ΚΛΙΜΑΤΙΣΤΙΚΟ: 3 ΤΡΟΠΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΡΩΣΤΑΙΝΕΙ (ΚΑΙ ΠΩΣ ΤΟ ΔΙΟΡΘΩΝΟΥΜΕ)

Καθώς τις ημέρες με καύσωνα θα βαρέσει... υπερωρίες, δώστε προσοχή στη συντήρηση του κλιματιστικού και μάθετε πώς μπορεί να σας αρρωστήσει.

Η γυναίκα στο διπλανό τραπέζι διαμαρτυρόταν κουνώντας βίαια τη βεντάλια της. Ήθελε να φύγει από το καφέ γιατί ο κλιματισμός την είχε πεθάνει και είχε ήδη ζητήσει στον γιατρό της να της γράψει αντιβίωση – την είχε κιόλας αρρωστήσει το δικό της κλιματιστικό.

Δεν ξέρω τι της απάντησε ο γιατρός. Μπορώ μόνο να ποντάρω στο ότι, αν ήταν να ηρεμήσει η ψυχή της πιστεύοντας ότι νικά μια αρρώστια που «άρπαξε» από το air condition (A/C), τότε μάλλον θα της την έδωσε τη συνταγή. Στην Ελλάδα, άλλωστε, αγαπάμε τον κλιματισμό όσο και τα αντιβιοτικά. Και σε σχέση με τα τελευταία, φροντίζουμε να φιγουράρουμε στις πρώτες θέσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, τόσο στην κατανάλωσή τους όσο και στη μικροβιακή αντοχή.

Μεγάλωσα τη δεκαετία του '90, τότε που η αντιβίωση ήταν πανάκεια και μαγική λύση. Η ηλικία της γυναίκας –σίγουρα πάνω από 70– δικαιολογούσε από σκοπιά εποχής την ετοιμότητά της να καταπιεί τις επόμενες ημέρες (σαν καραμέλες) τα σωτήρια αντιβιοτικά. Θα ήταν η παρηγοριά της που το κλιματιστικό-φίλος τις ημέρες και νύχτες με καύσωνα είχε αποδειχτεί φίδι και την είχε πλευριτώσει. (Και πού να 'ξερε ότι τα κακοσυντηρημένα ή παντελώς ξεχασμένα στη βρομιά τους κλιματιστικά μπορεί να κρύβουν στα φίλτρα, στους σωλήνες ή και στις λεκάνες συλλογής νερού, βακτήρια ικανά να αντέχουν στα πάντα, με χαρακτηριστικά αυτά που σχετίζονται με μικροβιακή αντοχή, βιολογικό στρες και μεταβολικές διαταραχές στον άνθρωπο. Αλλά μάλλον θα περνούσε στα ψιλά).

Κάπως έτσι, σκέφτομαι, η ανούσια χρήση αντιβιοτικών είναι ένας τρόπος να μας «αρρωστήσει» το κλιματιστικό. Και σε άρθρο του περιοδικού Time διαβάζω δυο ακόμα τρόπους που η υπερβολική ή λανθασμένη χρήση του μπορεί να επηρεάσει την υγεία και την ευεξία μας.

iStock

Θα μοιάζει με κρύωμα, αλλά δε θα είναι

Η γυναίκα που αγαπά τα αντιβιοτικά αλλά όχι πια το κλιματιστικό, δεν είχε κάποια λοίμωξη. Είχε αυτό που περιγράφει στο άρθρο του Time ο Δρ William Checkley, πνευμονολόγος και καθηγητής Ιατρικής στο Johns Hopkins, μιλώντας για τα αναπνευστικά συμπτώματα από την πολύωρη παραμονή σε κλιματιζόμενο χώρο και το Σύνδρομο του Άρρωστου Κτιρίου (Sick Building Syndrome). Όταν το A/C δουλεύει στο φουλ, ο αέρας γίνεται τόσο ξηρός που προκαλείται πονόλαιμος, βήχας και ξεραίνεται ο βλεννογόνος – πρόκειται για επιπτώσεις της λειτουργικής απορρύθμισης του σώματος.

Η κατάχρηση του κλιματιστικού μπορεί να διαταράξει τη φυσική ομοιόσταση του οργανισμού και να πυροδοτήσει αλυσιδωτές αντιδράσεις. Η αιφνίδια έκθεση σε ψυχρό και ξηρό αέρα επιβαρύνει τον νευροαναπνευστικό άξονα, οδηγώντας σε αγγειοσύσπαση, ξηρότητα βλεννογόνων και ερεθισμό στους αεραγωγούς, με συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά μιας ίωσης: ρίγη, πονόλαιμος, καταρροή, βήχας. Παράλληλα, τα χαμηλά επίπεδα υγρασίας μπορεί να εξασθενίσουν τις φυσικές άμυνες των πνευμόνων, κάνοντας μικρά παιδιά ή άτομα με ευαίσθητο ανοσοποιητικό πιο επιρρεπή σε λοιμώξεις.

Τι να κάνουμε;

• Ελέγχουμε την υγρασία του χώρου: Ο Δρ Checkley συνιστά να διατηρούμε την εσωτερική υγρασία μεταξύ 40% και 60%. Ένα μικρό υγρασιόμετρο μπορεί να υποδείξει πότε ο αέρας έχει γίνει υπερβολικά ξηρός ή υγρός. Αν πέσει κάτω από 40%, μειώνουμε τη χρήση του A/C. Αν ξεπεράσει το 60%, αυξάνουμε τον εξαερισμό ή χρησιμοποιούμε το κλιματιστικό με μέτρο για αποξήρανση.
• Ενυδατωνόμαστε εσωτερικά και εξωτερικά: Φροντίζουμε να πίνουμε άφθονο νερό, ιδιαίτερα αν περνάμε πολλές ώρες σε κλιματιζόμενο χώρο. Ένα μπολ με νερό κοντά στο A/C ή ένας μικρός υγραντήρας μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση της ατμοσφαιρικής ισορροπίας.
• Ανανεώνουμε τον αέρα: Η γιατρός Δρ Stephanie Taylor μάς υπενθυμίζει ότι υπάρχουν αόρατοι παράγοντες στον εσωτερικό αέρα που μπορεί να επηρεάζουν την υγεία μας. Γι’ αυτό, φροντίζουμε να αερίζουμε το σπίτι μας τις πιο δροσερές ώρες της ημέρας, το πρωί ή αργά το βράδυ. Το φρέσκο οξυγόνο κάνει καλό όχι μόνο στο σώμα μας, αλλά και στη διάθεσή μας.

Όταν το κλιματιστικό μας «κουράζει» αντί να μας φροντίζει

Ο Jeffrey Siegel, καθηγητής Πολιτικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, τονίζει ότι «η κατάσταση του κλιματιστικού είναι αυτό που κάνει τη διαφορά». Ένα παραμελημένο κλιματιστικό με βρόμικα φίλτρα μπορεί να γίνει εστία σκόνης, μούχλας και αλλεργιογόνων, τα οποία κυκλοφορούν στον αέρα που αναπνέουμε. Αντί να μας αναζωογονεί, ένα τέτοιο A/C μπορεί να προκαλέσει φτέρνισμα, κόπωση ή ακόμη και πονοκεφάλους.

iStock

Tips για συντήρηση του κλιματιστικού

• Αλλάζουμε φίλτρα τακτικά: Ο Δρ Checkley συμβουλεύει να αλλάζουμε τα φίλτρα κάθε 1-2 μήνες κατά τους θερινούς μήνες. Επιλέγουμε φίλτρα με βαθμολογία MERV (Minimum Efficiency Reporting Value) 11 ή 13, τα οποία παγιδεύουν σκόνη, μούχλα και μικροσωματίδια. Μια απλή αλλαγή μπορεί να γίνει μικρή πράξη φροντίδας – για τον εαυτό μας και τον χώρο μας.
• Ετήσιος έλεγχος για καθαρό αέρα και ηρεμία: Κλείνουμε ραντεβού με ψυκτικό μία φορά τον χρόνο, ακόμη κι αν όλα λειτουργούν ρολόι. Όπως λέει ο Siegel, το γεγονός ότι το κλιματιστικό βγάζει κρύο αέρα δεν σημαίνει ότι είναι και καθαρό, φέρ' ειπείν στα πηνία και στους σωλήνες. Μόνο ένας επαγγελματικός έλεγχος μπορεί να το διασφαλίσει.

Κι αν νιώθω χάλια (ακόμα και χωρίς λοίμωξη);

Αν νιώθουμε όπως η κυρία στην αρχή του άρθρου, υπάρχουν τρόποι να ανακάμψουμε φυσικά από την «κούραση» του κλιματισμού:

• Ακούμε το σώμα μας: Αν εμφανίσουμε σημάδια όπως καταρροή, πονόλαιμο ή ρίγος, δεν σημαίνει απαραίτητα πως έχουμε λοίμωξη. Προτιμάμε φυσικές μεθόδους: ζεστά ροφήματα με μέλι και λεμόνι, ξεκούραση, ή ένα ατμόλουτρο για να αποσυμφορηθούν οι αεραγωγοί. Συμβουλευόμαστε γιατρό εφόσον νιώθουμε την ανάγκη.
• Ρυθμίζουμε τη θερμοκρασία με φροντίδα: Αποφεύγουμε τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Κάπου μεταξύ 24-26°C θεωρούνται ιδανικές: δροσιά χωρίς κίνδυνο ψυχρού στρες.
• Ενισχύουμε την άμυνά μας: Προσθέτουμε στη διατροφή μας τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C, όπως πορτοκάλια, φράουλες, πιπεριές ή ακτινίδια. Τα smoothies με προβιοτικά βοηθούν επίσης στη θωράκιση του οργανισμού απέναντι στην καθημερινή επιβάρυνση.

Πώς το κλιματιστικό κάνει το σπίτι παράδεισο

Το κλιματιστικό μπορεί να κάνει πολλά περισσότερα από το να σε δροσίζει – να γίνει σύμμαχος ευεξίας και να κάνει το σπίτι παράδεισο, αρκεί να του κάνουμε σωστή χρήση. Ο Brent Stephens, καθηγητής Περιβαλλοντικής Mηχανικής, σημειώνει ότι «κάθε φορά που το κλιματιστικό λειτουργεί, απομακρύνει μικροσωματίδια από τον αέρα». Συνεπώς, προτείνει την τοποθέτηση ενός καθαριστή αέρα HEPA με φίλτρο ενεργού άνθρακα, που βοηθά στην απομάκρυνση VOCs (πτητικών οργανικών ενώσεων) από καθαριστικά, έπιπλα ή άλλα οικιακά υλικά.

Επιπλέον, ανοίγουμε τα παράθυρα όταν η εξωτερική ατμόσφαιρα είναι καθαρή. Ο φρέσκος αέρας βοηθά στην οξυγόνωση του χώρου, αλλά και στην ψυχολογική ανανέωση. Όπως λέει και η Δρ Taylor, αυτό που τελικά επιδιώκουμε είναι ένας «υγιής εσωτερικός μικρόκοσμος», που μας κάνει να νιώθουμε φρέσκοι, γεμάτοι ενέργεια και έτοιμοι να απολαύσουμε το καλοκαίρι, χωρίς αντίτιμο την υγεία μας.