ΜΗ ΜΑΣ ΛΕΤΕ ΝΑ ΡΙΞΟΥΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗΣ – ΜΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΕ ΣΤΡΕΣ

Η μέτρηση της κορτιζόλης έχει γίνει κάτι σαν το άγιο δισκοπότηρο των απανταχού wellness instructors. Κατά πόσο όμως είναι βοηθητική; Μήπως στην προσπάθειά μας να μειώσουμε το στρες, τελικά άθελά μας το αυξάνουμε;

«Οι αιματολογικές μου έδειξαν πολύ υψηλά επίπεδα κορτιζόλης», μου λέει μια φίλη απ' τα παλιά. «Τώρα συλλέγω τα ούρα της ημέρας για να γίνει πιο σωστή μέτρηση», συνεχίζει. Αναρωτιέμαι γιατί μπαίνει σε αυτή τη διαδικασία, αλλά με διακόπτει για να μου πει ότι το ζήτησε η γιατρός της, άρα πρέπει να γίνουν.

Η φίλη μου δεν έχει βασανιστικά συμπτώματα, πέρα από τα αναμενόμενα για την ορμονική φάση που περνάει. Παρ' όλα αυτά, η μέτρηση της κορτιζόλης έχει γίνει κάτι σαν το άγιο δισκοπότηρο των απανταχού wellness instructors και ορισμένων πιο μοντέρνων γιατρών.

Η κορτιζόλη είναι γνωστή και ως ορμόνη του στρες. Την απελευθερώνουν τα επινεφρίδια σε περιπτώσεις απειλής ή έκτακτης ανάγκης, προκειμένου να εξασφαλίσει στο σώμα μας την απαραίτητη ενέργεια για να αντεπεξέλθει στην περίσταση.

Η κορτιζόλη δεν είναι λοιπόν ένας εχθρός, αλλά ένας φίλος του οργανισμού. Ωστόσο, πολλές από τις συνέπειες του μακροχρόνιου στρες είναι αποτέλεσμα των ενεργειών της στο σώμα. Μελέτες επί μελετών καταδεικνύουν πλέον πώς το μακροχρόνιο στρες μπορεί να βλάψει τον οργανισμό, πατώντας τη σκανδάλη σε πολλά νοσήματα που κουβαλάμε ως ενδεχόμενα στο DNA μας, αλλά που μπορεί και να μην εκδηλώνονταν ποτέ αν οι συνθήκες της ζωής μας ήταν διαφορετικές. Αλήθεια τώρα, πόσο διαφορετικές μπορεί να είναι;

Αγχώνεσαι από μόνος σου ή έχεις σοβαρούς λόγους;

Όταν ζεις σε μια πόλη που για να φτάσεις στη δουλειά σου χρειάζεσαι 1 ώρα καθημερινά, όταν ο μισθός σου με το ζόρι καλύπτει τις βασικές σου ανάγκες, όταν ο πλανήτης απειλείται διαρκώς όχι μόνο από την οικολογική καταστροφή, αλλά και από τις πολεμικές συγκρούσεις, όταν... (συμπληρώστε ο καθένας κατά το δοκούν), είναι δυνατόν να παραμένεις ατάραχος; Να μην νιώθεις μια διαρκή απειλή, έστω ένα διαρκές κυνηγητό;

iStock

Στη σύγχρονη ζωή, σχεδόν τα πάντα προξενούν άγχος. Τα ίδια τα smartphones και η τεχνολογία που υποτίθεται ότι θα μας έλυναν τα χέρια, μας γεμίζουν αποδεδειγμένα με περισσότερο στρες.

«Είναι πολύ πιθανό να ζούμε με υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης στον οργανισμό μας», λέει ο John Wass, καθηγητής ενδοκρινολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, «εν μέρει επειδή υπάρχει πολύ περισσότερο άγχος στον κόσμο, δεν μπορούμε ποτέ να σταματήσουμε. Για παράδειγμα, με τα smartphones, δεν μπορείς να έχεις ούτε μια στιγμή ηρεμίας».

Επίπεδα κορτιζόλης: Ποιοι σε παραπλανούν

Ο καθηγητής Wass αμφισβητεί την άμεση σύνδεση που γίνεται συχνά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μεταξύ των επιπέδων κορτιζόλης και των αλλαγών στο σώμα μας, περιγράφοντάς την ως «παραπλανητική».

Η ΕΜΜΟΝΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗΣ ΤΕΛΙΚΑ ΤΗΝ ΑΥΞΑΝΕΙ, ΑΦΟΥ ΜΑΣ ΒΑΖΕΙ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΜΕ ΣΥΝΕΧΩΣ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΑΣ.

«Όλες αυτές οι αλλαγές που αναφέρονται ως σημάδια αυξημένης κορτιζόλης, όπως η αύξηση βάρους, το πρήξιμο του προσώπου κ.ά., μπορεί να οφείλονται σε πολλούς λόγους, σε έναν κακό ύπνο, σε ορισμένα φάρμακα, στο υπερβολικό αλάτι ή στο αλκοόλ, για παράδειγμα. Είναι εξαιρετικά απίθανο να φταίνε μόνο τα επίπεδα κορτιζόλης – είναι ένας περίπλοκος και πολυπαραγοντικός μηχανισμός».

Όμως, οι συμβουλές των ψευτο-ειδικών στα social media δεν σταματούν: από το να βγεις στον πρωινό ήλιο (που πράγματι βοηθάει), μέχρι να πάρεις ειδικά συμπληρώματα (κουρκουμά και βάλσαμο λεβάντας, ας πούμε) μέχρι να τρως υγιεινά και να ασκείσαι ανελλιπώς μετρώντας κάθε τρεις και λίγο την κορτιζόλη σου, το κοκτέιλ ενάντια στην κορτιζόλη μοιάζει από μόνο του πολύ αγχωτικό.

iStock

Πολύ περισσότερο όταν συνειδητοποιείς ότι δεν είναι στο δικό σου χέρι να ελέγξεις τα σημαντικότερα από όσα σου προκαλούν άγχος (όπως το ανέφικτο του να μετακινηθείς και να παρκάρεις στην Αθήνα – τυχαίο παράδειγμα), οπότε το να καταπίνεις ταμπλέτες κουρκουμά είναι μάλλον δώρο άδωρο.

Όχι άλλο στρες!

Aν θέλουμε να είμαστε απολύτως ειλικρινείς, όλη αυτή η τρέλα του ελέγχου της κορτιζόλης τελικά καταλήγει να την αυξάνει, αφού μας βάζει συνεχώς σε μια εγρήγορση να παρατηρούμε το σώμα μας και να προσπαθούμε να το βελτιώσουμε.

Σε κάποιους από εμάς μάλιστα, τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης έχουν ήδη οδηγήσει σε κάποιο αυτοάνοσο, οπότε το να προσπαθούμε να τη ρίξουμε με φυσικούς τρόπους ή συμπληρώματα διατροφής μπορεί να γίνει και επικίνδυνο, εφόσον αμελούμε την απαραίτητη φαρμακευτική αγωγή.

iStock

Σκοπός μας δεν είναι να εξαφανίσουμε την κορτιζόλη από τον οργανισμό μας. Σκοπός μας είναι να διατηρήσουμε υγιή τα επίπεδά της. Αλλά για να γίνει αυτό πρέπει απλώς να μην την έχουμε στο νου μας. Να μη νιώθουμε διαρκώς ότι πρέπει να κάνουμε κάτι διαφορετικό από αυτό που κάνουμε. Γι' αυτό, σταματήστε να μας λέτε ότι πρέπει να μειώσουμε την κορτιζόλη στο αίμα μας. Το μόνο που καταφέρνετε είναι να μας δημιουργείτε περισσότερο στρες, που νομοτελειακά οδηγεί σε αύξηση της κορτιζόλης!

Δύο τρόποι για να διακόψεις τον φαύλο κύκλο του στρες τώρα

Aν εσείς που μας διαβάζετε αυτή τη στιγμή καταλαβαίνετε για τι ακριβώς μιλάμε, σας προτείνουμε να ασχοληθείτε με τον διαλογισμό. Μελέτες έχουν δείξει ότι μια τέτοια πρακτική μπορεί να έχει θετική επίδραση στα επίπεδα κορτιζόλης, βοηθώντας στη ρύθμιση του συστήματος απόκρισης στο στρες.

Η εστίαση στη στιγμή, αντί να παγιδευόμαστε στο παρελθόν ή να κοιτάζουμε προς το μέλλον, μπορεί να βοηθήσει στην αλλαγή της δομής του εγκεφάλου και στη βελτίωση της ανθεκτικότητάς μας στο στρες. Δοκιμάστε καλύτερα κάτι τέτοιο, ή και όχι! Τις περισσότερες φορές το να αφαιρέσεις «χρειάζεται» και «δραστηριότητες» από την καθημερινότητά σου είναι υπεραρκετό!