ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΩΡΑ, ΑΥΤΑ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΘΕΛΟΥΜΕ ΑΚΟΜΑ;

Αγοράζοντας τα καθιερωμένα σχολικά είδη για τα παιδιά μου, αναρωτήθηκα για μια ακόμη φορά γιατί έχουμε σχολεία που μας θέλουν όλους να κρατάμε τις ίδιες λίστες και να κάνουμε τα ίδια «όνειρα», αντί να ενθαρρύνουν τη διαφορετικότητα και τη δημιουργικότητά μας.

Τελευταίο Σάββατο πριν το άνοιγμα των σχολείων, σε γνωστή αλυσίδα βιβλιοχαρτοπωλείων. Αυτός ο εφιάλτης… Είναι μία από τις καταστάσεις στις οποίες υπόσχομαι στον εαυτό μου κάθε χρόνο ότι δεν θα βρεθώ, όπως για παράδειγμα και το να ψωνίσω τα δώρα μου την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Κάθε –μα κάθε– 31η  Δεκεμβρίου με βρίσκει στο τσακ να αλλάξω χρονιά με τους υπαλλήλους των καταστημάτων.

Πίσω στον Σεπτέμβρη, με δύο παιδιά στην εφηβεία, όσο και να τα πιέζω να προμηθευτούν τα απαραίτητα για τη νέα σχολική χρονιά αρκετά νωρίτερα (ή ενίοτε αρκετά αργότερα), κάθε χρόνο βρίσκομαι να περιμένω σε ατελείωτες ουρές για το ντοσιέ που ξεχάστηκε, το τετράδιο που δεν είχε τον σωστό αριθμό θεμάτων, την κασετίνα που δεν έχει δύο θήκες αλλά μία, με αποτέλεσμα την σχεδόν εγκληματική ανάμειξη των στιλό με τις ξυλομπογιές και των μολυβιών με τους μαρκαδόρους.

Κάθε φορά το ίδιο σκηνικό: αλαφιασμένοι γονείς με ατελείωτες λίστες σχολικών να τικάρουν ότι πήραν μολύβι, στιλό, γόμα, ξύστρα, ντοσιέ, τετράδια, ετικετούλες βιβλίων, όλα με συγκεκριμένες προδιαγραφές – και αν τολμήσεις και παρεκκλίνεις έστω και στο ελάχιστο, θα έρθει η απόλυτη καταστροφή.

Για να μη μιλήσω για την επένδυση των βιβλίων με αυτό το –βγαλμένο από την κόλαση– διαφανές αυτοκόλλητο (που, παρεμπιπτόντως, πληρώνω όσο όσο τα βιβλιοπωλεία να μου το φτιάξουν). Μια φορά αρνήθηκα να «ντύσω» τα βιβλία της κόρης μου, γιατί θεώρησα ότι το παιδί μου είναι αρκετά υπεύθυνο να φροντίσει τα βιβλία του και εν πάσει περιπτώσει δεν χάθηκε ο κόσμος να σκιστεί και ένα εξώφυλλο, και την άλλη μέρα με κάλεσαν στο γραφείο του διευθυντή. Ένιωσα σαν να πρόκειται να φάω αποβολή, αλλά μετά θυμήθηκαν ότι είχα αποφοιτήσει κάποια χρόνια πριν.

Σοβαρά τώρα, μα τι πειράζει αν ένα τετράδιο έχει μια μικρή πεταλούδα πάνω και δεν είναι το ίδιο ρετρό μπλε τετράδιο που κρατουσα κι εγώ στο σχολείο κάποια -άντα χρόνια πριν; The terror… Το βλέμμα του παιδιού τα λέει όλα, για τα λοξά βλέμματα, τις παρατηρήσεις και την χίπισσα μαμά που στέλνει το παιδί στο σχολείο με ανθισμένα τετράδια. Εντάξει, μπορώ να το δεχτώ στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, όπου το παιδί σιγά σιγά μαθαίνει να οργανώνει το διάβασμά του και τα γραπτά του, αλλά και στη Β’ Γυμνασίου; Αλήθεια τώρα;

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Αυτές οι σκέψεις περνούσαν από το μυαλό μου καθώς στεκόμουν σε μια γωνίτσα του πολυκαταστήματος, παρατηρώντας τις οικογένειες με τα τιγκαρισμένα καρότσια με κάθε είδους τετράδιο, ντοσιεδάκι, χαρακάκι και διαφάνειες. Και θυμόμουν την τσάντα του γιου μου που, παρά τις εκατοντάδες διαφάνειες που αγοράστηκαν, εξακολουθούσε να είναι γεμάτη με χύμα σημειώσεις και τσαλακωμένες φωτοτυπίες, σε ένα δημιουργικό mash up γλώσσας και μαθηματικών. Ή τη φλογέρα του που όλο χαρά αγόρασε στην Α’ Γυμνασίου για το μάθημα της μουσικής και πιθανολογώ ότι 5 χρόνια μετά θα βρίσκεται στο πάτο κάποιας τσάντας, σαν καινούργια, μιας που δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ στο μάθημα. Το βιβλίο της θεωρίας πάντως ήταν φουλ στις φλούο υπογραμμίσεις με στάμπιλο.

Οι μαζικές σχολικές λίστες, λοιπόν, η αχρησιμοποίητη φλογέρα και το υπογραμμισμένο βιβλίο της θεωρίας με έκαναν να σκεφτώ το πώς το εκπαιδευτικό σύστημα ανέκαθεν ενθάρρυνε την «εγκεφαλική» εργασία εις βάρος της δημιουργικότητας και το πόσο πιο ενδιαφέρων θα ήταν ο μάταιος τούτος κόσμος, αν αφήναμε τα παιδιά από μικρή ηλικία να έχουν πιο ενεργό ρόλο.

Αν, αντί να είμαστε όλοι απλά «ακαδημαϊκά» σωστοί, τικάροντας τα κουτάκια με τις κατάλληλες –αναμασημένες– απαντήσεις και φέρνοντας τον σωστό τύπο τετραδίου, το σχολείο έδινε χώρο –όσο μικρός κι αν ήταν– στα παιδιά να εκφραστούν και να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη, εστιάζοντας στον διαφορετικό τύπο νοημοσύνης του καθενός και ενισχύοντας τις συναισθηματικές, σωματικές, καλλιτεχνικές, κοινωνικές δεξιότητες, και όχι να βρίσκει κάθε δυνατό τρόπο να τις εξαλείψει.

Δυστυχώς, το σχολείο –όπως και η ευρύτερη κοινωνία– όσα χρόνια και να περάσουν, εξακολουθεί να μεγαλώνει «καταπιεσμένους αριστερόχειρες», επιβάλλοντάς τους να γράφουν με το «καλό» χέρι για να ταιριάξουν σε έναν κόσμο φτιαγμένο για δεξιόχειρες. Να αποκτήσουν το σωστό πτυχίο, που θα τους οδηγήσει σε μια καλή δουλειά, όπου θα παλεύουν καθημερινά για το δημιούργημα και το όραμα κάποιου άλλου.

ΖΟΥΜΕ ΤΗ ΖΩΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΠΟΣΤΗΘΙΖΟΝΤΑΣ. ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΝΑ ΕΛΙΣΣΟΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΝΑ ΕΞΕΛΙΣΣΟΜΑΣΤΕ.

Γονείς που σπρώχνουν τα παιδιά τους να αναλάβουν την οικογενειακή επιχείρηση που θα τους δώσει ένα σταθερό εισόδημα, αδιαφορώντας για τις επιθυμίες των ίδιων των παιδιών, για τα όνειρα τους για μια δουλεια που θα τα γεμίσει με πάθος και ενθουσιασμό. Μια κοινωνία πλασμένη γύρω από την επιτυχία ή την αποτυχία στις Πανελλήνιες δημιουργεί νέους εγκλωβισμένους σε μια σίγουρη θεσούλα στο Δημόσιο. Αντί να τους εξοπλίσει με τα απαραίτητα δημιουργικά εφόδια που θα τους επιτρέψουν να δημιουργήσουν μια ζωή όπως τη θέλουν, θολώνει το μυαλό τους, όταν θα έπρεπε να το πυροδοτεί.

Ζούμε τη ζωή δημιουργώντας και όχι αποστηθίζοντας. Βρίσκοντας δημιουργικούς τρόπους να ελισσόμαστε και να εξελισσόμαστε. Η επιτυχία –όπως την ορίζει ο καθένας ξεχωριστά– δεν έρχεται με το πόσο εύκολα ενσωματωνώμαστε στο σύνολο, αλλά με το κατά πόσο ξεχωρίζουμε από αυτό, έχοντας τόσο το θάρρος της γνώμης μας όσο και την υποστήριξη ενός συστήματος που ενθαρρύνει και προάγει την διαφορετικότητα, που καλλιεργεί τη σκέψη και τη δημιουργικότητα, φέρνοντας τον καθένα πιο κοντά στο –προσωπικό– επιθυμητό αποτέλεσμα.

Στα λουλουδάτα τετράδια, λοιπόν, και σε μια σχολική χρονιά που θα εξάπτει την περιέργεια των παιδιών, θα τα σπρώχνει στο να αμφισβητούν, να ανακαλύπτουν και να εφευρίσκουν, να πειραματίζονται, να θέτουν στόχους και προσωπικές προκλήσεις. Και, κυρίως, να ζουν την ανεμελιά, την ξεγνοιασιά και την παιδικότητα που ταιριάζει στην ηλικία τους, έξω από τα κουτάκια και τις υπέρμετρες προσδοκίες των ενηλίκων.