Ασπροπάρηδες ©Αθανάσιος Ναλμπάντης/ Click στη φύση/ LIFE-IP 4 NATURA

5 ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΞΗΓΟΥΝ ΟΣΑ ΔΕΝ ΞΕΡΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Πέντε γυναίκες από ισάριθμες περιβαλλοντικές οργανώσεις μιλούν για την άγρια ζωή στην Ελλάδα, τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, την παρεμπίπτουσα αλιεία, τα αιολικά πάρκα και την προσπάθεια να αποκατασταθεί η ζημιά που προξένησε το ανθρώπινο χέρι.

Υπήρχαν μέρες που ο ψαράς πατέρας μου γυρνούσε σκασμένος για τη ζημιά που του είχαν κάνει δελφίνια στα δίχτυα, πολύ περισσότερο όταν κάποιο είχε μπλεχτεί και πεθάνει. Δεν ήξερα ότι το πρόβλημά του είχε το όνομα παρεμπίπτουσα αλιεία (bycatch). Είναι η ακούσια σύλληψη ειδών όπως δελφίνια, θαλάσσιες χελώνες ή θαλασσοπούλια, που βλάπτει τόσο τα ζώα όσο και τα αλιευτικά εργαλεία.

Κάτι άλλο που αγνοούσα ήταν η πληροφορία πως ο λύκος είναι εξαιρετικά προσαρμοστικό είδος, ίσως το δεύτερο πιο προσαρμοστικό μετά τον άνθρωπο, και επανεμφανίστηκε στην Πελοπόννησο μετά από 100 χρόνια. Έβαλε το χέρι της κλιματική αλλαγή –ή ο άνθρωπος, καλύτερα;– και κατεβήκανε από τα βουνά. Επίσης, μάλλον δεν είχα ιδέα ότι πολλοί απ’ όσους διαμαρτύρονται για την τοποθέτηση ανεμογεννητριών σε ξερονήσια δεν το κάνουν για να μη χαλάσει η άγρια ομορφιά του τόπου· απλώς δεν θέλουν κι άλλα πουλιά να πέφτουν πάνω τους και να πεθαίνουν.

Θα έλεγα ότι οι οικολογικές μου γνώσεις περιορίζονταν στα βασικά, όπως όχι πλαστικά και σκουπίδια σε θάλασσες και ακτές –γενικά, όχι απορρίμματα στο περιβάλλον–, και ίσως σε κάποια λιγότερο γνωστά, ας πούμε για το πώς η φωτορύπανση αποπροσανατολίζει τα άγρια ζώα. Τα στοιχεία και γεγονότα που παρέθεσα παραπάνω μου ήταν άγνωστα μέχρι που παρακολούθησα τη συνέντευξη τύπου της «Συμμαχίας για την Άγρια Ζωή», μιας συλλογικής πρωτοβουλίας 11 περιβαλλοντικών οργανώσεων με στόχο την ευημερία της άγριας ζωής και του ανθρώπου.

ΑΝΙΜΑ, ΑΡΧΕΛΩΝ, Καλλιστώ, Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, iSea, MEDASSET, Ινστιτούτο Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας, TETHYS Research Institute και WWF Ελλάς συμπλήρωσαν τρία χρόνια ενεργούς προσπάθειας για την αποτελεσματική προστασία σημαντικών ειδών για τη χώρα μας, γνωστών και λιγότερο γνωστών, καθώς και των οικοσυστημάτων τους. Μιλάμε για περισσότερα από 27.000 καταγεγραμμένα είδη ζώων, 4.000 εκ των οποίων ενδημικά.

«Η φύση μάς θέλει στην ίδια ομάδα» είναι το σύνθημα της νέας τους καμπάνιας, πίσω από την οποία υπάρχουν άνθρωποι που εργάζονται ακατάπαυστα, «σε γη, ουρανό, θάλασσα και ποτάμια, απ’ άκρη σε άκρη στη χώρα», για να δανειστώ μια φράση από το δελτίο τύπου τους, ώστε το όραμα να γίνεται πράξη και η λέξη συμμαχία να βρίσκει το πραγματικό της νόημα.

Πέντε γυναίκες, από ισάριθμες περιβαλλοντικές οργανώσεις, μου μίλησαν μέσα από βασικά σημεία για τις προκλήσεις και τις ελπίδες πίσω από τη δράση τους, για την άγρια ζωή και τους ανθρώπους που προσπαθούν να συνυπάρξουν με τη φύση.

Μαρία Γανωτή: «Η επαφή με την άγρια ζωή κάνει κάτι στην ψυχή του ανθρώπου»

Η Μαρία Γανωτή είναι Πρόεδρος του Συλλόγου προστασίας και περίθαλψης άγριας ζωής "ΑΝΙΜΑ".

5 γυναίκες εξηγούν όσα δεν ξέραμε για την άγρια ζωή της Ελλάδας
Νεαρός λύκος ©Αντώνης Φαρμακόπουλος/ Click στη φύση/ LIFE- IP 4 NATURA
Νεαρός λύκος.

Κλιματική αλλαγή και επιπτώσεις στα ζώα

«Υποθέτουμε ότι η κλιματική αλλαγή συμβάλλει στην αυξημένη νοσηρότητα των ζώων και στη μετάδοση ζωονόσων, αλλά χρειάζεται περαιτέρω έρευνα. Από το 2021 και μετά, με πρώιμους καύσωνες και παρατεταμένα ξηρά καλοκαίρια, βλέπουμε πολλά εξαντλημένα και αφυδατωμένα ζώα. Ιδιαίτερα οι νεοσσοί, όπως χελιδόνια και σταχτάρες, πηδούν από τις φωλιές τους για να μην ψηθούν από τη ζέστη».

Citizen science και ερευνητικό έργο

«Το κέντρο περίθαλψης μας, με περίπου 8.000 εισαγωγές ζώων ετησίως, είναι μια μοναδική πηγή δεδομένων. Οι πολίτες που φέρνουν τραυματισμένα ή άρρωστα ζώα προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για το τι συμβαίνει στο περιβάλλον και συμβάλλουν στην επιστημονική έρευνα (citizen science). Η ΑΝΙΜΑ αξιοποιεί αυτό το δίκτυο πολιτών για τη μελέτη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, όμως χρειαζόμαστε υποστήριξη σε ανθρώπινο δυναμικό, όπως κτηνιάτρους και νοσηλευτές, και χρηματοδότηση για εργαστηριακές εξετάσεις, ώστε η έρευνα να συνεχιστεί».

Ενιαία Υγεία και ζωονόσοι

«Στο πλαίσιο της προσέγγισης Ενιαίας Υγείας, μελετήσαμε 70 σαρκοφάγα ζώα (αλεπούδες, τσακάλια, κουνάβια, ασβούς) και βρήκαμε ασθένειες κοινές με οικόσιτα, όπως σκύλους και γάτες. Ορισμένες, όπως το τοξόπλασμα, μπορούν να μεταδοθούν στον άνθρωπο και να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα, όπως αποβολές σε εγκύους. Άλλες ασθένειες, όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου, που μεταδίδεται από πουλιά, αποτελούν επίσης κίνδυνο. Τα άγρια ζώα λειτουργούν ως αποθήκες αυτών των παθογόνων χωρίς πάντα να εμφανίζουν συμπτώματα, κάτι που δείχνει τη σημασία της έρευνας για την πρόληψη».

Συνεργασίες, υποστήριξη και εθελοντισμός

«Επιδιώκουμε συνεργασίες με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και ερευνητικά δίκτυα, αλλά και καλύτερη εφαρμογή των ευρωπαϊκών πολιτικών για την άγρια ζωή. Όσο για την κρατική βοήθεια, είναι περιορισμένη. Οι εθελοντές παραμένουν η ψυχή της ΑΝΙΜΑ. Η ανταπόκριση είναι τόσο μεγάλη, που δυσκολευόμαστε να καλύψουμε τη διάθεσή τους να βοηθήσουν. Βλέπεις το καλοκαίρι ανθρώπους που αφήνουν τα μπάνια τους κι έρχονται να καθαρίσουν κλουβιά και να ταΐσουν ζώα. Η επαφή με την άγρια ζωή κάνει κάτι στην ψυχή του ανθρώπου – και αυτό είναι που τους κρατά κοντά μας».

Βασιλική Ορφανού: «Οι Έλληνες είναι ευαισθητοποιημένοι για το περιβάλλον και την άγρια ζωή»

Η κ. Βασιλική Ορφανού είναι συνεργάτιδα συντονισμού προγράμματος εμβληματικών ειδών της WWF Ελλάς.

5 γυναίκες εξηγούν όσα δεν ξέραμε για την άγρια ζωή της Ελλάδας
Κόκκινο ελάφι ©Χρύσανθος Κωνσταντίνου/ Click στη φύση/ LIFE- IP 4 NATURA
Κόκκινο ελάφι

Οικολογικοί διάδρομοι

«Οι οικολογικοί διάδρομοι επιτρέπουν στα είδη να μετακινούνται μεταξύ προστατευόμενων περιοχών. Η WWF εφάρμοσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα μεθοδολογία χαρτογράφησης αυτών των διαδρόμων και μελέτησε κινήσεις ειδών, όπως το ελάφι, ο λύκος και η αρκούδα. Στόχος μας είναι να τους βελτιώσουμε, αφαιρώντας εμπόδια, όπως δρόμους ή φράκτες, και προσθέτοντας υποδομές για να διευκολύνουμε τη μετακίνηση. Για παράδειγμα, το ελάφι περιορίζεται συχνά σε οικολογικά "νησιά" λόγω εθνικών οδών, χωριών ή πόλεων. Βοηθώντας τη μετακίνηση του σε περιοχές όπως τα βουνά της Βοιωτίας, ενισχύουμε τον πληθυσμό του και την εξάπλωσή του σε νέους οικοτόπους».

Προστασία του λύκου

«Ο λύκος στην Ελλάδα αντιμετωπίζει πολλαπλές απειλές, όπως η έλλειψη τροφής, το παράνομο κυνήγι και ο περιορισμός των οικολογικών διαδρόμων. Παράλληλα, η κλιματική αλλαγή τον αναγκάζει να κατέβει χαμηλότερα για να βρει τροφή. Πρόκειται για εξαιρετικά προσαρμοστικό είδος, που επανεμφανίστηκε στην Πελοπόννησο μετά από 100 χρόνια, πιθανότατα περνώντας από την Πάρνηθα, τα Γεράνεια και τον Ισθμό. Οι κάτοικοι εκφράζουν ανησυχίες γιατί δεν έχουν συνηθίσει στη συνύπαρξη με το είδος, σε αντίθεση με περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, όπου η παρουσία του είναι διαχρονική».

Η στάση των Ελλήνων απέναντι στην άγρια ζωή

«Κοινωνικές μας έρευνες στην Αττική και την Πελοπόννησο έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι είναι γενικά θετικοί απέναντι στην άγρια ζωή, παρόλο που αναφέρουν συχνά ζημιές από είδη όπως ο λύκος ή η αρκούδα. Σε ευρωπαϊκές έρευνες, η Ελλάδα εμφανίζεται ψηλά σε ενδιαφέρον για περιβαλλοντικά θέματα, π.χ. στην προθυμία να πληρώσουν περισσότερο για πράσινες πηγές ενέργειας, κάτι που δείχνει ότι υπάρχει έδαφος για συνεργασία, αν δοθούν οι κατάλληλες λύσεις».

Ενίσχυση της έρευνας με υποτροφίες

«Έχουμε δώσει 20 υποτροφίες ύψους 10.000 ευρώ η καθεμία και σχεδιάζουμε να δώσουμε άλλες 10 φέτος, φτάνοντας συνολικά τις 30. Η επιστημονική κοινότητα έχει αγκαλιάσει το πρόγραμμα και στοχεύει να υποστηρίξει Έλληνες ερευνητές που επιθυμούν να συνεχίσουν τη δουλειά τους στην Ελλάδα, με επίκεντρο τη διατήρηση και προστασία της εγχώριας πανίδας. Πολλοί νέοι επιστήμονες του εξωτερικού αναζητούν ευκαιρίες για να επιστρέψουν, γεγονός που υπογραμμίζει πόσο έντονη είναι η ανάγκη για χρηματοδότηση και στήριξη της έρευνας στη χώρα».

Οντέτα Νετζίπι: «Αρκούν 20 ημέρες για να γεμίσει ξανά σκουπίδια μια καθαρή παραλία»

Η Οντέτα Νετζίπι είναι Υπεύθυνη Επικοινωνίας του Μεσογειακού Συνδέσμου για τη Σωτηρία των Θαλάσσιων Χελωνών "MEDASSET".

5 γυναίκες εξηγούν όσα δεν ξέραμε για την άγρια ζωή της Ελλάδας
Συνύπαρξη άγριας ζωής - ανθρώπου ©Αργύρης Καραμούζας/Click στη φύση/ LIFEIP 4 NATURA
Συνύπαρξη άγριας ζωής - ανθρώπου

Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των ψαράδων

«Η παρεμπίπτουσα αλιεία είναι σημαντικό πρόβλημα. Τα δίχτυα μπορεί να πιάσουν είδη όπως δελφίνια, θαλάσσιες χελώνες ή θαλασσοπούλια. Υπάρχει κόστος για τα ίδια τα ζώα, που μπορεί να τραυματιστούν ή να πεθάνουν, αλλά και τους ψαράδες, καθώς καταστρέφονται τα δίχτυα τους ή χάνουν μέρος της ψαριάς τους. Προσπαθούμε λοιπόν να τους εκπαιδεύσουμε, ιδιαίτερα τους επαγγελματίες που βιοπορίζονται από την αλιεία όλο το χρόνο, ώστε να προστατεύονται οι ίδιοι αλλά και το περιβάλλον.

»Δεν είναι αντιδραστικοί, έχουν διάθεση να μάθουν και μας ζητούν πρακτικά εργαλεία και καθοδήγηση. Προτείνουμε πρακτικές λύσεις, όπως η αποφυγή αλιείας σε περιοχές με γνωστή παρουσία προστατευόμενων ειδών και η χρήση ειδικών τεχνικών απελευθέρωσης ζώων από τα δίχτυα, χωρίς να τραυματίζονται. Έχουμε δημιουργήσει έναν οδηγό που περιγράφει βήμα-βήμα πώς να απελευθερώσουν μια θαλάσσια χελώνα με ασφάλεια».

Χελώνες-ατραξιόν και άλλα προβλήματα της Ζακύνθου

«Η συνεργασία με την τοπική κοινότητα, ιδιαίτερα στη Ζάκυνθο, δεύτερο μεγαλύτερο βιότοπο ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας καρέτα-καρέτα, είναι κρίσιμη. Μέσα από το πρόγραμμα της Συμμαχίας φέραμε τους ψαράδες πιο κοντά μας, συζητώντας μαζί τους και ενημερώνοντάς τους. Παρατηρήσαμε ότι η έλλειψη ενημέρωσης είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο. Οι ψαράδες, από 28 έως 68 ετών, δείχνουν ενδιαφέρον να μάθουν, ανεξαρτήτως ηλικίας, και δεν υπάρχουν σημαντικές αντιδράσεις ή αγκυλώσεις.

»Βλέπουμε ότι η ρύπανση από πλαστικά είναι μεγάλο πρόβλημα, ιδιαίτερα την τουριστική περίοδο, όταν ο όγκος των απορριμμάτων αυξάνεται εκθετικά. Σε καθαρισμούς που πραγματοποιήσαμε σε πέντε λιμάνια της Ζακύνθου μέσα σε ένα χρόνο, βρήκαμε τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων, από μικροπλαστικά μέχρι μεγαλύτερα αντικείμενα, όπως τραπεζοκαθίσματα. Παρατηρήσαμε ακόμα ότι μέσα σε 20 ημέρες από τον καθαρισμό είχαν συγκεντρωθεί ξανά σκουπίδια.

5 γυναίκες εξηγούν όσα δεν ξέραμε για την άγρια ζωή της Ελλάδας
Θαλάσσια χελώνα Καρέτα. ©Joakim Odelberg/ WWF
Θαλάσσια χελώνα Καρέτα.

»Ένα άλλο ζήτημα που προκύπτει από τον τουρισμό είναι η χρήση της θαλάσσιας χελώνας ως ατραξιόν, συχνά με λανθασμένο τρόπο. Πλοιάρια πλησιάζουν τις χελώνες περισσότερο από όσο επιτρέπεται, ενώ τουρίστες πετούν ακατάλληλες τροφές, όπως τυρόπιτες. Τέτοιες πρακτικές στρεσάρουν τις χελώνες και αυξάνουν τον κίνδυνο τραυματισμού τους.

»Προσπαθούμε να ενημερώσουμε το κοινό και συνεργαζόμαστε με το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου για να ενισχύσουμε την ευαισθητοποίηση. Το κράτος θα μπορούσε να συμβάλει περισσότερο, για παράδειγμα μέσω αυστηρότερης εφαρμογής κανονισμών ή καλύτερης διαχείρισης απορριμμάτων στα νησιά, αλλά η ευθύνη πέφτει και στους κατοίκους και τους τουρίστες».

Ρούλα Τρίγκου: «Πάνω από 30 χρυσαετοί χάθηκαν με τις ανεμογεννήτριες, κάτι που εξηγεί γιατί το είδος απειλείται με εξαφάνιση»

Η Ρούλα Τρίγκου είναι συντονίστρια Επικοινωνίας Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας.

5 γυναίκες εξηγούν όσα δεν ξέραμε για την άγρια ζωή της Ελλάδας
Μαυρόγυπας και όρνιο ©Αθανάσιος Ναλμπάντης/ Click στη φύση/ LIFE-IP 4 NATURA
Μαυρόγυπας και όρνιο

Αιολικά πάρκα Vs Άγρια ζωή

«Η λύση για τα αιολικά πάρκα δεν είναι άσπρο-μαύρο. Το κλειδί είναι η ορθή χωροθέτηση. Οι ανεμογεννήτριες πρέπει να τοποθετούνται σε περιοχές που δεν είναι κρίσιμες για την άγρια ζωή, όπως περιβάλλοντα ήδη τροποποιημένα από τον άνθρωπο, όχι σε αλπικά λιβάδια, ψηλές βουνοκορφές ή ακατοίκητες νησίδες, που είναι τα τελευταία καταφύγια για την άγρια ζωή. Η Ελλάδα, παρά το μικρό της μέγεθος, είναι εξαιρετικά σημαντική για τη βιοποικιλότητα. Δεν είμαστε αντίθετοι στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά είμαστε διαμετρικά αντίθετοι στη λανθασμένη χωροθέτηση.

»Για παράδειγμα, δεν βάζεις ανεμογεννήτριες σε ακατοίκητες νησίδες, όπου θαλασσοπούλια όπως ο μαυροπετρίτης βρίσκουν καταφύγιο επειδή έχουν εκτοπιστεί από αλλού. Ούτε σε μεταναστευτικά περάσματα, που είναι σαν καρμανιόλα για αρπακτικά πουλιά όπως οι γύπες ή οι χρυσαετοί, τα οποία δεν μπορούν να αντιληφθούν τις πτερωτές λόγω της βιολογίας τους. Η όρασή τους είναι προσανατολισμένη προς το έδαφος για κυνήγι, όχι προς τα πάνω για εμπόδια στον ουρανό».

Μετρήσιμες επιπτώσεις

«Έχουμε αριθμητικά στοιχεία για τις επιπτώσεις των αιολικών πάρκων, αν και είναι δύσκολο να καταγράψουμε το σύνολο του προβλήματος. Βρίσκουμε νεκρά πουλιά από προσκρούσεις σε ανεμογεννήτριες, αλλά το δείγμα μάς δίνει μόνο μια εικόνα, καθώς πολλές εταιρείες αποκρύπτουν τέτοια περιστατικά. Η τηλεμετρία, με δορυφορικούς πομπούς σε πουλιά, μας έχει δώσει πολύτιμα δεδομένα. Έχουμε καταγράψει πάνω από 30 χρυσαετούς που χάθηκαν τα τελευταία χρόνια, κάτι που εξηγεί γιατί το είδος απειλείται με εξαφάνιση.

»Εκτός από τις προσκρούσεις, η μεγαλύτερη ζημιά είναι η καταστροφή των οικοτόπων. Για κάθε ανεμογεννήτρια ανοίγονται δρόμοι πλάτους 40 μέτρων, κατακερματίζοντας ανέγγιχτα οικοσυστήματα και δίνοντας πρόσβαση σε παράνομες δραστηριότητες. Είναι μια αλλαγή μη αναστρέψιμη, που βλάπτει σοβαρά τους βιότοπους».

5 γυναίκες εξηγούν όσα δεν ξέραμε για την άγρια ζωή της Ελλάδας
Μαυροπετρίτης ©Πέτρος Πέτρου/ Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία
Μαυροπετρίτης

Παράνομα έργα για αιολικά πάρκα

«Η ορθή χωροθέτηση και η αποκατάσταση των περιοχών μετά την εγκατάσταση αιολικών πάρκων δεν εφαρμόζονται επαρκώς. Πολλές ανεμογεννήτριες δεν λειτουργούν, μένουν εγκαταλελειμμένες χωρίς να απομακρύνονται, και οι περιοχές δεν αποκαθίστανται, όπως απαιτείται από τη νομοθεσία. Στα Ακαρνανικά όρη, που είναι κρίσιμα για τους γύπες εκτός της Κρήτης, έχουν ανοιχτεί δρόμοι για αιολικά πάρκα παράνομα, παρά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Υλικά από αυτούς τους δρόμους έχουν πέσει σε πλαγιές, προκαλώντας περαιτέρω ζημιά. Η Ορνιθολογική Εταιρεία κάνει εκστρατείες και προσφυγές για να αντιμετωπίσει αυτές τις παρατυπίες».

Φωτορύπανση και θαλασσοπούλια

«Η φωτορύπανση είναι κρίσιμη απειλή για τα πελαγικά θαλασσοπούλια, όπως ο Μύχος, ο Αρτέμης και ο Υδροβάτης, που επιστρέφουν στις αποικίες τους μόνο τη νύχτα. Τα φώτα από ανθρωπογενείς δραστηριότητες τα αποπροσανατολίζουν, με αποτέλεσμα να χάνουν τον δρόμο τους και να μην μπορούν να επιστρέψουν στις νησίδες. Η άγρια ζωή χρειάζεται σκοτάδι για να επιβιώσει, όχι φως».

Ανδρονίκη Τουρλούκη: «Χωρίς νερό δεν υπάρχει ούτε περιβάλλον, ούτε ψάρια, ούτε αγροτική δραστηριότητα»

Η Ανδρονίκη Τουρλούκη είναι συντονίστρια των προγραμμάτων “Prespa’s Green and Blue LifeLines” και “Εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας για την αποκατάσταση των οικολογικών λειτουργιών του ποταμού του Αγίου Γερμανού Πρεσπών”.

5 γυναίκες εξηγούν όσα δεν ξέραμε για την άγρια ζωή της Ελλάδας
Πέστροφα Πρεσπών ©Andrea Bonetti
Πέστροφα Πρεσπών

Αποκατάσταση του ποταμού Αγίου Γερμανού

«Η δράση μας αφορά μια πρωτοβουλία για την αποκατάσταση του ποταμού Αγίου Γερμανού στην Πρέσπα. Αν και μικρό, το ποτάμι είναι σημαντικό για τα σπάνια ενδημικά είδη ψαριών που φιλοξενεί. Τα ψάρια αυτά είναι το σύμβολό μας, καθώς αποτελούν εμβληματικά είδη της περιοχής. Κάποια από αυτά ζουν στη λίμνη της Πρέσπας και αλλά αναπαράγονται στα ρεύματα των ποταμών, καθώς είναι ρεόφιλα είδη».

Σημερινά προβλήματα από παλιές ανθρωπογενείς παρεμβάσεις

«Οι κύριες απειλές για το ποτάμι είναι οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, όπως εμπόδια στη ροή του νερού, απολήψεις υδάτων και η κλιματική κρίση. Η μείωση των χιονιών και των επιφανειακών απορροών οδηγεί σε κατακερματισμό των οικοτόπων των ψαριών, καθιστώντας την αποκατάσταση του ποταμού ακόμα πιο επιτακτική.

»Το βλέπουμε ξεκάθαρα και στην Πρέσπα, εθνικό πάρκο και προστατευόμενη περιοχή με περιορισμένη ανθρώπινη δραστηριότητα, όπου ακόμα και οι μικρές παρεμβάσεις του παρελθόντος, όπως τεχνικά έργα από τσιμέντο, δημιουργούν προβλήματα σήμερα, με τη μείωση των υδάτων λόγω της κλιματικής κρίσης. Το νερό είναι ο πυρήνας του προβλήματος. Χωρίς νερό, δεν υπάρχει ούτε περιβάλλον, ούτε ψάρια, ούτε αγροτική δραστηριότητα».

Η Εταιρεία και η δύναμη της κοινότητας

«Η Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών δραστηριοποιείται στην περιοχή εδώ και 35 χρόνια. Πολλοί συνάδελφοι μένουν μόνιμα στην περιοχή για 20 ή 30 χρόνια και γνωρίζουν καλά τα προβλήματα, ενώ υπάρχει καλή συνεργασία με την τοπική κοινωνία. Οι αγρότες συμμετέχουν σε δράσεις, όπως η διαχείριση των καλαμιώνων και η συντήρηση των οικοσυστημάτων, με τα μηχανήματα και τα ζώα τους. Είναι μια σύμπραξη επωφελής για όλους.

»Η διατήρηση του εθνικού πάρκου της Πρέσπας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ανθρώπινη παρουσία και τη συνεργασία. Έχουμε δει μεγάλη ανταπόκριση σε δράσεις ευαισθητοποίησης, ιδιαίτερα σε αυτές που περιλαμβάνουν φυσική παρουσία, όπως καθαρισμούς σκουπιδιών από το ποτάμι. Οι εθελοντές συμμετέχουν με ενθουσιασμό και αυτό μας δίνει ελπίδα. Χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να προωθήσουμε τις δράσεις μας, αλλά η φυσική παρουσία και η συνεχής επαφή με την κοινότητα έχουν τη μεγαλύτερη ανταπόκριση».

5 γυναίκες εξηγούν όσα δεν ξέραμε για την άγρια ζωή της Ελλάδας
Βιοποικιλότητα Ελλάδας Συμμαχία για την Άγρια Ζωή
Βιοποικιλότητα Ελλάδας

Μια νέα αντίληψη για τη φύση

Δεν μας είναι αυτονόητο ότι ο άνθρωπος, ο λύκος, τα ψάρια ενός μικρού ποταμού και οι θαλάσσιες χελώνες πρέπει να συνυπάρχουν αρμονικά γιατί το μέλλον τους είναι κοινό. Με τη φετινή της καμπάνια, η «Συμμαχία για την Άγρια Ζωή» έρχεται να θυμίσει πως η προστασία του περιβάλλοντος και της άγριας ζωής σημαίνει ανθρώπινη ευημερία, πως φύση και άνθρωποι είναι συμπαίκτες και όχι αντίπαλοι.

Στο επίκεντρο της πρωτοβουλίας βρίσκονται πέντε στόχοι:

  • βελτίωση της διαχείρισης των χερσαίων και θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών
  • βελτίωση της διαχείρισης και της αποκατάστασης της άγριας ζωής
  • μείωση των απειλών και των επιπτώσεών τους στην άγρια ζωή
  • διεύρυνση της γνώσης, μέσω της εφαρμοσμένης έρευνας
  • προαγωγή της ομαλής συνύπαρξης ανθρώπου και άγριας ζωής.

Το έργο τους έχει ήδη φέρει χειροπιαστά αποτελέσματα:

  • 62.000 καταγραφές περιστατικών τραυματισμού ή θανάτωσης ζώων από ανθρωπογενείς αιτίες μέσω της ΑΝΙΜΑ.
  • 13.000 ζευγάρια Μαυροπετρίτη απογράφηκαν από την Ορνιθολογική Εταιρεία.
  • Επτά ναυτιλιακές εταιρείες δεσμεύτηκαν να αλλάξουν πορεία για να προστατεύσουν φυσητήρες στην Ελληνική Τάφρο.
  • Πάνω από 100 κιλά πλαστικών αφαιρέθηκαν από τις παραλίες ωοτοκίας της Ζακύνθου.

Μάθε περισσότερα για τη Συμμαχία για την Άγρια Ζωή στον επίσημο ιστότοπο της πρωτοβουλίας: www.greekwildlifealliance.gr

SLOW MONDAY NEWSLETTER

Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.