ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΑΝ ΠΩΣ ΑΝΤΙΣΤΡΕΦΕΤΑΙ Η ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ

Ιδιαίτερα αισιόδοξοι εμφανίζονται οι ερευνητές που ασχολούνται με τη νεφρική νόσο, αφού ποντάρουν στην αποτελεσματικότητα των αναστολέων SGLT2 και των αγωνιστών των υποδοχέων GLP-1 σε νέα θεραπευτικά σχήματα.

Η νεφρική νόσος επηρεάζει περίπου έναν στους 10 Έλληνες και μάλιστα πολλοί από αυτούς βρίσκονται σε εντυπωσιακά νεαρή ηλικία, ακόμα και 20 ή 30 ετών. Το να εμφανίζεις νεφρική ανεπάρκεια σε αυτή την ηλικία δεν είναι απλή υπόθεση. Αναγκάζεσαι να δεις μπροστά σου ένα μέλλον που σε καλεί να επιλέξεις ανάμεσα σε δύο εξίσου «βαριές» αποφάσεις: Αιμοκάθαρση για το υπόλοιπο της ζωής σου ή μεταμόσχευση, για την οποία η λίστα αναμονής κατά κανόνα είναι τεράστια – και μέχρι να έρθει εκείνη η ώρα, θα κάνεις εννοείται αιμοκάθαρση και θα συνεχίσεις να διατρέχεις εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο θανάτου από καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Όποιος βρίσκεται σε αυτή τη θέση εκείνο που πραγματικά αναζητά είναι ένα θαύμα. Και αυτό φαίνεται πως έρχεται πλέον, με τη μορφή κλινικής δοκιμής που εξετάζει τις επιδράσεις της τιρζεπατίδης, ενός αγωνιστή του υποδοχέα GLP-1 – της γνωστής ένεσης που χρησιμοποιείται και για αδυνάτισμα, στη χρόνια νεφρική νόσο.

Άτομα που έχουν συμμετάσχει στην εν λόγω κλινική δοκιμή αναφέρουν ότι μεταμορφώθηκε η συνολική τους υγεία, καθώς και η ποιότητα ζωής τους: Η νεφρική λειτουργία τους άρχισε να βελτιώνεται σημαντικά σε βαθμό που, αν αυτό συνεχιστεί, θα μπορέσουν να συνεχίσουν τη ζωή τους χωρίς ποτέ να υποβληθούν σε αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση. Όπως ακούστηκε στην ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Νεφρολογικής Εταιρείας τον Νοέμβριο του 2025, δεν ήταν λίγοι οι ασθενείς που χάρη στη νέα αυτή θεραπευτική προσέγγιση πήραν πίσω τη ζωή τους και μπορούν πλέον να ονειρεύονται για το μέλλον.

Πώς τα φάρμακα για τον διαβήτη τύπου 2 αντιμετωπίζουν τη νεφρική νόσο;

Όπως ανέφεραν οι επιστήμονες, την τελευταία δεκαετία σηκώνεται ένα «κύμα» νέων θεραπειών για διάφορες μορφές χρόνιας νεφρικής νόσου (ΧΝΝ), οι οποίες δείχνουν μια αξιοσημείωτη ικανότητα να διατηρούν τη νεφρική λειτουργία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμα και να αντιστρέφουν τη βλάβη.

iStock

Οι θεραπείες αυτές περιλαμβάνουν δύο κατηγορίες φαρμάκων που αναπτύχθηκαν αρχικά για τον διαβήτη τύπου 2 (αναστολείς SGLT2 και αγωνιστές υποδοχέα GLP-1), καθώς και διάφορα άλλα νέα φάρμακα που μπορούν να θεραπεύσουν λιγότερο συχνές μορφές της (ΧΝΝ).

ΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΥΠΟΔΟΧΕΑ GLP-1 ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΟΥΝ ΤΗ ΒΛΑΒΗ ΣΤΑ ΝΕΦΡΑ ΚΑΙ, ΣΕ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ, ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΝΟΥΝ ΤΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΟΥΛΕΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ.

Πέρα από την τιρζεπατίδη, που αναφέρθηκε παραπάνω, φάνηκε να βοηθά και η θεραπεία με σεμαγλουτίδη – ένας άλλος αγωνιστής υποδοχέα GLP-1, που πωλείται ως η έτερη γνωστή ένεση για αδυνάτισμα. Τα αποτελέσματα, έπειτα από χρήση αυτής, έδειξαν σταθεροποίηση της βλάβης στα νεφρά και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και μια αντιστροφή με βελτιώσεις στη φλεγμονή και τις ουλές εντός του νεφρού, καθώς και βελτιώσεις στη συνολική λειτουργία.

Οι αναστολείς SGLT2 φάνηκε να εμποδίζουν τα νεφρά να επαναπορροφήσουν γλυκόζη, κάτι που μπορεί να μειώσει το σάκχαρο στο αίμα. Δεν είναι ακόμη απολύτως σαφές γιατί είναι τόσο αποτελεσματικοί στα νεφρά, αλλά πιθανότατα αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα επιθηλιακά κύτταρα του εγγύς σωλήνα στο νεφρό χρησιμοποιούν πολλή ενέργεια για να επαναπορροφήσουν γλυκόζη, η οποία αν εμποδιστεί ίσως δώσει στα νεφρά περισσότερη ενέργεια για να ανταποκριθούν στις βλάβες τους.

Σε κάθε περίπτωση, στους ερευνητές έγινε σαφές ότι και οι αναστολείς SGLT2 έχουν ισχυρή επίδραση στην προστασία των νεφρών, με πολλές από τις δοκιμές να διακόπτονται νωρίτερα λόγω υψηλής αποτελεσματικότητας στο πόσο καλά προλαμβάνουν τη νεφρική ανεπάρκεια και τους θανάτους από καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια.

Ο ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΚΑΙ ΝΕΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΓΚΡΙΘΕΙ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΕΙΩΣΕΙ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΕΩΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑ 58%.

Εκτός από τους αναστολείς SGLT2 και τους αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1, υπάρχουν δύο επιπλέον κατηγορίες φαρμάκων που έχουν εγκριθεί για διαβητική ΧΝΝ. Αυτά τα φάρμακα έχουν διαφορετικούς μηχανισμούς δράσης, πράγμα που σημαίνει ότι ο συνδυασμός τους με τα πρώτα μπορεί να προσφέρει πρόσθετα οφέλη. Για την ακρίβεια, υπάρχουν μελέτες που υποδηλώνουν ότι ο συνδυασμός και των τεσσάρων φαρμάκων που έχουν εγκριθεί για διαβητική ΧΝΝ μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο νεφρικής ανεπάρκειας έως και κατά 58%.

iStock

«Το ερώτημα είναι, πώς τα χρησιμοποιούμε μαζί σε έναν μεμονωμένο ασθενή;» λέει ο Prabir Roy-Chaudhury, νεφρολόγος στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας. «Αυτή είναι η πρόκληση».

Όπως τόνισαν οι επιστήμονες, είναι η πρώτη φορά που παρατηρούν ασθενείς πραγματικά να βελτιώνονται χάρη σε αυτές τις θεραπείες. Και όπως όλα δείχνουν, μια χρυσή εποχή στην επιστημονική έρευνα για τη χρόνια νεφρική νόσο ξεκινά. «Μπορούμε για πρώτη φορά να μιλάμε πραγματικά για θεραπεία της νεφρικής βλάβης», τόνισε ο Vlado Perkovic, ερευνητής στο University of New South Wales του Σίδνεϋ.

Ο ίδιος πιστεύει ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία τα άτομα που υποφέρουν από νεφρική νόσο θα έχουν στη διάθεσή τους μια σειρά από καινοτόμες θεραπείες που θα αντιμετωπίζουν όχι μόνο τα συμπτώματα, αλλά και την αιτία του προβλήματος.