ΧΡΕΙΑΖΕΣΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΕΣ ΟΤΑΝ ΕΧΕΙ ΖΕΣΤΗ;

Οι ηλεκτρολύτες αποτελούν πολύτιμο στοιχείο για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού μας. Πρέπει όμως να τους λαμβάνουμε καθημερινά μέσω ροφημάτων;

Η αγορά βρίθει πλέον από ροφήματα εμπλουτισμένα με ηλεκτρολύτες και από τα λεγόμενα ισοτονικά ποτά που –ίσως και λόγω του ονόματός τους, που ακούγεται κάπως επιστημονικό– έχουν κάνει πολλούς να πιστεύουν ότι έχουν ορισμένα οφέλη για την υγεία, ειδικά αν τα καταναλώνουμε τις πολύ ζεστές ημέρες.

Είναι πράγματι έτσι; Τι είναι ακριβώς οι ηλεκτρολύτες; Έχει νόημα να λαμβάνουμε σε καθημερινή βάση; Η διατροφολόγος Federica Amati εξηγεί.

Τι είναι οι ηλεκτρολύτες;

Τεχνικά, οι ηλεκτρολύτες είναι μέταλλα με θετικό ή αρνητικό φορτίο όταν διαλύονται στο νερό και είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία. Στην πραγματικότητα, η επιβίωση όλων των πολυκύτταρων οργανισμών εξαρτάται από αυτούς. Ορισμένοι από τους πιο συνηθισμένους ηλεκτρολύτες στο σώμα είναι το νάτριο, το κάλιο, το ασβέστιο, το μαγνήσιο και το χλωρίδιο.

Ο ρόλος τους, μεταξύ άλλων, είναι να βοηθούν τα νεύρα να μεταφέρουν μηνύματα στον εγκέφαλο και το σώμα, να διατηρούν υγιή την αρτηριακή πίεση και να διασφαλίζουν ότι το αίμα δεν γίνεται πολύ όξινο. Επί της ουσίας, δεν θα μπορούσαμε να κινηθούμε ή να σκεφτούμε χωρίς αυτούς.

Είναι, λοιπόν, απαραίτητο οι ηλεκτρολύτες να βρίσκονται στα σωστά σημεία στο σώμα και στις σωστές ποσότητες – όμως αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει πάντα να αναλαμβάνουμε εμείς αυτή τη ρύθμιση. Όπως λέει χαρακτηριστικά και η Amati, «Το σώμα μας είναι καταπληκτικό. Όσο το διατηρούμε σε καλή υγεία, καταφέρνει άκοπα να εξισορροπεί τους ηλεκτρολύτες χωρίς τη δική μας παρέμβαση».

iStock

Ωστόσο, αν η ισορροπία των ηλεκτρολυτών διαταραχθεί, μπορεί να έχουμε προβλήματα. Για παράδειγμα, οι μύες χρειάζονται ηλεκτρολύτες για να «δουλεύουν» σωστά (ασβέστιο, νάτριο και κάλιο). Αν απορρυθμιστούν, οι παρενέργειες θα εμφανιστούν στους μυς, π.χ. το πεσμένο κάλιο μπορεί να οδηγήσει σε κράμπες, τσιμπήματα και αδυναμία.

Αν σκεφτεί κανείς ότι και η καρδιά είναι ένας μεγάλος μυς, καθίσταται ακόμα πιο σαφής η ανάγκη για υγιή επίπεδα ηλεκτρολυτών.

«Χρειαζόμαστε ηλεκτρολύτες», συνοψίζει η Amati. «Θα εξηγήσω, όμως, γιατί δεν είναι απαραίτητο να τους λαμβάνουμε καθημερινά σε ρόφημα».

Δεν τους χρειάζονται τα νεφρά μας

Η διατροφολόγος δίνει έμφαση στα νεφρά και λέει πως είναι από τα όργανα που παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην εξισορρόπηση των ηλεκτρολυτών στον οργανισμό. Καθώς το ρόφημα περνά από αυτά, οι ηλεκτρολύτες μπορεί είτε να ξαναγυρίσουν πίσω στην κυκλοφορία του αίματος και έπειτα σε όλο το σώμα (επαναπορρόφηση), είτε να αποβληθούν με τα ούρα (απέκκριση).

Πώς γνωρίζουν τα νεφρά πότε να επιτελέσουν είτε τη μία λειτουργία είτε την άλλη; Η διαδικασία αυτή ελέγχεται από τις ορμόνες. Για παράδειγμα, τα επίπεδα νατρίου ρυθμίζονται από την αλδοστερόνη, ορμόνη που απελευθερώνεται από τα επινεφρίδια, τα οποία βρίσκονται πάνω από τα νεφρά.

Οι αδένες αυτοί μπορούν να ανιχνεύσουν τα επίπεδα ηλεκτρολυτών στο αίμα και αναλόγως να αυξήσουν ή να μειώσουν την απελευθέρωση της αλδοστερόνης, η οποία στη συνέχεια ελέγχει αν το νάτριο απελευθερώνεται ή ανακυκλώνεται. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τους άλλους ηλεκτρολύτες. Το ανθρώπινο σώμα έχει αναπτύξει μια σειρά από σύνθετα ορμονικά σήματα που διασφαλίζουν ότι θα διατηρούνται πάντα εντός ενός υγιούς εύρους – ή σχεδόν πάντα.

iStock

Πότε χρειάζεται πραγματικά να πιεις ηλεκτρολύτες;

«Αν ακολουθείς μια υγιεινή, πολυποίκιλη διατροφή, θα έχεις πάντα αρκετούς ηλεκτρολύτες», υποστηρίζει η Amati. «Συμβαίνει, όμως, ορισμένες φορές να χάνεις πολλούς απότομα και τότε χρειάζεται ένα ρόφημα που σε βοηθήσει να τους αναπληρώσεις γρήγορα». Για παράδειγμα:

– Σε περίπτωση έντονης άσκησης ή θερμοπληξίας

Καθώς ιδρώνουμε, χάνουμε ηλεκτρολύτες. Οπότε, αν μόλις ολοκληρώσαμε μια εξαιρετικά έντονη, παρατεταμένη προπόνηση –π.χ. άνω της μιας ώρας–, ένα ρόφημα με ηλεκτρολύτες μπορεί να είναι ό,τι πρέπει για την αναπλήρωσή τους. Αν απλώς κάνεις την καθιερωμένη σου γυμναστική και απλά λίγο ίδρωσες, δεν τους χρειάζεσαι.

Επιπλέον, απαραίτητοι μπορεί να είναι αν έμεινες πολλή ώρα στον ήλιο ή αν έκανες έντονες δραστηριότητες σε συνθήκες καύσωνα, γιατί αυτό μπορεί να προκαλέσει θερμοπληξία.

– Σε περίπτωση εμετού και διάρροιας

Αν υποφέρεις από εμετούς και διάρροιες, είναι αναμενόμενο ότι θα χάσεις πολύ νερό και ηλεκτρολύτες. Στην περίπτωση αυτή, ένα ρόφημα με ηλεκτρολύτες μπορεί να είναι ωφέλιμο. Ειδικά αν δεν έχεις όρεξη να φας κάτι άλλο, θα αντισταθμίσουν κάπως τις ουσίες που χρειάζεσαι.

Κατά τα άλλα, παρόλο που η συχνή κατανάλωσή τους δεν θα σου προκαλέσει κάποιο πρόβλημα –τα νεφρά σου απλά θα αποβάλουν την περισσευούμενη ποσότητα– δεν υπάρχει κανένας λόγος να ξοδεύεις τα χρήματά σου στα ροφήματα αυτά. Μάλιστα, αν έχεις κάποιο πρόβλημα με τα νεφρά και δεν λειτουργούν όσο αποτελεσματικά θα έπρεπε, η καθημερινή κατανάλωσή τους μπορεί να είναι επιβαρυντική.

«Πρόσθεσε σε αυτό ότι πολλά ροφήματα με ηλεκτρολύτες περιέχουν ζάχαρη ή άλλα τεχνητά γλυκαντικά, χρώματα και αρωματικές ουσίες, και έχεις έναν ακόμα λόγο να τα αποφεύγεις», καταλήγει η διατροφολόγος.