ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΡΟΠΟΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΟΓΚΟΥΣ ΜΕ ΤΡΟΜΕΡΗ ΑΚΡΙΒΕΙΑ

Οι πιο διαδεδομένες θεραπείες κατά του καρκίνου είναι η χημειοθεραπεία, η ακτινοβολία και η ανοσοθεραπεία, πόσοι όμως γνωρίζουμε την ακτινοθεραπεία βαρέων ιόντων; Πρόκειται για κάτι καινούργιο και υποσχόμενο; Αναζητήσαμε πληροφορίες, έχοντας μάθει ότι στο Άμπου Ντάμπι δημιουργείται ένα υπερσύγχρονο κέντρο θεραπείας βαρέων ιόντων, ένα από τα μόλις 15 στον κόσμο.

Η θεραπεία βαρέων ιόντων αποτελεί μια σημαντική ανακάλυψη στη θεραπεία του καρκίνου. Σε αντίθεση με τη συμβατική ακτινοβολία, αυτή η προηγμένη τεχνική χρησιμοποιεί ιόντα άνθρακα, για να καταστρέψει όγκους με... χειρουργική ακρίβεια. Η θεραπεία διοχετεύει περισσότερη ενέργεια απευθείας στα καρκινικά κύτταρα, μειώνοντας παράλληλα τη βλάβη στον περιβάλλοντα υγιή ιστό.

«Πρόκειται για μια ανερχόμενη και εξαιρετικά αποτελεσματική μέθοδο, με πολλά πλεονεκτήματα. Οι δέσμες πρωτονίων και βαρέων ιόντων μπορούν να στοχεύσουν με ακρίβεια τους καρκινικούς όγκους, προστατεύοντας παράλληλα τους υγιείς ιστούς, καθιστώντας τη θεραπεία πιο αποτελεσματική από άλλες μορφές ακτινοβολίας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τη μοναδική διαθέσιμη επιλογή», αναφέρεται στην ιστοσελίδα της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος.

«Πολλοί τύποι καρκίνου θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με αυτή τη θεραπεία, ξεκινώντας από τον καρκίνο του προστάτη, τον καρκίνο του πνεύμονα, τον καρκίνο της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας κ.ά. Αλλά αυτό που είναι μοναδικό είναι ότι μπορούμε επίσης να θεραπεύσουμε ασθενείς που έχουν ήδη υποβληθεί σε θεραπεία με ακτινοβολία. Έτσι, η θεραπεία όγκων που είναι ανθεκτικοί στο ράδιο, όπως τα σαρκώματα, θα ωφεληθεί σε μεγάλο βαθμό από αυτόν τον τύπο τεχνολογίας», ανέφερε ο Dr Georges-Pascal Haber, Διευθύνων Σύμβουλος της Cleveland Clinic Abu Dhabi, όπου θα εγκατασταθεί το νέο τμήμα.

Κάθε ασθενής υποβάλλεται σε λεπτομερή διαδικασία απεικόνισης, συμπεριλαμβανομένων αξονικών και μαγνητικών τομογραφιών, για να χαρτογραφηθεί με ακρίβεια η θέση του όγκου. Στη συνέχεια αναπτύσσεται ένα προσαρμοσμένο σχέδιο θεραπείας, χρησιμοποιώντας εξελιγμένο λογισμικό για τον υπολογισμό της βέλτιστης δόσης και της διαδρομής της δέσμης.

Τα ιόντα άνθρακα επιταχύνονται σχεδόν στο 70% της ταχύτητας του φωτός, επιτρέποντας τη βαθιά διείσδυση στους ιστούς και την αποτελεσματική στόχευση ακόμη και των πιο δύσκολων στη θεραπεία όγκων. Αξιοσημείωτες είναι οι δυνατότητες της μεθόδου και στην παιδιατρική ογκολογία.

Τι είναι η ακτινοθεραπεία βαρέων ιόντων και πώς λειτουργεί;

Η ακτινοθεραπεία βαρέων ιόντων (HIR) είναι μια εξελιγμένη μορφή θεραπείας του καρκίνου που χρησιμοποιεί βαρέα ιόντα, συνηθέστερα άνθρακα, για να στοχεύσει με ακρίβεια και να καταστρέψει τους καρκινικούς όγκους. Αυτή η μέθοδος ξεχωρίζει από την παραδοσιακή ακτινοθεραπεία, αξιοποιώντας τις μοναδικές φυσικές και βιολογικές ιδιότητες αυτών των βαρέων ιόντων.

Ο εξοπλισμός της θεραπείας βαρέων ιόντων είναι ογκώδης και έχει υψηλό κόστος. AP Photo

Στο HIR, ο άνθρακας ή άλλα βαρέα ιόντα επιταχύνονται σε ένα σημαντικό κλάσμα της ταχύτητας του φωτός. Αυτά τα ιόντα υψηλής ενέργειας κατευθύνονται προς τον όγκο, δίνοντας μια συμπυκνωμένη δόση ακτινοβολίας απευθείας στα καρκινικά κύτταρα.

Σε αντίθεση με τη συμβατική θεραπεία ακτίνων Χ, η οποία εναποθέτει ενέργεια κατά μήκος ολόκληρης της διαδρομής της μέσω του σώματος, η θεραπεία βαρέων ιόντων χρησιμοποιεί ένα διαφορετικό μοτίβο εναπόθεσης ενέργειας. Η δόση ακτινοβολίας αυξάνεται με το βάθος, φτάνοντας στο μέγιστο σε ένα συγκεκριμένο σημείο, γνωστό ως κορυφή Bragg, το οποίο μπορεί να στοχεύσει με ακρίβεια μέσα στον όγκο. Αυτό επιτρέπει μια εξαιρετικά στοχευμένη παροχή ακτινοβολίας, ελαχιστοποιώντας τη βλάβη στους γύρω υγιείς ιστούς.

Αυτού του είδους η θεραπεία είναι αποτελεσματική κατά των ανθεκτικών όγκων και έχει μικρότερους χρόνους θεραπείας. Ωστόσο, έχει μεγάλο κόστος, καθώς απαιτεί εξειδικευμένη τεχνολογία και πολύ ακριβό εξοπλισμό, γεγονός που την καθιστά δύσκολα προσβάσιμη.

Ποιοι τύποι καρκίνου αντιμετωπίζονται με ακτινοθεραπεία βαρέων ιόντων;

Η ακτινοθεραπεία βαρέων ιόντων (HIR) έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά της στη θεραπεία ενός ευρέος φάσματος καρκίνων, ιδιαίτερα εκείνων που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν με συμβατικές ακτινοθεραπείες. Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι ένας από αυτούς, επειδή δεν πρέπει να επηρεαστούν τα γύρω ζωτικά όργανα.

AP Photo

Τα σαρκώματα, συμπεριλαμβανομένου του οστεοσαρκώματος, τα οποία συχνά εμφανίζουν αντίσταση στην ακτινοβολία ακτίνων Χ, έχουν επίσης πολύ καλή ανταπόκριση στη θεραπεία, επειδή αυτή παρέχει μια συμπυκνωμένη δόση ακτινοβολίας απευθείας στον όγκο.

Οι καρκίνοι εγκεφάλου και τραχήλου, όπου η διατήρηση υγιούς ιστού είναι υψίστης σημασίας, επωφελούνται από τις ακριβείς δυνατότητες στόχευσης του HIR, με ελάχιστες παρενέργειες. Οι υποτροπιάζοντες όγκοι, οι οποίοι μπορεί να έχουν αναπτύξει αντίσταση σε προηγούμενες θεραπείες ακτινοβολίας, μπορούν επίσης να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, αλλά και ο καρκίνος του πνεύμονα και του ήπατος.

Υπάρχουν παρενέργειες;

Οι βραχυπρόθεσμες παρενέργειες της ακτινοθεραπείας βαρέων ιόντων σχετίζονται συνήθως με τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας στην υπό θεραπεία περιοχή. Για παράδειγμα, οι ασθενείς που υποβάλλονται σε HIR για καρκίνο τραχήλου μπορεί να εμφανίσουν φλεγμονή των βλεννογόνων, οδηγώντας σε δυσφορία κατά την κατάποση. Δερματικές αντιδράσεις, όπως ερυθρότητα ή ερεθισμός, μπορούν επίσης να εμφανιστούν στο σημείο εισόδου της δέσμης ιόντων. Αυτές οι βραχυπρόθεσμες επιδράσεις γενικά υποχωρούν μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.

Οι μακροπρόθεσμες παρενέργειες είναι λιγότερο συχνές, αλλά μπορεί να είναι πιο σημαντικές. Περιλαμβάνουν την ίνωση ή την πάχυνση και τη δημιουργία ουλών του ιστού στην περιοχή της στόχευσης. Ο κίνδυνος δευτερογενών καρκίνων, αν και γενικά χαμηλός, είναι επίσης ανησυχητικός, ιδιαίτερα σε παιδιά και εφήβους.