ΞΕΡΕΙΣ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ ΝΑ ΖΕΣΤΑΙΝΕΙΣ ΝΕΡΟ ΣΤΟΝ ΦΟΥΡΝΟ ΜΙΚΡΟΚΥΜΑΤΩΝ;

Εάν θέλεις να ζεστάνεις νερό στον φούρνο μικροκυμάτων, ίσως πρέπει να γνωρίζεις τι λένε οι ειδικοί γι’ αυτό και πώς μπορεί να επηρεάσει την υγεία σου.

Ο φούρνος μικροκυμάτων –μια από τις πιο αμφιλεγόμενες οικιακές συσκευές– ανακαλύφθηκε τυχαία το 1945: κάνοντας δοκιμές σε έναν μαγνήτη ραντάρ, ο μηχανικός Πέρσι Σπένσερ ανακάλυψε τη θερμική επίδραση που είχαν τα μικροκύματα στο σνακ που είχε στην τσέπη του. Το 1947, η εταιρεία για την οποία εργαζόταν κατασκεύασε τον πρώτο φούρνο μικροκυμάτων, ένα τεράστιο και πανάκριβο μηχάνημα, που μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1970 είχε «συμμορφωθεί» σε μέγεθος και τιμή και άρχισε να μπαίνει στα σπίτια των Αμερικανών.

Σήμερα, ο φούρνος μικροκυμάτων βρίσκεται σε άπειρες κουζίνες ανά τον κόσμο και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η ταχύτητα με την οποία ζεσταίνει την τροφή συχνά μας «λύνει τα χέρια». Αν τον χρησιμοποιείς ακόμα και για να ζεστάνεις γρήγορα νερό για κάποιο ρόφημα ή για ένα πρόχειρο γεύμα, ίσως χρειάζεται να αναθεωρήσεις αυτή την τακτική.

Πόσο ασφαλές είναι να ζεσταίνεις νερό στα μικροκύματα;

Το να ζεσταίνεις νερό στον φούρνο μικροκυμάτων και όχι στην κατσαρόλα ή στον βραστήρα δεν είναι τόσο ακίνδυνο όσο φαίνεται. Ο Bryan Quoc Le, ειδικός τροφίμων, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η ακτινοβολία που έχουν τα μικροκύματα αλληλεπιδρά με τα μόρια του νερού στο κέντρο ενός μπολ ή ενός φλιτζανιού, προκαλώντας τους γρήγορη δόνηση. Αυτό αυξάνει τη θερμοκρασία τους σε πολύ συγκεκριμένες περιοχές, προκαλώντας ταχεία διαστολή τους και έκρηξη του ατμού».

iStock

Με απλά λόγια, το νερό που βράζει στην κατσαρόλα αποκτά σταδιακά μια ομοιόμορφη θερμοκρασία, ενώ ο φούρνος μικροκυμάτων μπορεί να φέρει τοπικά τους θύλακες του νερού σε σημείο βρασμού, ενώ το υπόλοιπο περιεχόμενο θα βρίσκεται ακόμα σε θερμοκρασία δωματίου, καθώς δεν παράγεται κυκλικός βρασμός. Για τον λόγο αυτό, αν βγάλετε το μπολ νερού από τον φούρνο μικροκυμάτων και το ανακατέψετε απότομα, οι διαφορές θερμοκρασίας μπορεί να προκαλέσουν ρωγμές στο σκεύος ή να «πεταχτεί» καυτό νερό.

Ένας άλλος κίνδυνος είναι να προκληθούν εγκαύματα στη στοματική κοιλότητα κατά την κατάποση, καθώς η θερμοκρασία του νερού δεν παρουσιάζει τις ανάλογες ενδείξεις βρασμού. Ο ορθοδοντικός Dr. Mohamad Khorshid αναφέρει ότι έχει συχνά κληθεί να αντιμετωπίσει στοματικά εγκαύματα από υπερθερμασμένα υγρά, «επειδή ακριβώς τα μικροκύματα θερμαίνονται ανομοιόμορφα και τα υγρά μπορεί να φτάσουν πάνω από το σημείο βρασμού χωρίς ορατές φουσκάλες».

Ο ίδιος συνοψίζει τους κινδύνους:

• Κανένα προειδοποιητικό σημάδι. Το νερό μπορεί να φαίνεται σταθερό, αλλά ενδέχεται να προκληθεί έγκαυμα εάν το αγγίξετε.
• Άμεση βλάβη στους ιστούς. Οι ιστοί στον βλεννογόνο του στόματος είναι πολύ ευαίσθητοι, επομένως και η στιγμιαία επαφή με καυτό νερό μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη.
• Πιθανή ζημιά στους πνεύμονες. Εάν για κάποιο λόγο πνιγείτε με καυτό νερό, ενδέχεται να προκληθεί έγκαυμα στους αεραγωγούς ή στους πνεύμονές σας.

Όλοι μας έχουμε πιει κάποιες φορές ένα ρόφημα που ήταν πιο ζεστό από ό,τι θα έπρεπε, είτε είχαμε χρησιμοποιήσει φούρνο μικροκυμάτων είτε άλλο τρόπο βρασμού. Εάν τα συμπτώματα που έχουμε περιορίζονται σε ερεθισμό της περιοχής ή ελαφρύ πρήξιμο, θα παρέλθουν σύντομα. Σε περίπτωση όμως που αισθανθούμε έντονο πόνο που δεν υποχωρεί, φουσκάλες, έλκη και ξεφλούδισμα στην περιοχή, σοβαρή δυσκολία στην κατάποση, πυρετό και γενική κακουχία, οι ειδικοί συμβουλεύουν να ζητήσουμε τη συμβουλή γιατρού.

iStock

Πώς μπορούμε να προφυλαχτούμε

Ο Dr. Khorshid λέει σχετικά: «Ως ορθοδοντικός πιστεύω ότι η πρόληψη είναι πολύ σημαντική, ειδικά για όσους έχουν στο στόμα σιδεράκια ή διαφανείς νάρθηκες (μασελάκια) και οι ιστοί του στόματός τους είναι πιο ευαίσθητοι».

Εάν χρειαστεί πάντως να χρησιμοποιήσουμε φούρνο μικροκυμάτων για να ζεστάνουμε νερό, συμβουλεύει τα εξής:

• Ανακατέψτε αργά και περιμένετε τουλάχιστον ένα λεπτό πριν καταναλώσετε νερό που έχει ζεσταθεί σε φούρνο μικροκυμάτων.
• Χρησιμοποιήστε ένα θερμόμετρο κουζίνας ή τοποθετήστε το καθαρό δάχτυλο του χεριού σας στο πλάι του φλιτζανιού (όχι κατευθείαν στο υγρό), για να ελέγξετε εάν η θερμοκρασία είναι καλά ανεκτή.
• Αποφύγετε το ζέσταμα σε κλειστά δοχεία, γιατί συσσωρεύουν πίεση και προκαλούν πιτσίλισμα όταν ανοιχθούν.
• Χρησιμοποιήστε κούπες με μεγάλο άνοιγμα, που είναι κατάλληλες για μικροκύματα, καθώς βοηθούν στο ομοιόμορφο ζέσταμα.
• Ενημερώστε σωστά ευπαθείς ομάδες, όπως παιδιά και ηλικιωμένους, που έχουν βραδύτερα αντανακλαστικά.
• Αφαιρέστε τα ορθοδοντικά μασελάκια πριν πιείτε κάποιο ζεστό ρόφημα, γιατί συγκρατούν εύκολα τη θερμότητα και ευνοούν τα εγκαύματα.