ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΘΑ ΒΕΛΤΙΩΣΟΥΝ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΟΥ ΖΩΗ
Ποιες μικρές καθημερινές συνήθειες μπορούν να βελτιώσουν την κοινωνική μας ζωή και να μας προσφέρουν περισσότερη ευεξία;
Το παθαίνουμε πολλοί από εμάς: Μετά από ώρες δουλειάς, το τελευταίο πράγμα που θέλουμε είναι να κοινωνικοποιηθούμε. Μήπως όμως είναι σημαντικό να το κάνουμε κι ας μας φαίνεται βαρύ; Άλλωστε, η υγιής κοινωνική ζωή είναι ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες σωματικής και ψυχικής υγείας του ανθρώπου. Οι έρευνες που επιβεβαιώνουν τη σπουδαιότητά της είναι πλέον πολλές.
Ένας από τους επιστήμονες που έχει ασχοληθεί με το ζήτημα είναι ο Jeffrey Hall, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Κάνσας. Μελέτες που έχει συνυπογράψει αναφέρουν, για παράδειγμα, ότι οι άνθρωποι που είχαν περισσότερες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις σε διάστημα τεσσάρων εβδομάδων είχαν μεγαλύτερη ευεξία και ότι ακόμα και μία ποιοτική συζήτηση την ημέρα με έναν φίλο μπορεί να βελτιώσει τη διάθεσή μας.
Το κοινωνικό μας «οικοσύστημα»
Σύμφωνα με τον Hall και τον συνεργάτη του, Andy Merolla, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, το σύνολο των κοινωνικών μας αλληλεπιδράσεων συμβάλλουν στη διαμόρφωση αυτού που αποκαλούν «κοινωνικό οικοσύστημα» (social biome). Ένα υγιές «κοινωνικό οικοσύστημα» περιλαμβάνει ποικιλία τόσο στους ανθρώπους με τους οποίους μιλάμε όσο και στα είδη των συζητήσεων που κάνουμε, αλλά και στιγμές που περνάμε με τον εαυτό μας.
Μάλιστα, οι ερευνητές προτείνουν επτά στρατηγικές που μπορούν να μας βοηθήσουν να βγούμε από την απομόνωση και να καλλιεργήσουμε ουσιαστικές σχέσεις. Το καλό είναι ότι δεν χρειάζεται να κάνουμε στροφή 180ο. Μικρές αλλαγές μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
1. Μιλάμε με αγνώστους
Η αλληλεπίδραση με στενούς φίλους και την οικογένεια δεν είναι ο μόνος δρόμος προς την ευτυχία. Το ίδιο ισχύει και με τους αγνώστους. Συχνά, μάλιστα, η εμπειρία αυτή είναι πιο ευχάριστη από όσο περιμένουμε, ενώ και ο συνομιλητής απολαμβάνει τη συζήτηση.
«Το να προσφέρεις αξιοπρέπεια σε έναν άλλο άνθρωπο της κοινότητάς σου, ειδικά σε κάποιον διαφορετικό από εσένα, και να ξεπερνάς τα στενά όρια των γνωστών σου, συμβάλλει στη δημιουργία ενός πιο υγιούς περιβάλλοντος για όλους», λέει ο Hall. Κι αν δεν θέλουμε να πέσουμε κατευθείαν στα βαθιά, μπορούμε να αξιοποιήσουμε ευκαιρίες που ήδη υπάρχουν, όπως το να ανταλλάξουμε δυο λόγια με τον οδηγό του λεωφορείου ή τον ταμία στο σούπερ μάρκετ.
2. Εστιάζουμε στην ποιοτική αλληλεπίδραση
Όταν μιλάμε για συζητήσεις που βελτιώνουν την ευεξία, αναφερόμαστε κυρίως στις ποιοτικές. Ο Hall τις χωρίζει σε τέσσερις κατηγορίες:
- ουσιαστική συζήτηση (όπως μια εξομολόγηση),
- catching up (που λέμε και στην Ελλάδα),
- έκφραση αγάπης,
- χαβαλές.
Μπορείς να έχεις μια ποιοτική αλληλεπίδραση με οποιονδήποτε. Επίσης, δεν χρειάζεται να είσαι πνευματώδης ή αστείος. Αρκεί να ακούς με προσοχή και να μοιράζεσαι πράγματα που έχουν σημασία.
Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΘΕΤΑ. Ο ΗΣΥΧΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΑΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΕΙ ΓΙΑ ΕΠΑΦΗ ΚΑΙ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΜΑΣ ΒΟΗΘΟΥΝ ΝΑ ΑΠΟΛΑΜΒΑΝΟΥΜΕ ΤΗ ΜΟΝΑΧΙΚΟΤΗΤΑ.
3. Δεν υποτιμάμε την ψιλοκουβέντα
Δεν χρειάζεται όλες οι συζητήσεις να είναι εκ βαθέων εξομολογήσεις. Οι σύντομες κουβέντες ή ένα χαλαρό πείραγμα στο γραφείο ενισχύουν επίσης τη σύνδεση με τους άλλους.
«Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι οι άνθρωποι λένε πως μισούν τη φλυαρία, αλλά στην πραγματικότητα έχουν καλύτερες μέρες όταν συμμετέχουν σε αυτήν», εξηγεί ο Hall. Αν και το small talk απαιτεί ελάχιστη κοινωνική ενέργεια, ενισχύει το αίσθημα του ανήκειν στην κοινότητα.
4. Η καλή κοινωνική ζωή θέλει ποικιλία
Όσο μεγαλύτερη είναι η ποικιλία των ανθρώπων με τους οποίους αλληλεπιδρούμε (άγνωστοι, γνωστοί, φίλοι, οικογένεια) τόσο μεγαλύτερη είναι η ευεξία μας. Σημαντικό είναι επίσης να συνομιλούμε με ανθρώπους που έχουν διαφορετικές απόψεις. Δεν χρειάζεται να μπούμε σε συγκρουσιακές συζητήσεις, ούτε να δώσουμε χώρο σε επιβλαβείς αντιλήψεις, όμως η επαφή με διαφορετικές πεποιθήσεις διευρύνει την οπτική μας.
5. Δεν ακυρώνουμε ραντεβού
Ορισμένες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις είναι αναπόφευκτες, όπως με τον εργοδότη σου. Αλλά το να επιλέγεις ελεύθερα να περάσεις χρόνο με φίλους είναι δώρο στον εαυτό σου. Παρότι στο τέλος μιας κουραστικής μέρας ο πειρασμός να «λιώσεις» στον καναπέ είναι μεγάλος, ας αντισταθούμε κι ας μην ακυρώσουμε τα ραντεβού μας. Καθιερώνοντας σταθερές συναναστροφές, π.χ. ένα εβδομαδιαίο τηλεφώνημα με τα αδέρφια μας, μπορούμε να μειώσουμε το βάρος της οργάνωσης και να κάνουμε την κοινωνική μας ζωή κομμάτι της ρουτίνας μας.
6. Κατανοούμε τα όρια της τεχνολογίας
Σε έναν κόσμο γεμάτο οθόνες, αξίζει να αναρωτηθούμε ποια είδη επικοινωνίας μας γεμίζουν πραγματικά. Ο Hall προτείνει να τα φανταστούμε σαν μια σκάλα. Στο χαμηλότερο σκαλοπάτι βρίσκεται η παθητική κατανάλωση περιεχομένου στα social media. Ακολουθούν οι ομαδικές συνομιλίες και τα προσωπικά μηνύματα και πιο ψηλά βρίσκονται τα τηλεφωνήματα και οι βιντεοκλήσεις.
Φυσικά, στην κορυφή συναντάμε τη διά ζώσης επικοινωνία. Αν και οι διαδικτυακές κοινότητες μπορούν να προσφέρουν στήριξη, ειδικά σε περιθωριοποιημένες ομάδες, ο Hall επισημαίνει ότι χρειάζεται και προσωπική επαφή. «Μια καθαρά διαδικτυακή ζωή μάλλον δεν αρκεί για να ανθίσει ο άνθρωπος. Είναι καλύτερη από το τίποτα, αλλά όχι αρκετή», αναφέρει.
7. Αγκαλιάζουμε τη μοναξιά
Μια ισορροπημένη κοινωνική ζωή περιλαμβάνει και στιγμές μοναξιάς. Περνάμε χρόνο με τον εαυτό μας για χαλάρωση, για στοχασμό και για να θυμηθούμε με αγάπη τις κοινωνικές μας εμπειρίες. «Σκέφτεσαι τις σχέσεις που έχεις, πράγματα που σε κάνουν χαρούμενο. Το καλύτερο κομμάτι της μοναξιάς είναι όταν την χρησιμοποιείς για να σε αναζωογονήσει και να ανοίξει τον δρόμο για μελλοντική σύνδεση». Η μοναξιά και η κοινωνική ζωή δεν είναι αντίθετα. Το ένα δίνει αξία στο άλλο. Ο ήσυχος χρόνος μας προετοιμάζει για επαφή και οι κοινωνικές στιγμές μάς βοηθούν να απολαμβάνουμε τη μοναχικότητα