Η ΣΧΕΣΗ ΠΑΤΕΡΑ ΚΑΙ ΓΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΕΚΘΕΣΗ «VOVAFISSO»

Ο Δημήτρης Παπαδόπουλος και ο γιος του, Άρης, παρουσιάζουν στην έκθεση «Vovafisso» έργα που έχουν ζωγραφίσει από κοινού, βάζοντας στη σχέση πατέρα και γιου πινελιές και χρώματα.

Ο Δημήτρης Παπαδόπουλος συνεργάζεται με το OW από το ξεκίνημά του, όχι μόνο με την ιδιότητα του δημοσιογράφου αλλά και με εκείνη του πατέρα. Διαβάζοντας τα κείμενά του, έχουμε γίνει μάρτυρες διαφόρων περιστατικών από την οικογενειακή ζωή με τη γυναίκα του, τη Μία, και τον γιο τους, τον Άρη. Μέσα από αυτά ξεπηδάνε προσωπικές ευαισθησίες αλλά και σκέψεις που μπορεί να απασχολούν κάθε γονιό, από την οπτική γωνία του μπαμπά. Από το πώς βίωσε τη διαδικασία της εξωσωματικής και το πόσο χρόνο είναι καλό να περνάει με το παιδί του, μέχρι το πώς είναι η πρώτη φορά νοσηλείας σε παιδιατρικό νοσοκομείο. Τώρα, ήρθε η ώρα να δούμε τη σχέση πατέρα και γιου μέσα από τα ζωγραφικά τους κατορθώματα, που θα παρουσιαστούν στην έκθεση «Vovafisso», στην Αίθουσα Τέχνης ΑΝΤΙ, στην Αντίπαρο.

Οι λέξεις που αρθρώνει ο Άρης μαθαίνοντας να μιλάει έχουν όλη την παιδικότητα μιας γλώσσας που μπερδεύεται όσο προσπαθεί να εξασκηθεί – κι έτσι προέκυψε ο τίτλος «Vovafisso», από το ζωγραφίσω. Έτσι και ο δεινόσαυρος έγινε «Βινόσαβος», η καμηλοπάρδαλη «Καπάταλη» και ο Ντόναλντ Ντακ «Ντούλα Νταν», για να αναφέρουμε μερικούς από τους τίτλους των 18 έργων που θα δούμε.

Μάλλον δεν υπάρχει παιδί που να μην έχει ζωγραφίσει και δεν υπάρχει οικογένεια που να μην έχει βάλει κάπου παιδικές ζωγραφιές – με Blu Tack στον τοίχο, με μαγνητάκια στο ψυγείο ή και σε κορνίζες. Όμως τα έργα του Άρη και του Δημήτρη δεν είναι πάω σε χαρτί αλλά σε καμβά, και η γκάμα των υλικών τους περιλαμβάνει από ξυλομπογιές μέχρι και ακρυλικά.

Ο Άρης με τον Δημήτρη και έργα που θα παρουσιαστούν στην έκθεση «Vovafisso». Φωτογραφία: Σίσσυ Μόρφη

Ο μικρός Άρης συμμετέχει σε όλες τις φάσεις προετοιμασίας της έκθεσης και ο μπαμπάς του αναλαμβάνει να εξηγήσει πώς ξεκίνησε αυτό το δημιουργικό ταξίδι, που φέρνει κομμάτια από τη ζωή τους στους τοίχους μιας γκαλερί.

– Πώς έγινε με τον Άρη η μετάβαση από το απλό παιχνίδι της ζωγραφικής στα πιο «σοβαρά» υλικά και γεννήθηκαν τα έργα της έκθεσης «Vovafisso»;

Η ζωγραφική με τον Άρη δεν σταμάτησε να είναι παιχνίδι ακόμη κι όταν μπήκαν τα πιο σοβαρά υλικά, όπως το λάδι. Απλώς μπήκαν και κανόνες, όπως για παράδειγμα να το αφήσουμε για κάποιο χρόνο ώστε να στεγνώσει. Στο δικό μας παιχνίδι, η κοινή μας δραστηριότητα ξεκίνησε μέσα στην καραντίνα, για μένα ως αντίδοτο στα banana breads και την απελπισία του κόσμου που δεν γνωρίζαμε ότι έρχεται. Μια μέρα, έδωσα στον Άρη μια ξυλομπογιά κι άρχισε να φτιάχνει σύννεφα με γραμμές και χρώματα. Σχήματα σαν αυτά που βλέπουμε σε πίνακες του Cy Twombly. Ασυνείδητα κι υπέροχα. Δίπλα και πάνω σ’ εκείνα, έχτιζα μια ιστορία.

«Μάμα Μία».

Όταν άρχισε να μιλάει, ζωγραφίζαμε τις λέξεις. Έφτιαχνα τα σχήματα, έβαζε χρώματα, του τα έσβηνα, επανερχόταν. Σοβαρά και παιδικά υλικά μπλέχτηκαν – εκτός από αυτοκόλλητα και πλαστελίνες, στις οποίες είναι και αλλεργικός, ούτως ή άλλως. Έπειτα, κρεμούσαμε τον πίνακα στον τοίχο. Ο Άρης έβλεπε ό,τι φαντάστηκε να έχει πάρει σχήμα και αυτό είναι πολύ βοηθητικό για την προσωπικότητά του.

«Ντούλα Νταν».

– Είχες ασχοληθεί ποτέ εσύ με τη ζωγραφική;

Ναι. Είχα έναν θείο ο οποίος ζωγράφιζε και με μάθαινε, όταν ήμουν μικρός: τοπία, ζωάκια, χρώματα και συνδυασμούς. Στον «Ντούλα Νταν», οι πάπιες γύρω από το βασικό θέμα είναι μονοκοντυλιές που εκείνος με έμαθε. Σε κάθε έργο υπάρχει το προφανές και οι αναγωγές από τη δική μου παιδική ηλικία. Βούτηξα στη δική μου νιότη, τα όνειρα, τις αναμνήσεις και εμπνεύστηκα.

«Καπάταλη».

Τώρα που ο Άρης είναι 3 μπορώ να του εξηγήσω γιατί η «Καπάταλη» έχει το χρώμα της σκουριάς γύρω της, ως αναφορά στη Νέα Υόρκη όπου γεννήθηκα, ή γιατί ζωγραφίσαμε τα χέρια του παππού μαζί με τα δικά μας πάνω στο «Κoκ». Σε όλη μου τη ζωή έχω πάντα μαρκαδόρους και ξυλομπογιές (που αγοράζω κάθε Σεπτέμβριο) και στα Moleskine μου πάντα ζωγραφίζω.

– Ο Πικάσο είχε πει ότι του πήρε χρόνια για να μάθει να ζωγραφίζει σαν παιδί. Πώς είναι να ζωγραφίζεις στο πλευρό ενός παιδιού;

Είναι μεγάλη ευκαιρία να απαλλαγείς από τα δικά σου βαρίδια, το «είναι σωστό;» και όλες τις αγκυλώσεις. Παίρνεις το παιδί από το χέρι για να του πεις ότι ο «Βινόσαβος» είναι μια απόδοση του δεινόσαυρου όπως τον γνωρίζει και όχι μια ρεαλιστική παράσταση, την ίδια ώρα που εκείνος θα πάρει έναν μαύρο μαρκαδόρο για να φτιάξει το καπέλο του πειρατή που βλέπει στον «Χαχαρία». Ούτε εγώ βλέπω καπέλο πειρατή, ούτε εκείνος δεινόσαυρο.

Οι δημιουργοί με τον «Χαχαρία» τους. Φωτογραφία: Σίσσυ Μόρφη

Είναι συναρπαστικό, γιατί έχει άποψη κι επιχείρημα, τολμάει, τραβάει γραμμές χωρίς φόβο. Προσωπικά, είμαι πολύ πιο επιφυλακτικός. Από την άλλη, η ίδια η θεματική κρύβει χαρά: δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε έργα για την αστυφιλία, τον εξηλεκτρισμό και την ανακύκλωση. Τα θέματα άπτονται της ικανότητας ενός τρίχρονου να τα μεταβολίσει.

– Όσο μεγαλώνουμε, μας επιβάλλονται διάφορες νόρμες που μπλοκάρουν τον αυθορμητισμό και την πηγαία έκφραση. Σε απασχολεί αυτό ως πατέρα;

Αυτό είναι η μεγαλύτερη αγωνία μας: να βοηθήσει τον Άρη αυτή η διαδικασία να ανοίξει τα φτερά του και όχι να τον βάλει σε διαδικασία σύγκρισης. Γενικά μιλώντας, ο αυθορμητισμός είναι σπουδαία κινητήριος δύναμη, όμως η επίγνωση μας κάνει ενήλικες. Το μέλημά μας ως γονείς είναι να γίνει ανεξάρτητος και να κυνηγά τα όνειρά του χωρίς να φοβάται και χωρίς να επαναπαύεται στις ευκολίες του.

Το βίντεο είναι μια παραγωγή του Διεθνούς Φεστιβάλ Φωτογραφίας Αντιπάρου.

– Πόσο δικό σου κομμάτι υπάρχει στα έργα της έκθεσης «Vovafisso» και πόσο του Άρη;

Η αναλογία συνεχώς αλλάζει, αν και θυμάμαι κάθε του πινελιά. Άλλοτε εκείνος είχε μια ιδέα, όπως να φτιάξουμε έναν κροκόδειλο ή ένα τουκάν. Άλλοτε πειραματιζόταν με τα χρώματα και πάνω σε εκείνα δημιουργούσα σχήματα εγώ. Βούτηξα και στις δικές μου αναφορές, στα δικά μου βιώματα. Είναι ένας συνδυασμός, στον οποίο μπορεί να έχω τον τελικό λόγο, όμως πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του Άρη. Έχω αλλάξει, για παράδειγμα, το χρώμα ή το σχήμα σε κάποιο έργο, επειδή δεν του άρεσε. Βεβαίως, χαίρομαι όταν βλέπω τις ζωγραφιές του από τον παιδικό να έχουν την ομορφιά και την απλότητα του παιδικού νου. Δεν προσπαθεί να αντιγράψει όσα κάνουμε στο σπίτι. Είναι περήφανος για τα έργα μας όσο και για τα δικά του.

«Άρης»

– Τι ήταν εκείνο που σε έπεισε ότι αξίζει να εκτεθούν;

Η Μαίρη Χατζάκη, η αεικίνητη επιμελήτρια της αίθουσας τέχνης ΑΝΤΙ, στην Αντίπαρο. Για μένα, το νησί είναι αφετηρία πολλών ονείρων και ορόσημων της ζωής μου. Όταν η Μία, η γυναίκα μου και μαμά του Άρη, της έδειξε τα πρώτα έργα, μας πρότεινε να τα εκθέσουμε. Δεν έχω πειστεί ότι αξίζουν να εκτεθούν, αλλά αυτό είναι κομμάτι της δικής μου προσωπικότητας: πάντα αναρωτιέμαι. Ξέρω όμως ότι λένε την ιστορίας μας με χρώματα φωτεινά και καθαρά σχήματα. Φίλοι, εικαστικοί και άνθρωποι που εμπιστεύομαι τυφλά μου είπαν να προχωρήσω και να μην φοβάμαι.

«Βινόσαβος»

– Είναι προς πώληση; Και, αν ναι, πώς εκτιμήθηκε η αξία τους;

Είναι προς πώληση και η αξία τους εκτιμήθηκε με το πιο απλό κριτήριο: πόσο θα μας λείψουν από το σπίτι. Διότι όλον αυτόν τον καιρό στόλιζαν τους τοίχους. Επίσης, είναι τεκμήρια μιας εποχής που δεν θα ξανάρθει. Όπως σημείωσες παραπάνω, η αθωότητα δεν επιστρέφει: ο Άρης πια γνωρίζει, έχει προσλαμβάνουσες, ερεθίσματα και γούστα.

– Η μαμά του Άρη, η Μία, μπαίνει ποτέ στο παιχνίδι της ζωγραφικής μαζί σας;

Από την πρώτη στιγμή. Είναι η πιο φανατική μας θαυμάστρια και το στήριγμά μας, ακόμη κι αν δεν εντάξαμε την «Πατούλατα» (πεταλούδα) που τόσο αγαπάει στην έκθεση. Εκείνη σκέφτηκε πως θα είχε ενδιαφέρον να τα εκθέσουμε στη Αντίπαρο και οργάνωσε και το κάλεσμα της 27ης Αυγούστου, με χορηγούς τα ζαχαροπλαστεία Fresh, τα βιολογικά κρασιά Κτήμα Γκιούλη και την αγαπημένη μας πιτσαρία στην Αντίπαρο, Lollo’s.

Ο Άρης και ο Δημήτρης Παπαδόπουλος. Φωτογραφία: Σίσσυ Μόρφη

– Διακρίνεις στον Άρη μια καλλιτεχνική φλέβα με προοπτικές; Λες κάποια στιγμή αυτά τα έργα να αξίζουν αστρονομικά ποσά;

Διακρίνω στον Άρη μια καλλιτεχνική φλέβα, όμως υπερασπιζόμαστε το δικαίωμά του να απολαμβάνει να παίζει και να λερώνεται με το χρώμα. Εξού και δεν γνωρίζει ότι μιλάμε αυτή τη στιγμή για εκείνον. Εκείνος θέλει απλώς να ζωγραφίζουμε μαζί. Το παιδί οφείλει να μένει παιδί. Χαίρομαι, βεβαίως, που έχει καταλάβει ότι η έκθεση «Vovafisso» έχει αρχή, μέση και τέλος, και πως δεν μπορούν να επιστρέφουμε αέναα σε ολοκληρωμένα έργα. Όταν στήσαμε στην αποθήκη μας ένα mockup της πραγματικής έκθεσης, κατάλαβε ότι θα έχουμε υποχρεώσεις, όπως να τα συσκευάσουμε, να τα στείλουμε, να τα στήσουμε, κι αυτό μου δίνει τεράστια χαρά: να αντιληφθεί από μικρός την ευθύνη που φέρνει μια τόσο ευχάριστη δουλειά. Μας περιμένουν και μεγάλες χαρές. Αν μέσα σε αυτές είναι να πλειοδοτούν οι επισκέπτες για τα έργα, ας είναι!

Διάρκεια έκθεσης: 23 Αυγούστου – 4 Σεπτεμβρίου. Εγκαίνια: 27 Αυγούστου, 20:00.