ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ

Το τι θα κάνεις για το παιδί πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την επίσκεψη στον/στην παιδίατρο, μπορεί να είναι εξίσου σημαντικά με το ίδιο το εμβόλιο.

Όλοι το έχουμε ζήσει: Με το που κλείσουμε ραντεβού για το επόμενο εμβόλιο, αρχίζει το άγχος και η αγωνία. Πώς θα ανταπεξέλθει το παιδί, ψυχολογικά και σωματικά; Θα έχουμε δράματα και σπαραγμό, πυρετούς και πονεμένα χεράκια; Πώς θα καταφέρουμε να κάνουμε την εμπειρία όσο το δυνατόν λιγότερο τραυματική για το παιδί;

Σας ετοιμάσαμε έναν απλό και πρακτικό οδηγό, ώστε να σας βοηθήσουμε να το βοηθήσετε.

Τι χρειάζεται να κάνουμε πριν από το εμβόλιο;

• Γενικά, αποφύγετε να αναφέρεστε στα εμβόλια με απειλητική χροιά. Έχει τύχει να ακούσω γονείς στην πλατεία να φοβερίζουν τα μικρά τους, λέγοντας π.χ. πως «εάν δεν φας το μήλο σου, θα σε πάω στον γιατρό να σε τσιμπήσει».
• Με παιδιά μικρότερης ηλικίας μπορείτε να παίξετε «εμβολιασμό» με τα κουκλάκια τους. Το role playing πάντα βοηθά, καθώς τα παιδιά, μέσα από αυτό, μπορούν να διοχετεύσουν τις φοβίες τους και να επικοινωνήσουν την αγωνία τους για το άγνωστο.

iStock

• Εάν το παιδί είναι σε ηλικία που καταλαβαίνει, ακολουθήστε τις παρακάτω πολύ χρήσιμες οδηγίες της Unicef:

1. Ρωτήστε το παιδί πώς αισθάνεται για το ραντεβού και τον εμβολιασμό του. Ακούστε τις σκέψεις και τυχόν ανησυχίες του και να είστε έτοιμοι να απαντήσετε σε οποιεσδήποτε ερωτήσεις του. Να θυμάστε ότι τα παιδιά φιλτράρουν τις δικές μας αντιδράσεις ώστε να καταλάβουν εάν κάτι είναι ανησυχητικό ή όχι. Μην κρύβετε λοιπόν την αγωνία σας, αν ανησυχείτε για το παιδί σας γνωρίζοντας ότι μπορεί να νιώσει άβολα κατά τη διάρκεια του εμβολιασμού του, προσπαθήστε όμως να μην μοιραστείτε υπερβολικά τους φόβους σας.
2. Δώστε του απλές και σαφείς εξηγήσεις. Τα παιδιά έχουν δικαίωμα σε πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία του εμβολιασμού, αλλά θα πρέπει να τους τις προσφέρετε με τρόπο κατάλληλο για την ηλικία τους.

Δύο ωραίες και απλές ερωτήσεις/απαντήσεις είναι οι εξής:

Τι είναι το εμβόλιο;

Το εμβόλιο είναι κάτι σαν ασπίδα που μας προστατεύει από μια ασθένεια. Τα εμβόλια μάς βοηθούν να προστατευθούμε από επικίνδυνες ασθένειες και έχουν σώσει τις ζωές πολλών ανθρώπων.

Πώς λειτουργούν τα εμβόλια;

Τα εμβόλια διδάσκουν στο σώμα μας πώς να καταπολεμά τις ασθένειες. Πώς το κάνουν αυτό; Τοποθετώντας μία μικροσκοπική ποσότητα του μικροβίου (ή κάτι που μοιάζει με το μικρόβιο) που προκαλεί την ασθένεια από την οποία χρειαζόμαστε προστασία, μέσα στο σώμα μας, ώστε αυτό να μπορεί να μάθει τι χρειάζεται να κάνει για να την καταπολεμήσει. Με αυτόν τον τρόπο, αν έρθεις ποτέ σε επαφή με την ασθένεια, το σώμα σου ξέρει ακριβώς τι να κάνει, κάτι που σε εμποδίζει να αρρωστήσεις.

• Την ημέρα του εμβολίου, φροντίστε να μην υπερτονίσετε την κατάσταση λέγοντας π.χ. «σήμερα είναι η μεγάλη μέρα». Σε παιδί μικρότερης ηλικίας μπορείτε να πείτε «θα πάμε στον γιατρό σου να σου κάνει ένα μικρό τσιμπηματάκι που θα σε κάνει υγιή και δυνατό», ή «με ένα μικρό τσίμπημα θα σου δώσει δύναμη να μην αρρωσταίνεις εύκολα». Σε ένα μεγαλύτερο παιδί, καλό είναι να είμαστε ξεκάθαροι, λέγοντας «θα σε τσούξει, αλλά για ένα μόνο δευτερόλεπτο! Αυτό το τσίμπημα όμως μπορεί να σε σώσει από άλλους, μεγαλύτερους πόνους και ασθένειες, και γι’ αυτό το κάνεις».
• Όταν ένα παιδί έχει άγχος ή φόβο, κάποιοι γονείς έχουν την τάση να τον «μικραίνουν» προκειμένου να είναι ευκολότερα διαχειρίσιμος. Μη φοβάστε να αναγνωρίσετε τα αρνητικά συναισθήματα του παιδιού. Το έχει ανάγκη ώστε να τα επεξεργαστεί και να τα ξεπεράσει. Μιλήστε του ανοιχτά, πείτε του ότι έχει κάθε λόγο να νιώθει άσχημα, αλλά ότι εσείς δεν πρόκειτε να πάτε πουθενά. Θα είστε εκεί, μαζί του.
• Την ημέρα του εμβολίου, φροντίστε η διατροφή του να είναι ανάλαφρη και απλή, χωρίς σάλτσες και ζάχαρη. Ένα μπολ μακαρόνια με τυρί, φρούτα, γιαούρτι, οτιδήποτε δεν θα βαρύνει το στομάχι του προκαλώντας, την επίμαχη στιγμή, κράμπες και επιπλέον δυσφορία.
• Ένα σνακ πριν το ραντεβού θα του δώσει ενέργεια ώστε να αποφύγει την αδυναμία και τη ναυτία.
• Η καλή ενυδάτωση βοηθάει, συνεπώς δώστε στο παιδί αρκετό νερό πριν από το ραντεβού.
• Φροντίστε να ντύσετε το παιδί με ρούχα που βγαίνουν εύκολα, ώστε να μην προσθέσετε στρες κι εμπόδια στη στιγμή που θα πρέπει να τα βγάλει για να κάνει το εμβόλιο.
• Ξεκινήστε από το σπίτι αρκετά νωρίς, ώστε να μην υπάρχει κανένα άγχος στην όλη διαδικασία. Ακόμη κι αν κολλήσετε στην κίνηση, βρείτε το σαν ευκαιρία να τραγουδήσετε ή να παίξετε ένα παιχνίδι μέσα στο αυτοκίνητο. Πιστέψτε με, το παιδί δεν χρειάζεται κανένα έξτρα άγχος αυτή τη στιγμή.

Τι κάνουμε κατά τη διάρκεια;

• Εμφανίστε από την τσάντα σας μία μικρή έκπληξη, όπως το αγαπημένο του κουκλάκι, και πείτε «ώπ! κοίτα ποιος μας ακολούθησε!» Ο γιατρός μπορεί να κάνει ένα «εμβόλιο» στο κουκλάκι πριν έρθει η σειρά του μικρού σας, ώστε να καταλαγιάσει τον φόβο του και να δει την όλη διαδικασία σαν παιχνίδι.
• Προκειμένου να προσφέρετε στο παιδί ένα είδος ελέγχου της κατάστασης, δώστε του επιλογές, όπως «πού θα προτιμούσες να καθίσεις; Στο κρεβάτι ή την καρέκλα; Θέλεις να σε έχω αγκαλιά/να σου κρατάω το χέρι ή όχι; θέλεις να κοιτάς εμένα ή τον γιατρό;»
• Εκδηλώστε προσμονή γι’ αυτό που θα συμβεί αμέσως μετά. Μία βόλτα για παγωτό, μία επίσκεψη στον αγαπημένο του φίλο, ακόμη και παιχνίδια στο σπίτι, οτιδήποτε έχετε προγραμματίσει για αμέσως μετά, θα του δώσει τη δύναμη να ξεπεράσει το άγχος της στιγμής.

iStock

• Κοιτάξτε το στα μάτια και πείτε του πόσο υπερήφανοι είστε για το θάρρος του, και πόσο καλός είναι ο γιατρός του. Ακόμη και στα έντεκά του, ο μικρός μου γιος είχε τόση μα τόση ανάγκη να το ακούσει τη στιγμή που έκανε το εμβόλιο της μηνιγγίτιδας.
• Την ώρα που ξεκινά η διαδικασία, δοκιμάστε να μετρήσετε μαζί με το παιδί μέχρι το πέντε, ώστε να συγκεντρωθεί στο μέτρημα και να μπορέσει να διαχειριστεί το στρες. Υπολογίστε πάντα να φτάσετε στο πέντε πολύ αφού τελειώσει το εμβόλιο, ώστε να του πείτε «τελειώσαμε!» πριν καν το καταλάβει.

Τι κάνουμε μετά από το εμβόλιο;

• Αγκαλιάστε το. Όποια ηλικία και να έχει. Από το βρέφος μέχρι τον έφηβο, όλοι θέλουν μία αγκαλιά και τρυφερά λόγια εκείνη τη στιγμή, ακόμη κι εάν έχουν φερθεί «παλικαρίσια». Πείτε του πόσο το θαυμάζετε, ότι όλα πήγαν περίφημα, ότι όλα τελείωσαν και είναι καλά. Ένα μωράκι που θηλάζει θα εκτιμήσει ιδιαίτερα ένα session με τη μαμά, αυτή τη στιγμή.
• Μην το μαλώνετε αν κλαίει, και μην του πείτε καν «έλα τώρα, σώπα, νόμιζα ότι έχω γενναίο παιδάκι...» Αντιθέτως, μιλήστε του με θαυμασμό για το θάρρος του, όσο και αν επέδειξε.

iStock

• Σε ένα μεγαλύτερο παιδί, αποσπάστε αμέσως μετά την προσοχή του και αποφορτίστε τη στιγμή μιλώντας για κάτι που σας τράβηξε την προσοχή στο δωμάτιο, ή κάτι που σας έκανε να γελάσετε, ή κάτι που θυμάστε από τον εαυτό σας σαν παιδί όταν κάνατε εσείς εμβόλιο.
• Ζητήστε του να κάνει μαζί σας αναπνοές, με κάθε εκπνοή να «διώχνει» τον πόνο και με κάθε εισπνοή να «φέρνει» δύναμη. Εάν εκπαιδεύσετε το παιδί σε τέτοιου είδους αναπνοές, η γνώση αυτή θα το συνοδεύει σε όλη του τη ζωή, στις δύσκολες στιγμές, ακόμη κι όταν δεν θα σας έχει δίπλα του. Τι καλύτερη ευκαιρία να τις μάθει, από μία τέτοια, δύσκολη στιγμή;
• Στην εφηβεία, έχει παρατηρηθεί συχνά λιποθυμική τάση των παιδιών αμέσως μετά από εμβόλιο. Συνεπώς, φροντίστε να κρατήσετε το παιδί καθισμένο σε μία άνετη θέση για περίπου 15 λεπτά μετά.
• Για να νιώσετε περισσότερη ασφάλεια, μην απομακρύνεστε από το ιατρείο για λίγα λεπτά, καθώς στην περίπτωση αλλεργικής αντίδρασης στο εμβόλιο, ο γιατρός θα ξέρει πώς να αντιδράσει. Αλλά μιλάμε για ελάχιστα λεπτά, μην το παρακάνετε.
• Πριν φύγετε από το ιατρείο, ρωτήστε τον γιατρό εάν θα πρέπει να εξοπλιστείτε με κάποιο παυσίπονο ή αν θα πρέπει να περιμένετε κάποια αντίδραση όπως κνησμό ή πυρετό, ώστε να είστε προετοιμασμένοι.
• Σε κάθε περίπτωση, μην οργανώσετε κάτι σημαντικό για τις επόμενες ημέρες ώστε, αν αναγκαστεί το παιδί να χάσει κάτι, να μην «κατηγορεί»το εμβόλιο και δαιμονοποιεί τον γιατρό ή τη διαδικασία.
• Μετά το εμβόλιο, πολλά παιδιά έχουν περιορισμένη όρεξη για φαγητό. Μην ανησυχείτε, φροντίστε όμως να είναι καλά ενυδατωμένο, τουλάχιστον τις πρώτες 24 ώρες.
• Το σημείο που έχει γίνει το εμβόλιο ίσως πρηστεί λιγάκι, ή πονάει, ενώ κάποια παιδιά έχουν και μία μικρή δυσκολία να κουνήσουν ελεύθερα το χέρι τους. Μην ανησυχείτε, κάντε τους μία δροσερή κομπρέσα για να ανακουφίσετε την ενόχληση.
• Έχετε τον νου σας λίγο παραπάνω τις πρώτες ημέρες. Εάν δείτε συμπτώματα που σας ανησυχούν στο παιδί, επικοινωνήσει με τον γιατρό του.