8 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΥΠΟΔΗΛΩΝΟΥΝ ΟΤΙ ΩΣ ΠΑΙΔΙ ΔΕΧΤΗΚΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗ

Δεν μας αρέσει να γινόμαστε αποδέκτες της, όμως όλο και κάποια φορά θα την ασκήσουμε εμείς οι ίδιοι. Ο λόγος για την κριτική, από την οποία ουδείς βγαίνει αλώβητος. Πόσο επηρεάζει όμως ένα παιδί; Αν είσαι από αυτούς που δέχτηκαν έντονη κριτική στην παιδική ηλικία, τότε ξέρεις...

Η κριτική είναι ένα σημαντικό κομμάτι στην ανατροφή των παιδιών και δυστυχώς μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Ορισμένοι γονείς την ασκούν έντονα και απροκάλυπτα, συχνά με τη δικαιολογία ότι θέλουν να κάνουν το παιδί τους ανθεκτικό και καλύτερο σε οτιδήποτε, άλλοι χωρίς καν να το καταλαβαίνουν κι οι ίδιοι.

Μερικές φορές μπορεί να έχουν ύφος επικριτικό ή να ασκούν κριτική με άλλους τρόπους, για παράδειγμα σχολιάζοντας άλλους ανθρώπους πίσω από την πλάτη τους. Το πρόβλημα συνήθως είναι ότι έχουν υποστεί και οι ίδιοι ως παιδιά κριτική και διαιωνίζουν αυτό το μοτίβο, χωρίς να το συνειδητοποιούν.

To θέμα είναι ότι η έντονη κριτική δημιουργεί ανεξίτηλα σημάδια στον ψυχισμό των ανθρώπων. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η κριτική από τους γονείς επηρεάζει πραγματικά τον εγκέφαλο και τη νευρολογική ανάπτυξη των παιδιών. Η ίδια η ζωή, βέβαια, μπορεί να δείξει και το αντίθετο: πολλοί από τους αγαπημένους μας καλλιτέχνες δέχτηκαν ως παιδιά υπερβολική κριτική από τους γονείς τους!

Στη διαμόρφωση μιας προσωπικότητας παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες. Ούτε όλα τα παρακάτω χαρακτηριστικά υποδεικνύουν μόνο και μόνο αυστηρή γονεϊκή κριτική. Ωστόσο, καλό είναι να προσέχουμε.

iStock

Αν ως ενήλικας «βλέπεις» τον εαυτό σου στις παρακάτω συμπεριφορές, αναρωτήσου από πού προέρχονται. Είναι μια καλή ευκαιρία για ενδοσκόπηση και προσωπική ανάπτυξη!

Είσαι αυστηρός με τους άλλους

Τα παιδιά που ζουν με κριτική μαθαίνουν να καταδικάζουν. Αυτό συμβαίνει επειδή τα παιδιά μαθαίνουν μιμούμενα τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται οι γονείς τους τόσο προς αυτά όσο και προς τους γύρω τους.

Για παράδειγμα, αν ένα παιδί ακούσει τους γονείς του να κοροϊδεύουν το σώμα άλλων ανθρώπων πίσω από την πλάτη τους, θα είναι εξίσου επικριτικό προς τους άλλους. Ομοίως, εάν ένα παιδί επικρίνεται συνεχώς από τους ενήλικες με τη δικαιολογία ότι το κάνουν για να βελτιωθεί, πιθανότατα θα κάνει το ίδιο πράγμα με τα δικά του παιδιά, με τον σύντροφό του, τους φίλους του και ούτω καθεξής.

Είσαι αυστηρός και τιμωρητικός με τον εαυτό σου

Εκείνοι που δέχτηκαν έντονη κριτική ως παιδιά, συχνά έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αποφύγουν περαιτέρω σκληρότητα. Κάτι τέτοιο συνήθως οδηγεί σε ακραία τελειομανία σε όλους τους τομείς: στις σπουδές, στην εργασιακή ηθική, στις προσωπικές προσπάθειες και στην εμφάνισή τους.

ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΕΔΕΙΞΑΝ ΟΤΙ Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΓΟΝΙΩΝ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΚΑΙ ΤΗ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ.

Ουσιαστικά, αυτοί οι άνθρωποι μεγαλώνουν με τον φόβο της αποτυχίας και γίνονται εξαιρετικά αυτοκριτικοί. Πιστεύουν ότι αν δεν είναι τέλειοι, είναι αποτυχημένοι και αξίζουν την περιφρόνηση, ακόμη και την τιμωρία.

Δεν μπορείς να δεχτείς τον έπαινο και τα κομπλιμέντα

Τα παιδιά που μεγάλωσαν με κριτική έμαθαν από νωρίς ότι κάθε κομπλιμέντο ήταν είτε προάγγελος μεγαλύτερης προσβολής, είτε τακτική χειραγώγησης. Ως αποτέλεσμα, κάθε καλή κουβέντα για εκείνους αντιμετωπίζεται αμέσως με δυσπιστία.

iStock

Αν κάποιος τους επαινέσει, θα σπεύσουν να εντοπίσουν αμέσως διάφορα ελαττώματα, εκείνο το «ναι μεν, αλλά» που τους υπενθυμίζει ότι δεν αξίζουν καμία διάκριση. Αν πιεστούν να δεχτούν τον έπαινο, θα είναι πολύ επιφυλακτικοί, σαν να περιμένουν ένα επικριτικό σχόλιο στα επόμενα λεπτά.

Είσαι αυτοκαταστροφικός

Εκείνοι που επικρίθηκαν πολύ ως παιδιά, συχνά αποσύρονταν στον εαυτό τους σε μια προσπάθεια να ξεφύγουν από τα απαίσια συναισθήματα που σχετίζονται με την επίκριση. Ως ενήλικες, συχνά χρησιμοποιούν τους ίδιους αυτοκαταστροφικούς μηχανισμούς αντιμετώπισης που καλλιέργησαν ως παιδιά, οι οποίοι τώρα πια μπορεί να είναι:

• Κατάχρηση ουσιών.
• Απόδραση, που μπορεί να σχετίζεται με την εργασία (δηλαδή, να είσαι «εργασιομανής» για να είσαι απασχολημένος) ή να περιστρέφεται γύρω από ψυχαγωγία, χόμπι κ.λπ.
• Κοινωνική απόσυρση.
• Αποσύνδεση/ονειροπόληση.
• Αναβλητικότητα.

Υπεραναλύεις και έχεις κοινωνικό άγχος

Ανησυχούν υπερβολικά για το τι σκέφτονται οι άλλοι γι' αυτούς και επαναλαμβάνουν νοερά διαλόγους, σενάρια και υποθέσεις. Φοβούνται μάλιστα τόσο πολύ την πιθανότητα να βιώσουν ξανά κριτική, που πανικοβάλλονται και μόνο στη σκέψη ότι κάποιος θα τους κρίνει άσχημα. Αυτό οδηγεί στην αποφυγή και την απόσυρση. Προτιμούν να είναι μόνοι, παρά να ρισκάρουν να γίνουν ξανά αποδέκτες μιας σκληρής κριτικής.

iStock

Δύσκολα εμπιστεύεσαι τους άλλους

Όσοι αντιμετώπισαν έντονη κριτική ως παιδιά, συχνά αναπτύσσουν έντονη δυσπιστία προς τους άλλους. Δεδομένου ότι οι άνθρωποι που ήταν πιο κοντά τους ήταν αυτοί που έκαναν τη ζωή τους μαύρη, έμαθαν να αποστασιοποιούνται από αυτούς όσο πιο συχνά γινόταν.

ΠΟΛΛΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΔΕΧΤΗΚΑΝ ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΣΣΟΝΤΑΙ ΣΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ, ΕΠΕΙΔΗ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΕΓΙΝΕ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΕΚΦΡΑΣΟΥΝ ΚΑΤΑΠΙΕΣΜΕΝΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ.

Εξαιτίας αυτού, έχουν συχνά τεταμένες σχέσεις στην ενήλικη ζωή, κυρίως επειδή δεν μπορούν να εμπιστευτούν κάποιον άλλο, γιατί δεν θέλουν να αντιμετωπίσουν ποτέ ξανά την κριτική και τη σκληρότητα από τους κοντινούς τους ανθρώπους.

Είσαι δημιουργικός

Φανταζόσουν ότι πολλοί από τους αγαπημένους σου ηθοποιούς, μουσικούς και συγγραφείς πιθανότατα επικρίθηκαν και εκφοβίστηκαν από τις οικογένειες και από τους συνομηλίκους τους;

Είναι γεγονός. Πολλοί άνθρωποι που επικρίθηκαν ως παιδιά εξελίσσονται σε δημιουργικά άτομα. Για πολλούς από αυτούς, η δημιουργικότητα ήταν ο τρόπος να εκφράσουν όλα τα δύσκολα συναισθήματα που δεν τους «επιτρεπόταν» να έχουν όταν ήταν νέοι. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να περνούν σημαντικό χρόνο σχεδιάζοντας, ζωγραφίζοντας, παίζοντας μουσική ή γράφοντας ως μέσο προσωπικής εκτόνωσης.

Μπορεί να γίνεις υπερπροστατευτικός

Ενώ μερικοί άνθρωποι που επικρίθηκαν ως παιδιά γίνονται επικριτικοί ως ενήλικες, άλλοι πηγαίνουν στην αντίθετη κατεύθυνση: γίνονται προστατευτικοί απέναντι σε άλλους που υποτιμώνται ή χλευάζονται. Ουσιαστικά, επέλεξαν να γίνουν ο σούπερ ήρωας που χρειάζονταν όταν ήταν νέοι και δεν διστάζουν να παρέμβουν και να σταματήσουν την κακομεταχείριση όταν τη βλέπουν.

Ακόμη και εκείνοι που είναι συνήθως αρκετά ντροπαλοί και συγκρατημένοι, θα αξιοποιήσουν την εσωτερική τους δύναμη για να υπερασπιστούν αυτούς που επικρίνονται άδικα. Κι αυτό δεν περιορίζεται μόνο στους στενούς φίλους ή στα πολύ αγαπημένα πρόσωπα... Συχνά τους βλέπουμε να υπερασπίζονται και εντελώς αγνώστους.