«ΒΟΥΓΟΝΙΑ»: ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ ΛΑΝΘΙΜΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ

Ο Έλληνας σκηνοθέτης επιστρέφει στη δημιουργική του φόρμα, με μια ταινία που μιλάει για την «τρελή» εποχή που ζούμε: Θεωρίες συνωμοσίας, άγνωστα κέντρα εξουσιών και μια κοινωνία η οποία έχει διασπαστεί σε ναρκισσιστικές ψηφιακές μονάδες που υπηρετούν τη δική τους αλήθεια αποκαλύπτονται στη δεξιοτεχνική μαύρη κωμωδία του Γιώργου Λάνθιμου, μια από τις καλύτερες στιγμές στη φιλμογραφία του.

Όσο περνάνε τα χρόνια, δυσκολεύεσαι όλο και περισσότερο να βρεις ενδιαφέρουσες, εξαιρετικές περιπτώσεις στον κινηματογράφο. Διανύοντας μια meta-μεταμοντέρνα περίοδο, νιώθουμε ότι όλα με κάποιον τρόπο έχουν ειπωθεί και όλα έχουν προβληθεί, σε ένα μέσο που βρίσκεται σε διαρκή κρίση εδώ και πολλά χρόνια.

Από τη μία, το Χόλιγουντ και ο εμπορικός κινηματογράφος βρίσκονται στα σχοινιά, αδυνατώντας να δώσουν ποιοτικά δείγματα γραφής, ενώ δέχονται απανωτά χτυπήματα από τις πλατφόρμες streaming και την παντοδυναμία των σειρών. Από την άλλη, το καλλιτεχνικό σινεμά δείχνει να βρίσκεται εγκλωβισμένο στην ανακύκλωση, στην άνευ αιτίας εξεζητημένη φόρμα και στον μικρής κλίμακας ναρκισσισμό του.

Γι’ αυτό και περιπτώσεις σαν του Γιώργου Λάνθιμου –και της πολυεπίπεδης συνεργασίας του με την Έμμα Στόουν– παρουσιάζουν εξαιρετικό κινηματογραφικό ενδιαφέρον. Δεν είναι τυχαία η επιτυχία του Έλληνα σκηνοθέτη σε παγκόσμιο επίπεδο.

© Atsushi Nishijima/Focus Features via AP

Ο Γιώργος Λάνθιμος έχει δημιουργήσει μια προσωπική αντι-ρεαλιστική, συμβολική, αιρετική κινηματογραφική γλώσσα, βουτηγμένη σε βιτριολικό μαύρο χιούμορ που δεν μοιάζει με τίποτα άλλο.

Η «Βουγονία», η καινούργια ταινία του, είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα δουλειάς του και σίγουρα μια από τις κορυφαίες στιγμές στη φιλμογραφία του. Θα μπορούσε να καταταχθεί στην κορυφαία τριάδα της καριέρας του, μαζί με τον «Κυνόδοντα» και το «Poor Things», δείχνοντας ότι ο Έλληνας σκηνοθέτης επανέρχεται στη δαιμόνια κινηματογραφική του φόρμα, μετά τις άνισες, μακρόσυρτες και ασύνδετες «Ιστορίες Καλοσύνης».

Ο Γουίλ Τρέισι, ένας από τους σεναριογράφους του αριστουργηματικού τηλεοπτικού «Succession», διασκευάζει τη νοτιοκορεατική ταινία του 2003 «Save the Green Planet!» του Τζανγκ Τζουν-χουάν, φέρνοντάς τη στα μέτρα του Έλληνα σκηνοθέτη, δίνοντας ρόλο πρωταγωνιστή στο μαύρο χιούμορ και στο παράδοξο.

© Atsushi Nishijima/Focus Features via AP

Απροσδόκητος ήρωας είναι ο Τέντι (Τζέσι Πλέμονς), ένας μοναχικός μελισσοκόμος που ζει με τη μητέρα του σε μια επαρχιακή πόλη των Η.Π.Α. Ο νεαρός είναι θιασώτης θεωριών συνωμοσίας, πιστεύοντας ακράδαντα ότι εξωγήινοι έχουν πάρει τα ηνία του πλανήτη. Μαζί με τον ξάδελφό του θα απαγάγουν τη Μισέλ (Έμμα Στόουν), τη δυναμική διευθύντρια μιας φαρμακευτικής εταιρείας που δραστηριοποιείται στην πόλη.

Ο αναχωρητής μελισσοκόμος πιστεύει ότι η σιδηρά κυρία του πανίσχυρου επιχειρηματικού κολοσσού είναι μία από τους εξωγήινους που εξουσιάζουν το ανθρώπινο είδος, οπότε έχει πλέον στα χέρια του ένα δυνατό χαρτί για να χτυπήσει την παντοδυναμία των εισβολέων.

ΙΣΩΣ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΗ ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΑΝΘΙΜΟΥ ΕΧΟΥΝ ΤΟΣΟ ΜΕΓΑΛΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΟΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΟΣΟ ΣΤΗ «ΒΟΥΓΟΝΙΑ».

Ο Λάνθιμος κινηματογραφεί τη συνωμοσιολογική μαύρη κωμωδία του με τη γνωστή του σκηνοθετική μαεστρία. Επιστρατεύοντας για μια ακόμη φορά το απροσδόκητο και τις αλλόκοτες αλληγορίες, προσθέτει συνεχώς επίπεδα ανάγνωσης στην ιστορία, ενώ την ίδια στιγμή υποσκάπτει υποδειγματικά οποιαδήποτε ασφάλεια έχει δημιουργηθεί στον θεατή.

Η τρελή θεωρία ενός περιθωριακού μελισσοκόμου μετατρέπεται σε μια ταινία δωματίου, όπου εκτυλίσσεται μια κορυφαία υποκριτική μονομαχία: Τζέσι Πλέμονς vs Έμμα Στόουν.

© Atsushi Nishijima/Focus Features via AP

Ίσως για πρώτη φορά στη φιλμογραφία του Γιώργου Λάνθιμου οι ερμηνείες έχουν τόσο μεγάλη βαρύτητα σε μια καλλιτεχνική του δημιουργία. Πραγματικά, πιστεύεις ότι οι ρόλοι έχουν πλαστεί για το δίδυμο Πλέμονς–Στόουν, οι οποίοι επιδίδονται στη «Βουγονία» σε ένα μοναδικό ρεσιτάλ υποκριτικής ακρίβειας. Η Στόουν κουρεμένη γουλί, συνήθως δεμένη και με περιορισμένη κινησιολογία, χρησιμοποιεί τη μοναδική εκφραστικότητα του προσώπου της για να ενσαρκώσει τις αντιφάσεις και το μυστήριο που διέπουν την πρωταγωνίστρια.

© Atsushi Nishijima/Focus Features via AP

Από την άλλη, ο Πλέμονς κάνει μάλλον την ερμηνεία της καριέρας του στον ρόλο του ανισόρροπου συνωμοσιολόγου, ακροβατώντας σε ένα λεπτό ερμηνευτικό σχοινί, ανάμεσα στη γραφικότητα και την απελπισία, την παράνοια και τον συναισθηματισμό, την ηλιθιότητα και το διαρκές γονεϊκό τραύμα.

Τα πάντα στην υπέροχη «Βουγονία» παραμένουν αμφίσημα και αινιγματικά. Κανείς δεν ξέρει αν ο Τέντι είναι παντελώς ηλίθιος ή μια παραγνωρισμένη ευφυΐα. Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τον ρόλο της γυναίκας που έχει απαχθεί. Κανείς δεν γνωρίζει πού μπορεί να καταλήξει αυτή η θεοπάλαβη ιστορία που ανοίγει ένα σωρό ζητήματα προς συζήτηση, όσο το κουβάρι της αφήγησης ξεδιπλώνεται με τον πιο παλαβό τρόπο.

ΟΠΩΣ ΟΛΑ ΤΑ ΦΙΛΜ ΤΟΥ ΛΑΝΘΙΜΟΥ, Η «ΒΟΥΓΟΝΙΑ» ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΝΑ ΑΒΟΛΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΕΙΡΑΓΜΑ Ή ΕΝΑ ΑΙΡΕΤΙΚΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΣΚΟΥΝΤΗΜΑ ΣΤΟΝ ΑΠΑΘΗ ΘΕΑΤΗ.

Προβληματισμοί για την ανθρώπινη βλακεία, τη συστηματική παραπλάνηση των άβουλων μαζών, τη διασπορά των θεωριών συνωμοσίας, τις παράλληλες πραγματικότητες (ταξικές, ιδεολογικές, πολιτισμικές κ.ά.) που ζει καθένας μας στην εποχή της ψηφιακής παντοδυναμίας, την περιβαλλοντική καταστροφή ενός πλανήτη που βρίσκεται λίγο πριν την ολική του κατάρρευση, τα άγνωστα κέντρα εξουσιών που καθορίζουν τις ζωές μας, αλλά και η διερεύνηση εννοιών όπως η «πίστη», η «ηθική», η «αλήθεια», τίθενται διαρκώς μέσα από την πολυεπίπεδη, αλλόκοτη εξτραβαγκάντζα του Γιώργου Λάνθιμου.

© Atsushi Nishijima/Focus Features via AP

Ως γνωστόν, ο Έλληνας σκηνοθέτης απεχθάνεται τους διδακτισμούς, τα βαρύγδουπα ηθικά κηρύγματα, τις προτροπές για την υιοθέτηση «σωστών» συμπεριφορών και πρακτικών. Η «Βουγονία» –όπως όλα τα φιλμ του– αποτελεί μια περίτεχνη συμβολική υπόνοια, ένα άβολο κινηματογραφικό πείραγμα ή ένα αιρετικό καλλιτεχνικό σκούντημα στον απαθή θεατή. Αποτελεί ένα από τα πιο ύπουλα και ταυτόχρονα δημιουργικά άρτια έργα του, ένα καμπανάκι για το εξαιρετικά επικίνδυνο σταυροδρόμι στο οποίο βρισκόμαστε σε παγκόσμιο επίπεδο, με τους πλέον νάρκισσους, πανίσχυρους, αλλοπρόσαλλους ηγέτες να καθορίζουν την τύχη του πλανήτη αλλά και τις δικές μας.

Αναμφίβολα, η «Βουγονία» είναι ένας εξαιρετικός κινηματογραφικός χρησμός που δεν πρέπει να χάσετε.