Χριστινα Αβδικου

ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΑΡΡΩΣΤΑΙΝΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΒΑΡΙΑ;

Η εξήγηση βρίσκεται στο ανοσοποιητικό μας σύστημα και στον μοναδικό τρόπο που αντιδρά στους ξένους εισβολείς. Μια νέα έρευνα αποδεικνύει τη μοναδικότητα που διακρίνει την πρώτη γραμμή άμυνας κάθε οργανισμού. 

Η πανδημία Covid-19 έκανε ξεκάθαρο κάτι που ήδη ξέραμε: Δεν περνάμε όλοι μια πιθανή νόσο με τον ίδιο τρόπο. Άλλος αρρωσταίνει βαριά, άλλος ελαφρά και άλλος παραμένει απλός φορέας. Πίσω από τη διαφορετική απόκριση των ανθρώπων σε ιούς και μικρόβια βρίσκεται το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Η ικανότητά του να παράγει αρκετά και αποτελεσματικά αντισώματα εναντίον των εισβολέων καθορίζει την πορεία μιας νόσου. Αλλά και την αποτελεσματικότητα ενός εμβολίου

Μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε από επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης ξεκαθαρίζει ακόμη περισσότερο τα πράγματα σχετικά με τη διαφορετικότητα των ανοσοποιητικών συστημάτων. Όπως γράφει στο The Conversation ένας από τους επικεφαλής της, ο Alfred J.R. Heck, καθηγητής Χημείας και Φαρμακολογίας, τα ευρήματα μπορούν να αξιοποιηθούν για την καλύτερη αντιμετώπιση της Covid-19. Παράλληλα, ανοίγουν τον δρόμο για μια διαφορετική ιατρική προσέγγιση των ασθενειών και των εμβολίων. 

Πώς λειτουργεί το ανοσοποιητικό σύστημα

Κάθε μέρα το σώμα μας δέχεται την επίθεση πολλών εισβολέων: μικροβίων, ιών, βακτηριδίων. Εκείνα χρησιμοποιούν έξυπνα κόλπα για να εισέλθουν στον οργανισμό μας. Στόχο έχουν να πάρουν τον έλεγχο. Ο οργανισμός μας αμύνεται με ένα οπλοστάσιο που συνεχώς εξελίσσει: το ανοσοποιητικό μας σύστημα. 

Στην πρώτη γραμμή του ανοσοποιητικού συστήματος βρίσκονται τα αντισώματα. Πρόκειται για πρωτεϊνικά μόρια που σχηματίζονται στο αίμα μας ως απάντηση σε κάποιον εισβολέα. Τα αντισώματα ρέουν άφθονα στο σώμα μας και δυνητικά είναι τόσα πολλά όσα και τα μικρόβια που έχουμε κατά καιρούς αντιμετωπίσει. 

Μοναδικό ανοσοποιητικό
Χριστινα Αβδικου

Θα λέγαμε ότι το σώμα μας έχει τη δυνατότητα να παράξει δισεκατομμύρια διαφορετικά αντισώματα. Δεν το κάνει όμως ταυτόχρονα. Κάθε φορά, ανάλογα με τον εισβολέα που αντιμετωπίζει, φτιάχνει και μια σειρά αντισωμάτων, μια πρώτη γραμμή άμυνας. Αν προσβληθούμε από κάποιον ιό, φτιάχνουμε αντισώματα για αυτόν. Αν εμβολιαστούμε εναντίον κάποιου ιού, δίνουμε την εντολή στο αμυντικό μας σύστημα να φτιάξει αντισώματα για τον συγκεκριμένο ιό. 

Η ΕΡΕΥΝΑ ΑΝΟΙΓΕΙ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΒΟΛΙΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΑ ΣΤΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕΝΑ. 

Τι διαφορετικό ανακάλυψε η έρευνα για το ανοσοποιητικό

Πόσα διαφορετικά αντισώματα φτιάχνονται σε μια δεδομένη στιγμή δεν είχε υπολογιστεί ποτέ με ακρίβεια. Επιπλέον, οι επιστήμονες θεωρούσαν αδύνατο να χαρτογραφήσουν το περίπλοκο «κοκτέιλ» των αντισωμάτων στο αίμα. Η τωρινή έρευνα όμως το άλλαξε αυτό. 

Έχοντας ως δείγμα σταγονίδια αίματος και εφαρμόζοντας μια τεχνική που ονομάζεται φασματομετρία μάζας, οι ερευνητές κατάφεραν:

  1. να μετρήσουν τον αριθμό των διαφορετικών αντισωμάτων,
  2. να υπολογίσουν την ακριβή συγκέντρωση καθενός από αυτά στο αίμα. 

Αν και θεωρητικά το σώμα μας μπορεί να δημιουργήσει τρισεκατομμύρια διαφορετικά αντισώματα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι: 

  • Στην κυκλοφορία του αίματος τόσο των υγιών όσο και των άρρωστων ατόμων υπάρχουν μόνο μερικές δεκάδες έως εκατοντάδες διακριτά αντισώματα σε υψηλές συγκεντρώσεις. 
  • Οι συγκεντρώσεις αυτών των αντισωμάτων αλλάζουν με μοναδικό τρόπο σε κάθε άνθρωπο κατά τη διάρκεια μιας ασθένειας ή ενός εμβολιασμού. 

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι το προφίλ των αντισωμάτων του κάθε ανθρώπου είναι εντελώς διαφορετικό. Το ανοσοποιητικό σύστημα των ανθρώπων αντιδρά με έναν δικό του, μοναδικό τρόπο στους εισβολείς αλλά και στα εμβόλια, δηλαδή στον παράγοντα που διεγείρει τη διαδικασία σχηματισμού αντισωμάτων.  

Αξίζει να αναφερθεί ότι η έρευνα μέτρησε το προφίλ των αντισωμάτων τόσο σε ασθενείς με Covid-19 όσο και σε εμβολιασμένους με διαφορετικά εμβόλια. Ούτε μία φορά δεν βρέθηκαν τα ίδια αντισώματα σε δύο διαφορετικούς ανθρώπους, ακόμη κι αν είχαν εμβολιαστεί με το ίδιο σκεύασμα! Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι το αμυντικό σύστημα του κάθε ανθρώπου είναι τόσο διαφορετικό, όσο το δακτυλικό του αποτύπωμα!  

Πώς «αλλάζει» την ιατρική η έρευνα;

Οι διαφορές που παρατηρήθηκαν στον αριθμό και στη συγκέντρωση των αντισωμάτων επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την πορεία μιας ασθένειας. Αν κάποιος κάνει λιγότερα αντισώματα εναντίον ενός ιού ή απλώς αντισώματα λιγότερο αποτελεσματικά, αυτό σημαίνει ότι θα περάσει πιο βαριά την ασθένεια. 

Έτσι, λοιπόν, εξηγείται γιατί μερικοί άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στο να αρρωστήσουν από γρίπη ή από Covid-19, ή γιατί κάποιοι αναρρώνουν γρηγορότερα. Από την άλλη, αν κάποιος οργανισμός δημιουργήσει πολλά και ισχυρά αντισώματα εναντίον ενός ιού, θα μπορούσε να τα προσφέρει και σε άλλους ανθρώπους, ώστε να αντιμετωπίσουν εξίσου αποτελεσματικά μια ασθένεια – κάτι που γίνεται μέσω των θεραπειών πλάσματος. 

Η έρευνα αυτή ανοίγει το δρόμο για τη δημιουργία φαρμάκων και εμβολίων που θα είναι προσαρμοσμένα στο ανοσοποιητικό σύστημα του καθένα. Χαρτογραφώντας το προφίλ των αντισωμάτων ενός οργανισμού, οι επιστήμονες θα μπορούν να παρακολουθούν πώς το σώμα ανταποκρίνεται σε μια λοίμωξη, σε μια φαρμακευτική αγωγή ή και σε ένα εμβόλιο. 

Στην περίπτωση του κορονοϊού, μάλιστα, η αξιοποίηση της έρευνας θα δώσει τη δυνατότητα για χορήγηση αναμνηστικών δόσεων εμβολιασμού ή για χορήγηση ξένων αντισωμάτων. Όπως και να ’χει, φαίνεται πως η πανδημία επιτάχυνε την εξέλιξη της επιστήμης και τέτοιου είδους έρευνες υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα μιας εξατομικευμένης ιατρικής.

SLOW MONDAY NEWSLETTER

Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.