διάκοψε την άσκηση και ανάπνευσε κανονικά.

Ενώ η αναπνοή Buteyko έχει πολλά οφέλη, μπορεί να μην είναι κατάλληλη για όλους και σίγουρα δεν υποκαθιστά τη θεραπευτική αγωγή του/της γιατρού σου. Είναι μια συμπληρωματική θεραπεία και πρέπει πάντα να γίνεται μετά από τη σχετική ενημέρωσή του/της.

Αν πάλι πάσχεις από υπέρταση, επιληψία, καρδιαγγειακό νόσημα ή έχεις κάποιο άλλο σοβαρό ιατρικό πρόβλημα, μην τη δοκιμάσεις.