ΕΝΑΣ ΠΑΙΔΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΖΗΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΝΑ ΤΟΝ ΑΚΟΥΣΟΥΝ

Αν το παιδί σου αρνείται να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα του σχολείου, ένας παιδοχειρουργός εξηγεί τι προβλήματα μπορεί να του δημιουργήσει αυτό.

Το παιδί σου χρησιμοποιεί την τουαλέτα του σχολείου; Δοκίμασε να το ρωτήσεις, τόσο για το ίδιο όσο και για τους συμμαθητές του, και θα διαπιστώσεις ότι δεν είναι λίγα τα παιδιά που δυσκολεύονται τρομερά να κάνουν κακά τους στις σχολικές τουαλέτες – ίσως και σε οποιαδήποτε άλλη τουαλέτα, πέραν της οικιακής. Για την ακρίβεια, πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι το ποσοστό των παιδιών που νιώθουν άβολα να αφοδεύσουν εκεί μπορεί και να ξεπερνά το 75% και αυτό έχει διάφορες επιπτώσεις: κάποια παιδιά, για παράδειγμα, δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν στο μάθημα λόγω ενόχλησης στην κοιλιά τους και άλλα λένε ότι αποφεύγουν ακόμα και να φάνε το κολατσιό τους από φόβο μήπως μετά θελήσουν να πάνε στην τουαλέτα.

Το χειρότερο, όμως, δεν είναι αυτό, παρά ένα ζήτημα που επισημαίνει σε ανάρτησή του ο παιδοχειρουργός, κ. Μιχάλης Παγώνης:

«Ως παιδοχειρουργός βλέπω συχνά παιδιά με δυσκοιλιότητα ή ακόμη χειρότερα παιδιά με εγκόπριση [σ.σ. εγκόπριση είναι η ακούσια και συχνά επαναλαμβανόμενη έκκριση κοπράνων σε ακατάλληλα μέρη, π.χ. στο εσώρουχο]. Διαπιστώνω πως μια από τις πιο συχνές αιτίες μη οργανικής εγκόπρισης είναι η αναστολή του αντανακλαστικού της αφόδευσης στο σχολείο από τα παιδιά».

Γιατί συμβαίνει αυτό θα αναρωτηθεί κανείς. Ωστόσο δεν είναι δύσκολο να φανταστείς τις αιτίες που ένα παιδί δεν νιώθει άνετα να κάνει την κένωσή του στις σχολικές τουαλέτες. Ο κ. Παγώνης, συγκεκριμένα, αναφέρει κάποιες από αυτές:

• Έλλειψη καθαριότητας ή έλλειψη ιδιωτικότητας – πολλά παιδιά αναφέρουν ότι σιχαίνονται να χρησιμοποιήσουν την σχολική τουαλέτα, ενώ συχνά εκεί δεν υπάρχει καν χαρτί.
• Αμηχανία ή φόβος μήπως το κοροϊδέψουν – αν ανατρέξουμε και στα δικά μας παιδικά χρόνια θα θυμηθούμε ότι οι τουαλέτες ήταν από τα μέρη που σύχναζαν οι νταήδες για να φοβερίσουν άλλα παιδιά, καθώς εκεί σπάνια υπάρχει επιτήρηση από εκπαιδευτικούς.
• Περιορισμένος χρόνος στα διαλείμματα.
• Έλλειψη σωστής καθοδήγησης για τη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου.

Μια ακόμα αιτία, μπορεί, φυσικά να είναι και ο τρόπος που λειτουργούμε εμείς οι γονείς: Αν αρνούμαστε κι εμείς να χρησιμοποιήσουμε τουαλέτες εκτός σπιτιού, κι αν από τότε που το παιδί μας ήταν πολύ μικρό του λέγαμε διαρκώς πόσο βρώμικες μπορεί να είναι αυτές και του ζητούσαμε να κάνει υπομονή, δεν είναι περίεργο τώρα να ακολουθεί το παράδειγμά μας.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Το πρόβλημα για πολλά παιδιά είναι πιο έντονο μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, όταν έχει αναπτύξει ένα πρόγραμμα πρωινής αφόδευσης στο σπίτι και αυτό διαταράσσεται με τις αλλαγές του ωραρίου και του προσωπικού χώρου του.

Ωστόσο, όπως τονίζει ο παιδοχειρουργός, «Όταν το παιδί συγκρατεί επιτηδευμένα την ανάγκη του, σταδιακά το παχύ έντερο διατείνεται, χάνει την ευαισθησία του και δημιουργείται φαύλος κύκλος δυσκοιλιότητας, σκληρών κοπράνων, πόνου, αποφυγής αφόδευσης, ακόμη μεγαλύτερης κατακράτησης».

Το βρετανικό φιλανθρωπικό ίδρυμα ERIC, που στηρίζει παιδιά και έφηβους με προβλήματα στο έντερο ή την ουροδόχο κύστη, τονίζει πως όταν η κατάσταση αυτή επαναλαμβάνεται, υπάρχει κίνδυνος το παιδί να εμφανίσει εγκόπριση, δηλαδή αδυναμία συγκράτησης των κοπράνων του, αλλά και ουρολοίμωξη, καθώς ένα γεμάτο έντερο μπορεί να ασκήσει πίεση στην ουροδόχο κύστη, μειώνοντας τον χώρο που χρειάζεται.

Πώς να βοηθήσεις το παιδί να ξεπεράσει το άγχος της σχολικής τουαλέτας;

Το πρώτο που πρέπει να κάνεις αν διαπιστώσεις ότι το παιδί δεν αφοδεύει στο σχολείο είναι να το συζητήσεις μαζί του, χωρίς πίεση, φυσικά, και χωρίς να το κάνεις να νιώσει άσχημα. «Στα παιδιά χρειάζεται ενθάρρυνση, χρειάζεται να αφιερώσουμε χρόνο», λέει ο κ. Παγώνης μιλώντας στο OW. «Το να ντροπιάσεις ή να μαλώσεις ένα παιδί που λερώθηκε στο σχολείο είναι ο σίγουρος τρόπος για να του δημιουργήσεις ακόμα περισσότερο άγχος. Θυμήσου ότι μπορεί και εσένα να σου είχε συμβεί κάποτε κάτι αντίστοιχο και πρότεινέ του να έχει σε ένα σακουλάκι στην τσάντα του πάντα ένα καθαρό εσώρουχο, μέχρι να ξεπεραστεί εντελώς αυτό το πρόβλημα», συμβουλεύει.

Τι άλλο μπορείς να κάνεις; Ο παιδοχειρουργός προτείνει τα εξής:

• Ενθάρρυνση καθημερινής αφόδευσης στο σπίτι, μετά το πρωινό.
• Ενημέρωση των δασκάλων, ώστε να επιτρέπουν πρόσβαση στην τουαλέτα όταν χρειάζεται.
• Και βέβαια, ιατρική αξιολόγηση, ειδικά όταν υπάρχουν πόνος, σκληρά «σκύβαλα» ή ακράτεια (από υπερχείλιση). «Προφανώς, υπάρχουν κατευθυντήριες οδηγίες αντιμετώπισης δυσκοιλιότητας με διατροφικές αλλαγές, ενθάρρυνση αφόδευσης κ.λ.π.», προσθέτει  ο ίδιος.

Πιο συγκεκριμένα, αν το παιδί είναι μικρό, και εφόσον συμφωνεί και το ίδιο, μπορείς να μιλήσεις με τους εκπαιδευτικούς και να ζητήσεις να του δίνεται άδεια να πηγαίνει στην τουαλέτα την ώρα του μαθήματος, όταν αυτή είναι πιο ήσυχη. «Μια φορά γονείς μού ζήτησαν βεβαίωση για το σχολείο, για να επιτραπεί στο παιδί να πηγαίνει τουαλέτα. Δυστυχώς κάνουμε και τέτοια ενώ δεν θα έπρεπε να χρειάζεται, αφού αυτό είναι αυτονόητο δικαίωμα του παιδιού», επισημαίνει ο κ. Παγώνης.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΕ ΤΟΥΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ ΩΣΤΕ ΝΑ ΔΙΝΟΥΝ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΗΝ ΑΔΕΙΑ ΝΑ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΑΛΕΤΑ ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ, ΠΟΥ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΟΣΜΟΣ ΕΚΕΙ.

Τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας πρέπει να καταλάβουν, εν ανάγκη και με επιστημονικούς όρους, τη σημασία του να ενεργούνται τη στιγμή που νιώθουν την ανάγκη, προκειμένου να μην αντιμετωπίσουν χειρότερα προβλήματα. Μπορείς, μάλιστα, να ρωτήσεις και τα ίδια τι χρειάζονται για να νιώσουν πιο άνετα στο σχολείο.

Στην περίπτωση που το παιδί ανησυχεί ότι κάποια παιδιά έξω από την τουαλέτα θα το κοροϊδέψουν, μπορείτε να προετοιμάσετε μαζί κάποιες απαντήσεις που είναι χρήσιμο να τους δώσει, αν συμβεί κάτι τέτοιο.

Σε κάθε περίπτωση, διαβεβαίωσε το παιδί σου ότι δεν είναι μόνο του σε αυτή τη δυσκολία: Αμέτρητα παιδιά δυσκολεύονται να χρησιμοποιήσουν την τουαλέτα του σχολείου. Αν δοκίμαζε, μάλιστα, να το συζητήσει με τους φίλους του, ίσως κατάφερναν όλοι μαζί να βρουν μια λύση σε αυτό το πρόβλημα.