ΕΙΝΑΙ ΧΟΝΤΡΟΦΟΒΙΚΗ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΑΣ;

Η κοινωνία διδάσκει καλοσύνη, ευγένεια, πολιτική ορθότητα, αποχή από τις διακρίσεις. Εκτός αν κάποιος είναι χοντρός. Τότε δεν πειράζει. Τότε μπορούμε να εκφράσουμε αυτό που παρατηρούμε, αυτό που συμβαίνει. Και μάλιστα χωρίς να μας κατηγορήσει κανένας. Γιατί; Επειδή κάνει κακό στην υγεία του. Επειδή είναι στο χέρι του. Επειδή αν ήθελε θα μπορούσε να είναι αδύνατος. Τι; Δεν είναι έτσι; Έχει κανείς αντίρρηση;

Όλοι έχουμε σκεφτεί αρνητικά για τους υπέρβαρους ανθρώπους που έχουμε συναντήσει στον δρόμο μας. Μάλιστα, κάποιοι το έχουμε εκφράσει κιόλας, είτε πίσω από την πλάτη τους είτε μπροστά τους. Είτε προσβλητικά, είτε «διακριτικά» – κατά τη γνώμη μας. Έχεις ποτέ σκεφτεί να κάνεις εγχείρηση για να χάσεις βάρος; Έχεις τόσο ωραίο πρόσωπο, κρίμα που δεν αδυνατίζεις. Την υγεία σου σκέψου. Έχω μία πολύ καλή δίαιτα να σου συστήσω… Και ο κατάλογος συνεχίζεται μακρύς.

Αλλά δεν είναι μόνο οι άλλοι. Ακόμα και οι ίδιοι οι υπέρβαροι άνθρωποι είμαστε πολύ συχνά επικριτικοί τόσο για τον εαυτό μας όσο και για τους άλλους που έχουν παραπανίσια κιλά, και προτιμάμε να συντασσόμαστε στο «κλαμπ των αδύνατων» με κάθε ευκαιρία.

Ακόμα και οι γιατροί πολύ συχνά παραδέχονται ότι οι χοντροί ασθενείς είναι πιο πιθανό να τους ενοχλήσουν, ότι είναι σπατάλη του χρόνου τους και ότι νιώθουν λιγότερη επιθυμία να τους βοηθήσουν. Σε ακόμα πιο δύσκολη θέση είναι τα υπέρβαρα παιδιά, που συχνά γίνονται αντικείμενο χλευασμού, έχουν κόμπλεξ, μπορεί να αναπτύξουν διατροφικές διαταραχές ή να υιοθετήσουν λανθασμένα διατροφικά πρότυπα, κυρίως όταν οι γονείς τους τα πιέζουν και τα θεωρούν υπέρβαρα.

Τα σχόλια για το βάρος κάνουν μόνο κακό

Όταν γίνει κάποιο σχόλιο ή παρατήρηση σχετικά με το βάρος κάποιου, θα προτρέξουμε όλοι να εξηγήσουμε ότι δεν τον σχολιάζουμε, ούτε τον κατακρίνουμε επειδή έχουμε πρόβλημα με τους υπέρβαρους ή επειδή κάνουμε διακρίσεις απέναντι στους παχύσαρκους. Ούτε βέβαια κάνουμε αυτήν την παρατήρηση επειδή οι χοντροί είναι πιο άσχημοι ή προσβάλουν την αισθητική μας. Ασπαζόμαστε την πολιτική ορθότητα. Απλώς αναφέρουμε ότι κάποιος είναι χοντρός επειδή είναι κακό για την υγεία του και η υγεία είναι υπέρτατο αγαθό.

iStock

Επιπλέον, αυτά που πιθανώς παρατηρούμε, σχολιάζουμε και αναφέρουμε τα υποστηρίζουν όλοι οι επιστήμονες. Πρόσφατη έκθεση που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet έδειξε ότι η παχυσαρκία αποτελεί σε παγκόσμιο επίπεδο μεγαλύτερη κρίση υγείας από την πείνα και ότι είναι η κύρια αιτία αναπηρίας σε όλο τον κόσμο.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο κόσμος μας είναι πλέον παχύσαρκος. Συγκεκριμένα, περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι στον κόσμο είναι παχύσαρκοι και αρχίζουμε να βλέπουμε τις αρνητικές επιδράσεις αυτού του γεγονότος! Υπάρχει επιδημία παχυσαρκίας, το υπερβολικό βάρος κάνει κακό στην υγεία και η παχυσαρκία δεν πρέπει να κανονικοποιείται. Όλα αυτά ισχύουν και με το παραπάνω. Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα βοηθήσει ποτέ κανέναν υπέρβαρο να αδυνατίσει το να τον νουθετούμε, να τον σχολιάζουμε, να τον κατηγορούμε, πόσο μάλλον να τον χλευάζουμε…

Το να χάσει κάποιος βάρος και να το διατηρήσει είναι πάρα πολύ δύσκολο και ο τρόπος για να το καταφέρει σίγουρα δεν είναι στο χέρι μία κοινωνίας που παρατηρεί, σχολιάζει, περιθωριοποιεί, κατακρίνει.

Η ασυνείδητη προκατάληψη απέναντι στο πάχος συνεχώς αυξάνεται

Ας μην κοροϊδευόμαστε, δεν σχολιάζουμε το πάχος του άλλου επειδή αγωνιούμε για την υγεία του, για την οποία κατά πάσα πιθανότητα δεν έχουμε καμία ιδέα σε τι κατάσταση είναι. Επιπλέον, δεν είναι η θέση μας να συστήσουμε στον άλλο άνθρωπο να χάσει βάρος, ειδικά καθώς δεν ζήτησε τη γνώμη μας. Τέλος, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε το πόσο έχει προσπαθήσει ή προσπαθεί ο εν λόγω άνθρωπος να αδυνατίσει, ακόμα κι αν εμείς δεν βλέπουμε ή δεν αντιλαμβανόμαστε κανένα αποτέλεσμα.

Η διάκριση και η φοβία σε σχέση με το βάρος είναι βαθιά ριζωμένες στην κοινωνία μας, ακόμα κι αν δεν εκφράζονται ποτέ ανοιχτά, ακόμα κι αν δεν τολμάμε να το παραδεχτούμε ούτε στον ίδιο μας τον εαυτό. Υπάρχουν μάλιστα επιστημονικά δεδομένα που το επιβεβαιώνουν.

iStock

Σύμφωνα με έρευνα του τμήματος ψυχολογίας του Χάρβαρντ σε ό,τι αφορά τη φυλή, το χρώμα του δέρματος, την αναπηρία, την ηλικία και τη σεξουαλικότητα, τόσο η συνειδητή όσο και η ασυνείδητη προκατάληψη κατά των χαρακτηριστικών αυτών –που μέχρι πρόσφατα ήταν η αιτία για να κρατιούνται τα άτομα που τα έφεραν περιθωριοποιημένα– φαίνεται να είναι πλέον σε ύφεση.

Υπάρχει όμως μια αξιοσημείωτη εξαίρεση σε όλες αυτές τις διακρίσεις, που δεν είναι άλλη από το μέγεθος του σώματος: αυτό βρέθηκε να είναι η μόνη μορφή ασυνείδητης προκατάληψης που πράγματι αυξάνεται. Όσον αφορά τη συνειδητή προκατάληψη απέναντι στους ανθρώπους που έχουν παραπανίσια κιλά, βρέθηκε να μειώνεται αλλά με τον πιο αργό ρυθμό από όλες τις κατηγορίες που ερευνήθηκαν.

Μία κοινωνία φοβική απέναντι στους χοντρούς

Βελτιωνόμαστε λοιπόν όσον αφορά στις περισσότερες μορφές προκατάληψης, ενώ γινόμαστε αναμφισβήτητα ακόμη πιο φοβικοί με το πάχος ως κοινωνία. Αυτό οφείλεται ως ένα σημείο στο γεγονός ότι το πάχος –σε αντίθεση με πολλά άλλα χαρακτηριστικά, που μπορεί θεωρητικά να περιθωριοποιήσουν κάποιον– θεωρείται επιλογή. Κανείς δεν φταίει για το πού γεννήθηκε, για το χρώμα του, για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό ή για το ατύχημα που τον κατέστησε ανάπηρο… Φταίει όμως που δεν μπορεί να αυτοσυγκρατηθεί και κάνει κακό στην υγεία του, με το να παραμένει υπέρβαρος, παχύσαρκος, χοντρός…

Ακόμα κι αν στην πραγματικότητα τα πράγματα δεν είναι μόνο έτσι. Ακόμα κι αν τα φάρμακα, το στρες, το τραύμα, κάποιες παθήσεις, οι κακές συνήθειες από την παιδική ηλικία, τα γονίδια κατά ένα μεγάλο μέρος και τόσα άλλα μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο και να συμβάλλουν στην αύξηση των περιπτώσεων των ανθρώπων που έχουν παραπανίσιο βάρος. Έχουμε σκεφτεί ότι και όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν κοινό ότι σε γενικές γραμμές δεν μπορούμε να τους επιλέξουμε;