ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΔΙΑΙΤΕΣ ΚΟΥΡΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ

Η γρήγορη απώλεια βάρους που χαρίζουν πολλά δημοφιλή διατροφικά μοντέλα γίνεται συχνά εις βάρος της καρδιαγγειακής υγείας. Διάβασε ποιες δίαιτες κουράζουν την καρδιά, αλλά και ποιες την αγαπούν και προφυλάσσουν.

Πολλές από τις δίαιτες που έγιναν μόδα για τα θεαματικά τους αποτελέσματα στην απώλεια βάρους φτιάχτηκαν για ανθρώπους με προβλήματα υγείας, όπως ο διαβήτης, ο καρκίνος ή η επιληψία. Έχουν υπέρ και κατά, έστω κι αν εστιάζουμε στα πρώτα και, ενίοτε, αγνοούμε παντελώς τα δεύτερα. Όταν το διατροφικό μονοπάτι μπορεί να σε οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στον στόχο, παράπλευρες απώλειες όπως η επιβάρυνση της καρδιάς ίσως σου φαίνονται ψιλά γράμματα, αλλά δεν είναι.

Ο καρδιακός μυς είναι από τα πιο ανθεκτικά όργανα που διαθέτουμε. Λειτουργεί αδιάκοπα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας και, υπό φυσιολογικές συνθήκες, έχει εντυπωσιακή ικανότητα προσαρμογής και ανθεκτικότητας. Η γήρανση της καρδιάς είναι αργή έως τα 60, ενώ μετά επιταχύνονται οι δομικές και λειτουργικές της αλλοιώσεις. Ωστόσο, τον ρυθμό μπορεί να επιβαρύνουν και διάφοροι παράγοντες κινδύνου, όπως η υπέρταση, το κάπνισμα, το στρες, ο κακός ύπνος και, φυσικά, η διατροφή.

Ας μείνουμε στο τελευταίο. Το τι θα βάλεις στο πιάτο σου –ακόμα και στο πλαίσιο μιας φαινομενικά υγιεινής διατροφής– επηρεάζει σε κάποιο βαθμό και την πορεία της καρδιαγγειακής σου υγείας. Διάβαζα πρόσφατα τα σχόλια καρδιολόγων για ασθενείς που αποφάσισαν να ακολουθήσουν κετογονική δίαιτα, ξεκινώντας τη μέρα τους με τυρί και μπέικον. Όπως και οι διατροφολόγοι, τόνιζαν ότι τα γρήγορα αποτελέσματα στη ζυγαριά και τη μεζούρα μπορεί να έχουν μακροπρόθεσμο κόστος για την καρδιά.

Ας δούμε ποια διατροφικά μοτίβα χαρακτήρισαν συμμάχους και ποια εχθρούς της καρδιάς.

Οι δίαιτες που στρεσάρουν την καρδιά

– Carnivore και keto

Η δίαιτα των σαρκοφάγων (carnivore) και η κετογονική (keto) βασίζονται κυρίως σε ζωικά τρόφιμα, με βαρύτητα πρώτα στα λιπαρά κι έπειτα στις πρωτεΐνες, και με ελάχιστους υδατάνθρακες.

Στην πράξη, καταναλώνεις περισσότερα κορεσμένα λιπαρά (κρέας, γαλακτοκομικά) και λιγότερες διαιτητικές ίνες και αντιοξειδωτικά που υπάρχουν στα φυτικά τρόφιμα.

iStock

Το αποτέλεσμα είναι αύξηση της «κακής» χοληστερόλης (LDL) και μεγαλύτερος κίνδυνος για αθηροσκλήρωση, που συνδέεται άμεσα με εμφράγματα και εγκεφαλικά επεισόδια. Όπως εξηγεί η Tracy Parker, διαιτολόγος στο Βρετανικό Ίδρυμα για την Καρδιά (British Heart Foundation), η έλλειψη φυτικών ινών και αντιοξειδωτικών επιταχύνει την καταστροφή των αρτηριών.

Επιπλέον, αν και υπάρχουν πιο υγιεινές εκδοχές των παραπάνω διατροφικών μοντέλων, αφήνουν περιθώριο για κατανάλωση επεξεργασμένων ζωικών τροφίμων, όπως τα αλλαντικά, στα οποία περισσεύει το νάτριο, δηλαδή αλάτι. Ξέρουμε ότι το αλάτι μπορεί να ανεβάσει σημαντικά την αρτηριακή πίεση, ειδικά αν τρως πάνω από 5 γραμμάρια την ημέρα, που είναι το ανώτατο συνιστώμενο όριο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

iStock

Τα λιγότερο από 50 γρ. υδατάνθρακες που επιτρέπει συνήθως η keto αφήνουν εκτός μενού πολλά φρούτα, τα όσπρια και τα δημητριακά ολικής άλεσης. Η καθηγήτρια Sarah Berry από το King’s College του Λονδίνου επισήμανε ότι το αυστηρό πλαίσιο της keto «στερεί από το σώμα τις πολυφαινόλες, ουσίες που καταπολεμούν τη χρόνια φλεγμονή και προφυλάσσουν από καρδιοπάθειες».

Μια πιο ήπια προσέγγιση, με περίπου 130 γρ. υδατάνθρακες τη μέρα, καλά λιπαρά και φυτικές τροφές, μπορεί να είναι πιο ασφαλής.

– Διαλειμματική νηστεία

Το 16:8, όπου τρως σε χρονικό παράθυρο 8 ωρών και νηστεύεις τις υπόλοιπες 16 ώρες, είναι από τα δημοφιλέστερα μοντέλα διαλειμματικής νηστείας. Δεν είναι απαραίτητα κακό, αλλά σίγουρα δεν κάνει για όλους. Μελέτες παρατήρησης έχουν συσχετίσει τη συγκεκριμένη δίαιτα με καρδιαγγειακούς κινδύνους, κυρίως λόγω της συνήθειας πολλών να καταφεύγουν στο πρόχειρο φαγητό μόλις ολοκληρωθεί το διάστημα νηστείας.

iStock

Ο καρδιολόγος Δρ Oliver Guttmann αναφέρει ότι «πολλοί ασθενείς παραλείπουν γεύματα και φτάνουν να τρώνε αργά το βράδυ, καταναλώνοντας υπερβολικά επεξεργασμένα, αλμυρά τρόφιμα, επιβαρύνοντας τον μεταβολισμό και την καρδιά». Επίσης, η νηστεία μπορεί να μην είναι κατάλληλη για άτομα με διαβήτη, εγκύους ή ηλικιωμένους, λόγω κινδύνου για υπογλυκαιμία ή ελλείψεις σε βασικά θρεπτικά συστατικά.

Οι δίαιτες που αγαπούν την καρδιά

– DASH

Η δίαιτα DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) δημιουργήθηκε για την αντιμετώπιση της υπέρτασης. Δίνει έμφαση σε τρόφιμα με λίγο αλάτι και πολλές φυτικές πρωτεΐνες και ίνες, όπως τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, τα φασόλια, τα δημητριακά ολικής άλεσης και τα φρούτα. Ας πούμε, ένας ιδανικός συνδυασμός θα ήταν μια σαλάτα με ρεβίθια και αβοκάντο, ψωμί ολικής και λίγα μούρα για επιδόρπιο.

iStock

– Μεσογειακή Διατροφή

Η πιο μελετημένη και αγαπημένη για τα καρδιοπροστατευτικά της οφέλη διατροφή περιλαμβάνει άφθονα φρέσκα λαχανικά και φρούτα, ελαιόλαδο, ψάρια, όσπρια, ξηρούς καρπούς και κάποιες φορές λίγο κρασί με το γεύμα. Είναι χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά και σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο καρδιοπάθειας, διαβήτη τύπου 2 και άνοιας. Εν προκειμένω, φαντάσου ένα νόστιμο μεσογειακό δείπνο με ψητό σολομό και κινόα, ελαιόλαδο και λίγους ξηρούς καρπούς.

iStock

– Pescatarian διατροφή

Αν δεν θες να κόψεις εντελώς τα ζωικά τρόφιμα, η pescatarian διατροφή, που περιλαμβάνει ψάρια, θαλασσινά και οστρακοειδή αλλά όχι πουλερικά και κρέας, ίσως σε καλύψει. Ψάρια όπως ο σολομός και το σκουμπρί είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά, που βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής και τη ρύθμιση της χοληστερόλης. Ένα σημείο προσοχής: Να φροντίζεις να καλύπτεις τις ανάγκες σου σε βιταμίνη B12 και σίδηρο.