ΠΟΣΟ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΛΕΓΟΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΔΙΑΙΤΕΣ;
Οι μονοδίαιτες υπόσχονται γρήγορη απώλεια κιλών. Είναι όμως ασφαλείς; Δες τι απαντά μια ειδικός, ώστε να προστατεύσεις την υγεία σου.
Ακούγοντας τους όρους «μονοδίαιτα» ή «μονοφαγική δίαιτα», μου έρχονται στο νου διάφορες δίαιτες που κυκλοφορούν κατά καιρούς και γίνονται μόδα, όπως η «δίαιτα του σταφυλιού», η «δίαιτα του καρπουζιού», η «δίαιτα της αγκινάρας» ή εκείνες που βασίζονται σε μια μόνο πρωτεϊνούχα πηγή, όπως το αβγό. Στην ουσία, πρόκειται για περιοριστικά διατροφικά σχήματα που βασίζονται στην κατανάλωση ενός και μόνο είδους τροφής για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Αυτό που κάνει τις συγκεκριμένες δίαιτες τόσο δημοφιλείς είναι η απλότητά τους και το γεγονός ότι υπόσχονται γρήγορη απώλεια βάρους και αποτοξινωτική δράση. Επίσης, οι μονοδίαιτες εξακολουθούν να κερδίζουν έδαφος μέσω των social media και της προβολή τους από διασημότητες και influencers.
Η σύντομη απώλεια βάρους
Δεν είναι δύσκολο να υποθέσει κανείς ότι ένας δραστικός περιορισμός θερμίδων μπορεί να οδηγήσει σε γρήγορη απώλεια κιλών. Ωστόσο, η ελάχιστη αυτή θερμιδική πρόσληψη οδηγεί σε πτώση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, αναγκάζοντας τον οργανισμό να ενεργοποιήσει «μηχανισμούς επιβίωσης».
Όπως εξηγεί η Ana Montero Bravo, Καθηγήτρια στο Τμήμα Φαρμακευτικών και Υγειονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου CEU San Pablo, αρχικά το σώμα χρησιμοποιεί το ηπατικό γλυκογόνο, τη βασική αποθήκη γλυκόζης. Μόλις αυτή αδειάσει, αρχίζει να διασπά μυϊκή μάζα, ώστε να εξασφαλίσει αμινοξέα που μπορούν να μετατραπούν σε γλυκόζη. Αν η διαδικασία παραταθεί, προκαλεί σημαντική απώλεια μυϊκού ιστού και μεταβολικές διαταραχές.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι ένα σημαντικό μέρος της απώλειας βάρους που επιτυγχάνεται με τις συγκεκριμένες δίαιτες οφείλεται κυρίως σε απώλεια υγρών και μυών, όχι λίπους. Έτσι, τα όποια αποτελέσματα είναι προσωρινά και μόλις γυρίσεις στις παλιές σου διατροφικές συνήθειες, τα κιλά που έχασες επιστρέφουν δυναμικά.
Έχουν οφέλη οι μονοδίαιτες;
Πέρα από την αρχική απώλεια κιλών, δεν υπάρχουν επιστημονικά τεκμηριωμένα στοιχεία ότι οι μονοδίαιτες προσφέρουν πραγματικά ή μακροπρόθεσμα οφέλη. Ορισμένοι αναφέρουν καλύτερη πέψη, αλλά αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι αφαιρούν από τη διατροφή τους επεξεργασμένες τροφές. Όσο για την «αποτοξινωτική» δράση; Η ειδικός λέει ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν κάτι τέτοιο.
Είναι επικίνδυνες;
Η λίστα με τις αρνητικές συνέπειες που μπορεί να έχει μια τέτοια διατροφή, ιδίως αν εφαρμοστεί για καιρό, δεν είναι μικρή, γι’ αυτό δώσε προσοχή. Κατ’ αρχάς, οι μονοδίαιτες μπορεί να οδηγήσουν σε έλλειψη απαραίτητων θρεπτικών συστατικών. «Επιπλέον, μπορεί να προκαλέσουν πεπτικές διαταραχές, μεταβολικά προβλήματα, μυοσκελετικές επιβαρύνσεις, ορμονικές διαταραχές και ανισορροπία ηλεκτρολυτών, ιδίως σε άτομα με προϋπάρχοντα ζητήματα υγείας», προσθέτει η Montero Bravo.
Η υιοθέτηση ενός τέτοιου περιοριστικού μοντέλου μπορεί να οδηγήσει σε ανθυγιεινή σχέση με το φαγητό, που χαρακτηρίζεται από στέρηση και ενοχή. Σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να εξελιχθεί σε διατροφική διαταραχή, όπως η ορθορεξία ή η νευρική ανορεξία. Η ριζική στέρηση θρεπτικών συστατικών επηρεάζει τέλος τους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου, οδηγώντας σε ευερεθιστότητα και κόπωση
Ποιο είναι, λοιπόν, το συμπέρασμα; Ότι «όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα μικρό καλάθι», ιδίως όταν το θέμα αφορά κάτι τόσο σοβαρό όσο η υγεία σου.