ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΕΜΠΛΟΥΤΙΖΟΥΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ ΜΕ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ;

Εμφιαλωμένα νερά με βιταμίνες, ηλεκτρολύτες και… δεύτερες σκέψεις. Μήπως δεν είναι τόσο υγιεινά όσο νομίζουμε;

Ζούμε σε φρενήρεις ρυθμούς ή μπορεί και να βαριόμαστε. Τα θέλουμε όλα γρήγορα, ελλείψει χρόνου, ή απλώς θέλουμε περισσότερα. Υπάρχουν χίλιοι δυο λόγοι που μας ζορίζουν στον αγώνα για ευεξία, όσες και οι ανάγκες για γρήγορο wellness. Και η βιομηχανία τροφίμων, που τα λαμβάνει όλα (πολύ σοβαρά) υπ’ όψιν, πόνταρε στο πιο πολύτιμο αγαθό: το νερό.

Πριν από τουλάχιστον 20 χρόνια, εισήγαγε στο παιχνίδι ένα νέο εμφιαλωμένο νερό, όχι απλό και συνηθισμένο. Σαν τα μανιτάρια, άρχισαν να ξεπηδούν στην αγορά τα λεγόμενα εμπλουτισμένα νερά, δηλαδή νερό με προσθήκη βιταμινών και ηλεκτρολυτών που υποσχόταν περισσότερη ενέργεια, καλύτερη ενυδάτωση και γενικά μια πιο υγιεινή εναλλακτική στα αναψυκτικά.

Η τάση δεν άργησε να μετατραπεί σε καταναλωτικό φαινόμενο. Το 2015, έγραφε σε άρθρο του το περιοδικό Time, το εμφιαλωμένο νερό στις ΗΠΑ είδε τις πωλήσεις του να αυξάνονται κατά 6%, αγγίζοντας τα 15 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι ενισχυμένες με βιταμίνες και μέταλλα εκδοχές του είχαν βάλει το λιθαράκι τους. Το 2021, γράφει το USA Today, η παγκόσμια αγορά των vitamin και electrolyte waters, κατά τη διεθνή τους ονομασία, εκτοξεύτηκε στα 7,2 δισ. δολάρια, με τους αναλυτές προβλέπουν πως μέχρι το 2027 θα αγγίξει τα 11,9 δισ. δολάρια.

Το βιταμινούχο νερό είχε αναμφισβήτητα αποδειχθεί μαγικό για τη βιομηχανία. Είχε κάτι ουσιαστικό να προσφέρει και στους καταναλωτές;

iStock

Τι κρύβει το βιταμινούχο νερό

Η βασική σύνθεση είναι απλή: νερό με βιταμίνες, όπως A, C και του συμπλέγματος B, συχνά εμπλουτισμένο και με ηλεκτρολύτες. Κυκλοφορεί σε πολλές γεύσεις, αλλά σχεδόν πάντα με ζάχαρη ή άλλα φυσικά/τεχνητά γλυκαντικά. Είναι στο σημείο αυτό που αρχίζει η υπόθεση να χωλαίνει.

«Οι καινοτομίες που μας επιτρέπουν να ενισχύουμε τη θρεπτική αξία της διατροφής μας είναι καλοδεχούμενες», λέει στο USA Today η διατροφολόγος-ψυχίατρος Uma Naidoo, διευθύντρια του τομέα διατροφικής ψυχιατρικής στο Massachusetts General Hospital. Εντούτοις, τονίζει πως «δεν μπορείς να αντισταθμίσεις μια κακή διατροφή με συμπληρώματα». Με άλλα λόγια, όσο θαυματουργό και να φαίνεται ένα μπουκάλι νερού με βιταμίνες, τίποτα δεν υποκαθιστά τις καλές διατροφικές συνήθειες.

Ακριβή επιλογή

Τα εν λόγω προϊόντα απευθύνονται κυρίως σε αθλητές και άτομα που προσέχουν τη διατροφή τους, που τα επιλέγουν για την αναντίρρητη αξία των βιταμινών τους, όσο και για την αποδεδειγμένη ενίσχυση των αθλητικών επιδόσεων και της ενυδάτωσης χάρη στους έξτρα ηλεκτρολύτες. Αλλά έρχονται με καλά κρυμμένο κόστος.

«Τα περισσότερα εμπορικά vitamin waters περιέχουν ζάχαρη ή άλλους γλυκαντικούς παράγοντες, που μπορεί να είναι επιβλαβείς», εξηγεί ο καθηγητής Walter Willett από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Harvard. Ο ίδιος επικαλείται ανάλυση που αποκάλυψε ότι ένα από τα δημοφιλέστερα εμπλουτισμένα νερά στις ΗΠΑ περιέχει ίδια ποσότητα φρουκτόζης με ένα αναψυκτικό.

Ο Willett στέκεται και στην οικονομική διάσταση, χαρακτηρίζοντας τα μια εξαιρετικά δαπανηρή επιλογή για πρόσληψη βιταμινών· «αν χρειάζεσαι συμπλήρωμα, είναι προτιμότερο να πάρεις μια πολυβιταμίνη, που κοστίζει ελάχιστα την ημέρα».

Είναι επικίνδυνη η υπερκατανάλωση;

Τα vitamin waters περιέχουν κυρίως βιταμίνες του συμπλέγματος Β και βιταμίνη C, σε ποσότητες που συχνά υπερβαίνουν τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη. Πρόκειται όμως για υδατοδιαλυτές βιταμίνες, η περίσσεια των οποίων αποβάλλεται μέσω της ούρησης, χωρίς να αποθηκεύονται αλλά ούτε και να προσφέρουν επιπλέον οφέλη.

Αντιθέτως, υποστηρίζει σε άρθρο του το Healthline, η υπερπρόσληψη λιποδιαλυτών βιταμινών, όπως A και E, έχει συνδεθεί με ανεπιθύμητες ενέργειες, ακόμα και με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου σε ειδικές περιπτώσεις.

Τέλος, οι μεγαλύτερες ανησυχίες επικεντρώνονται στην πιθανή επιβάρυνση των νεφρών, ιδίως σε καταναλωτές με ιστορικό νεφρικών προβλημάτων. Το Εθνικό Ίδρυμα Νεφρού των ΗΠΑ έχει εκφράσει επιφυλάξεις σχετικά με την ανεξέλεγκτη χρήση συμπληρωμάτων, υπογραμμίζοντας ότι πολλά από αυτά δεν ρυθμίζονται επαρκώς από τον αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA).

Pexels

Νερό, διατροφή και pH

Πολλές εταιρείες προτάσσουν ως ένα ακόμα πλεονέκτημα των βιταμινούχων νερών το υψηλό pH τους, ότι είναι δηλαδή αλκαλικά και βοηθούν στην αποκατάσταση της οξεοβασικής ισορροπίας του σώματος. Στην πραγματικότητα, εξηγεί η Alice Lichtenstein, καθηγήτρια διατροφικής επιστήμης και πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Tufts, ο οργανισμός μας διαθέτει εξαιρετικούς μηχανισμούς για να διατηρεί το pH του σταθερό, ανεξάρτητα από το τι τρώμε ή πίνουμε.

Υπάρχουν κάποιες επιστημονικές μελέτες που δείχνουν ότι μια πιο αλκαλική διατροφή μπορεί να ωφελεί μειώνοντας την απώλεια ασβεστίου από τα οστά και περιορίζοντας την ενόχληση από τα οξέα στο στομάχι. Ωστόσο, οι γιατροί επισημαίνουν ότι δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις πως μια δίαιτα μικρότερης οξύτητας βελτιώνει πραγματικά την υγεία. Και, όπως υπενθυμίζει η διατροφολόγος Robin Foroutan, κάποια τρόφιμα με όξινο pH, π.χ. οι ντομάτες ή τα λεμόνια, στο σώμα έχουν τελικά αλκαλική δράση.

Αξίζει τελικά;

Η κατανάλωση με μέτρο δύσκολα βλάπτει. Αν όμως τα επιλέγεις για λόγους «υγείας», τότε μάλλον θα πρέπει να αναθεωρήσεις και να δώσεις προτεραιότητα στη σωστή διατροφή: ανεπεξέργαστες τροφές, καθαρές πηγές πρωτεΐνης, καλά λιπαρά και περιορισμένα πρόσθετα σάκχαρα. Ίσως είναι μια καλή αρχή σε περίπτωση που προσπαθείς να περιορίσεις τα αναψυκτικά, αρκεί να βεβαιωθείς ότι έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη!