ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΙΟ ΥΠΟΥΛΗ ΜΟΡΦΗ ΑΓΧΟΥΣ

Το άγχος δεν μοιάζει πάντα με φόβο και ανησυχία, ούτε παίρνει πάντα αγωνιώδεις εκφράσεις. Αντίθετα, οι μορφές του που θα χαρακτηρίζαμε πιο αθόρυβες είναι και οι πιο ύπουλες. Μάθε πώς μπορεί να μεταμφιεστεί το άγχος και αντιμετώπισέ το.

Στην εποχή μας, το άγχος είναι μάλλον μία από τις πιο συχνά χρησιμοποιημένες λέξεις και υποβόσκει με κάποια μορφή σχεδόν σε κάθε μας δραστηριότητα, σχέση και συμπεριφορά.

Το άγχος που μπορεί να νιώσεις μπροστά σε κάποια δυνητική απειλή και να σου περάσει μετά δεν είναι κάτι που πρέπει να σε απασχολεί. Είναι φυσιολογικό φαινόμενο, που ενισχύει μάλιστα την άμυνα του οργανισμού, καθώς προετοιμάζει το σώμα να ανταπεξέλθει στον επικείμενο κίνδυνο.

Το άγχος όμως που παραμένει και χρονίζει, επειδή κάποιες καταστάσεις σε ζορίζουν για μεγάλο διάστημα, μπορεί να δημιουργήσει τόσο ψυχολογικά όσο και σωματικά συμπτώματα, συμφωνούν οι ειδικοί.

Αν στη δουλειά σου έχεις να κάνεις με έναν τοξικό προϊστάμενο, αν βρίσκεσαι σε μια κακοποιητική σχέση, αν κάποιος αγαπημένος σου ή κι εσύ αντιμετωπίζετε ένα δύσκολο πρόβλημα υγείας, το άγχος που νιώθεις δεν θα υποχωρήσει εύκολα.

Από το άγχος στην αγχώδη διαταραχή

Πολλές φορές το άγχος μετατρέπεται σε αγχώδη διαταραχή και γίνεται στοιχείο του χαρακτήρα. Οι άνθρωποι που ζουν με αυτή δυσκολεύονται πολύ στην καθημερινότητά τους, γιατί διακρίνουν πιθανούς κινδύνους σχεδόν παντού.

iStock

Η αγχώδης διαταραχή μπορεί να ξεκινήσει από την παιδική ηλικία και να μην την καταλάβει κανείς, καθώς τα αγχώδη παιδιά συνήθως καμουφλάρουν το άγχος τους πίσω από άλλες συμπεριφορές, χωρίς να το θέλουν.

Την αγχώδη διαταραχή αγαπάει και η κατάθλιψη, γι' αυτό συχνά εμφανίζονται μαζί και τότε η θεραπεία μπορεί να χρειαστεί να διαρκέσει περισσότερο. Όπως όμως συμβαίνει και με την κατάθλιψη, η οποία μπορεί να εμφανίζεται σε μια άτυπη μορφή, χωρίς να «βροντοφωνάζει», έτσι μπορεί να συμβεί και με το άγχος.

Πώς μοιάζει η κρυμμένη μορφή του άγχους;

Είναι πράγματι πιθανό κάποιος να έχει κατάθλιψη και να καταφέρνει να την καλύπτει με επιτυχία, κρύβοντας τα συμπτώματα πίσω από ένα χαμόγελο. Έτσι, πείθει τους υπόλοιπους ανθρώπους ότι είναι ευτυχισμένος. Ποιο είναι το αντίστοιχο προσωπείο που μπορεί να παρουσιάσει το άγχος;

«Η πιο ύπουλη μορφή άγχους είναι το αθόρυβο άγχος. Εκείνο που σου ψιθυρίζει ότι δεν είσαι αρκετά καλός. Εκείνο που σε κάνει να δουλεύεις υπερβολικά για να μη νιώσεις ανεπαρκής. Εκείνο που νιώθεις στο στομάχι, αλλά δεν παραδέχεσαι ποτέ. Το άγχος μπορεί να φοράει τη μάσκα του τελειομανή, του πολυάσχολου, του δυνατού. Και πολλές φορές, δεν το βλέπει κανείς. Ούτε καν εσύ», λέει η Φρόσω Φωτεινάκη, συμβουλευτική ψυχολόγος και ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεύτρια.

iStock

Ακριβώς, λοιπόν, όπως πίσω από έναν επιμελή μαθητή που θέλει να αριστεύει μπορεί να κρύβεται ένας αγχώδης και τελειομανής χαρακτήρας, έτσι και πίσω από έναν εργασιομανή ενήλικα που όλα τα προλαβαίνει και σε όλα είναι αποτελεσματικός.

Τι σχέση έχει η τελειομανία με το άγχος;

Μιλώντας για τελειομανία, έχει σημασία να σταθούμε και σε αυτή ως μια μορφή ψυχολογικής πίεσης που μπορεί να ασκούμε άθελά μας στον εαυτό μας και σχετίζεται ευθέως με το άγχος.

Ο Thomas Curran, καθηγητής ψυχολογίας στο London School of Economics, που έχει μελετήσει σε βάθος την τελειομανία και τα 3 είδη της στο βιβλίο του Το κυνήγι της τελειότητας – Πώς να μην πέσεις στην παγίδα, αναφέρει ότι ο τέλειος άνθρωπος που υποδυόμαστε επιβαρύνεται με όλο και περισσότερα συναισθηματικά βάρη.

«Οι μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι με υψηλή τελειομανία σπάνια φανερώνουν το άγχος και τις αγωνίες τους, δεν ζητούν βοήθεια για να διαχειριστούν τα προβλήματα με την ψυχική τους υγεία και δεν προχωρούν σε θεραπεία», εξηγεί.

Πώς θα καταλάβεις αν έχεις «αθόρυβο άγχος»

Αν νιώθεις ότι δουλεύεις πάντα με έναν κόμπο στο στομάχι, αν παλεύεις να χωρέσεις όσα περισσότερα γίνεται μέσα στη μέρα σου και είσαι υπερβολικά αυστηρός με τον εαυτό σου όταν δεν τα καταφέρνει, κάνε μια παύση και σκέψου τι παρακινεί τη συμπεριφορά σου. Το ίδιο κι αν δεν αντέχεις να φανείς αδύναμος ή αναποτελεσματικός.

Αν διαπιστώσεις ότι έχεις κρύψει το άγχος σου κάτω από το χαλί, είναι στο χέρι σου να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Υπάρχουν πολλές τεχνικές διαχείρισης άγχους και βιβλία αυτοβοήθειας, υπάρχουν όμως και ειδικοί ψυχοθεραπευτές που θα σε καθοδηγήσουν στο ταξίδι της αυτοβελτίωσης.