ΔΕΝ ΦΤΑΝΕΙΣ ΤΑ ΑΚΡΑ ΣΟΥ; Η ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ
Γνωρίζουμε πως η ελαστικότητα είναι βασικό ζητούμενο της σωματικής υγείας μας, ειδικά καθώς μεγαλώνουμε, όμως υπάρχει κάτι ακόμα πιο σημαντικό.
Αποφάσισα να σταματήσω το μπαλέτο στη Γ’ Δημοτικού, καθώς δεν άντεχα άλλο να δέχομαι «βεργιές» σε κάθε αποτυχημένη μου προσπάθεια να τεντώσω ψηλά το πόδι και να πιάσω με άνεση το πέλμα μου. Αρχές της δεκαετίας του ’90, οι μέθοδοι αυτές δεν επιδέχονταν ακόμα καταγγελίας, ούτε καν αμφισβήτησης. Δεν έπαυαν, όμως, να είναι τραυματικές. Η ελαστικότητά μου δεν βελτιώθηκε ποτέ και, χωρίς να ξέρω αν γι’ αυτό φταίει η έλλειψη πειθαρχίας μου ή οι ανεπαρκείς προπονήσεις, πάντα αναρωτιέμαι τι σημαίνει αυτό για τις σωματικές μου ικανότητες και δυνατότητες. Είναι, δηλαδή, τόσο σημαντικό να είναι κανείς σούπερ ελαστικός;
Οι ειδικοί θα σου πουν ότι η ελαστικότητα είναι πράγματι σημαντική, καθώς επιτρέπει στους μυς και τις αρθρώσεις να κινούνται σε πλήρες εύρος κίνησης, κάτι που βελτιώνει την αθλητική απόδοση και βοηθά σε απλές καθημερινές εργασίες, μειώνοντας τον κίνδυνο τραυματισμών.
Ένα άτομο που φροντίζει την ελαστικότητά του έχει και καλύτερη στάση σώματος, καλύτερη ροή αίματος στον οργανισμό και τους μυς, ενώ την ίδια ώρα οι ασκήσεις stretching απελευθερώνουν την ένταση των μυών και συμβάλλουν στην ψυχική χαλάρωση.
Από την άλλη, συμπληρώνουν γυμναστές όπως ο Ben Walker, «τέλειο» stretching δεν υπάρχει και η ελαστικότητα δεν πρέπει να αποτελεί τον πρωταρχικό στόχο μιας προπόνησης, ακόμα κι αν είναι επί τούτου προπόνηση ελαστικότητας. Όπως λέει, το να επικεντρώνεται κανείς αποκλειστικά σε αυτήν μπορεί να είναι ακόμα και επιζήμιο για τη σταθερότητα των αρθρώσεων και την απόδοση των μυών.
Γιατί δεν είναι η ελαστικότητα ο στόχος
– Αστάθεια αρθρώσεων
Το επιθετικό stretching μπορεί να υπερδιατείνει τους συνδέσμους, οδηγώντας ενδεχομένως σε αστάθεια των αρθρώσεων και αυξημένο κίνδυνο τραυματισμού, ειδικά σε ήδη ευάλωτες περιοχές.
– Μειωμένη μυϊκή απόδοση
Το παρατεταμένο στατικό stretching μπορεί προσωρινά να μειώσει τη μυϊκή δύναμη και ισχύ, και τελικά να γίνει αντιπαραγωγικό πριν από κάποια αθλητική δραστηριότητα – ειδικά πριν από αγώνες.
– Περιορισμένη λειτουργική απόδοση
Η ελαστικότητα είναι μεν σημαντική, αλλά η ακραία ελαστικότητα μέσω του στατικού stretching δεν μεταφράζεται απαραίτητα σε καλύτερη λειτουργική κίνηση ή καλύτερη απόδοση στις διάφορες δραστηριότητές μας.
– Κίνδυνος τραυματισμού
Το να πιέζεται κανείς να πετύχει το τέλειο stretching, πέρα από το άνετο εύρος κίνησής τους, είναι επικίνδυνο, καθώς μπορεί να προκαλέσει μυϊκές θλάσεις ή άλλους τραυματισμούς, ακυρώνοντας μάλιστα τα πιθανή οφέλη.
– Εστίαση στην προστατευτική ιδιότητα των μυών
Οι μύες μερικές φορές σφίγγονται για να προστατεύσουν τις ασταθείς αρθρώσεις. Το να πιέζεται κανείς για να διώξει αυτή την ένταση μπορεί να αποδειχθεί αντιπαραγωγικό και να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την άρθρωση.
Το απόλυτο ζητούμενο είναι η κινητικότητα
Δεν είναι μόνο ο Walker· οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι αντί να επικεντρώνεται κανείς στην «τέλεια» ευλυγισία, χρειάζεται να δίνει έμφαση στην κινητικότητά του. Μπορεί η «ελαστικότητα» και η «κινητικότητα» να ακούγονται ταυτόσημες έννοιες, όμως η διαφορά είναι μεγάλη: Η κινητικότητα είναι αυτή που πραγματικά θα βελτιώσει την απόδοσή σου, θα βοηθήσει στην πρόληψη τραυματισμών, θα σε διατηρήσει υγιή μέχρι τα γεράματα και θα σε κάνει να νιώθεις άνετα με το σώμα σου. Πώς θα τη βελτιώσεις, λοιπόν;
– Δυναμικές διατάσεις
Με ασκήσεις προθέρμανσης που περιλαμβάνουν ελεγχόμενες κινήσεις μέσω πλήρους εύρους κίνησης για την προετοιμασία των μυών πριν την εκάστοτε σωματική δραστηριότητα.
– Λειτουργική ευλυγισία
Με ασκήσεις που βελτιώνουν την ευλυγισία με τρόπους που σχετίζονται άμεσα με τις καθημερινές σου δραστηριότητες ή το άθλημα που έχεις επιλέξει. Ασκήσεις, δηλαδή, που να προσομοιάζουν στις κινήσεις που κάνεις καθημερινά.
– Προπόνηση δύναμης
Η ενδυνάμωση των μυών γύρω από τις αρθρώσεις μπορεί να βελτιώσει τη σταθερότητα και να μειώσει τον κίνδυνο τραυματισμού. Η προπόνηση με βάρη, ιδανική με την καθοδήγηση πιστοποιημένου γυμναστή, είναι απαραίτητη σε αυτό.
– Άκου το σώμα σου
Θα κάνεις διατάσεις αλλά τόσο όσο το επιτρέπει το σώμα σου, αποφεύγοντας να επιμείνεις στα σημεία του πόνου.
– Ποιότητα έναντι ποσότητας
Η εκτέλεση των διατάσεων πρέπει να γίνεται σωστά: Με άρτια τεχνική, όχι με στόχο το βαθύτερο δυνατό τέντωμα.
Το απόλυτο ζητούμενο, καταλήγει ο Walker, δεν είναι η τέλεια ελαστικότητα. Είναι μια ισορροπημένη προσέγγιση στην ελαστικότητα και σωματική άσκηση που ενσωματώνει δυναμική κίνηση, προπόνηση με βάρη και επίγνωση των περιορισμών του σώματός σου.