Γυναίκες και απασχόληση: Από τη θεωρία στην πράξη

Η εκδήλωση του Rise Club με θέμα «Γυναίκες και Απασχόληση: Οικοδομώντας μία βιώσιμη και συμπεριληπτική κοινωνία» ανέδειξε ενδιαφέροντα δεδομένα για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μητέρες στην Ελλάδα σήμερα, αλλά και την ανάγκη να περάσουμε πιο δραστικά από τη θεωρία στην πράξη.

Ανοίγοντας την εκδήλωση με θέμα «Γυναίκες και Απασχόληση: Οικοδομώντας μία βιώσιμη και συμπεριληπτική κοινωνία», η ιδρύτρια και πρόεδρος του Rise Club, Ιφιγένεια Καρανάσιου, μίλησε για το πώς η προσωπική της εμπειρία στάθηκε το έναυσμα για την ίδρυση αυτής της μη κερδοσκοπικής εταιρείας, που υποστηρίζει άνεργες μητέρες. Ανέφερε πώς έκανε μια παύση στην καριέρα της ως αρχιτέκτονας για να φροντίσει τα τρία μικρά παιδιά της. Πώς, όταν χρειάστηκε να δραστηριοποιηθεί και πάλι επαγγελματικά, ήταν δύσκολο να βρει δουλειά που να συνδυάζεται με τις υποχρεώσεις μιας μητέρας.

Δεν ήταν η μόνη από τις γυναίκες του πάνελ που είχαν να αφηγηθούν μια σχετική εμπειρία. Την ακολούθησε η Μαρία Συρεγγέλα, Υφυπουργός Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, Αρμόδια για θέματα Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας Φύλων, η οποία θυμήθηκε πώς όταν έγινε μητέρα έχασε το momentum που είχε μέχρι τότε ως πολιτικός και ήταν σαν να ξεκινούσε από την αρχή. Και μετά η Μίκα Ιωαννίδου, Επικεφαλής της Ελληνικής αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Λόμπυ γυναικών, που εξομολογήθηκε πώς στην προσπάθειά της να βρει επαγγελματική και οικογενειακή ισορροπία, αρκέστηκε στην απόκτηση ενός μόνο παιδιού.

Ειπώθηκαν κι άλλες προσωπικές ιστορίες εκείνο το απόγευμα, με πιο συγκλονιστική ίσως εκείνη που αφηγήθηκε η Γεωργία Παράσχου, Ιδρύτρια του Ανθρωπιστικού Οργανισμού Humanity Greece, Διευθύντρια Πολιτισμού και Νεολαίας στον Όμιλο UNESCO Πειραιώς και Nήσων: Την ιστορία μιας 49χρονης μητέρας που αναγκάστηκε να παραδώσει την 9χρονη κόρη της σε ορφανοτροφείο λόγω σοβαρών οικονομικών προβλημάτων. Το Humanity Greece εξασφάλισε την άμεση στήριξη τόσο της ίδιας όσο και του παιδιού, ενώ το Rise Club ανέλαβε την ψυχολογική υποστήριξη της μητέρας, με απώτερο στόχο την επανένωση της οικογένειας. «Υπάρχει ανάγκη για ολιστική υποστήριξη των μητέρων που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα και πασχίζουν με κάθε τρόπο να μεγαλώσουν τα παιδιά τους», ανέφερε η κ. Παράσχου.

Κάτι που ταιριάζει απόλυτα με ό,τι είχε πει η κ. Καρανάσιου σε συνέντευξή της στο OW για τη δράση του Rise Club: «Υπάρχουν γυναίκες που αναγκάζονται να απέχουν από την αγορά εργασίας, καθώς δεν έχουν τη δυνατότητα φύλαξης και απασχόλησης των παιδιών τους. Με τη πάροδο του χρόνου, οι πιθανότητες επιλογής τους από κάποιον εργοδότη μειώνονται δραματικά. Όταν δεν βρίσκουν τρόπο να επιστρέψουν στην εργασία, πολλές γυναίκες μπαίνουν σε έναν φαύλο κύκλο, που οδηγεί σε οικονομικά προβλήματα και επιδείνωση της ψυχικής τους υγείας. […] Μια ομάδα μητέρων που πλήττεται ακόμα περισσότερο αφορά τις μονογονεϊκές οικογένειες, γυναίκες που καλούνται συχνά να διαχειριστούν μόνες το βάρος των ευθυνών της οικογένειας. Το σημαντικότερο θέμα που συχνά καλούνται να αντιμετωπίσουν είναι εκείνο της διαβίωσης».

Η εκδήλωση του Rise Club

Η εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στα Public στο Σύνταγμα, κινήθηκε σε τρεις θεματικές ενότητες:

τη συμφιλίωση επαγγελματικής, προσωπικής και οικογενειακής ζωής,
τις δημογραφικές εξελίξεις και πολιτικές ενίσχυσης μητέρων και οικογενειών,
την ενδυνάμωση των γυναικών μετά τη μητρότητα.

Διακεκριμένοι ομιλητές και ομιλήτριες με ειδίκευση σε ζητήματα ισότητας των φύλων κλήθηκαν να αναλύσουν τις τάσεις σχετικά με τις έμφυλες διακρίσεις στην αγορά εργασίας, το πώς η συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής σχετίζεται με την οικοδόμηση μιας βιώσιμης και συμπεριληπτικής κοινωνίας και οικονομίας, και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες-μητέρες στην εργασία και προοπτικές βελτίωσης.

Εκείνο που φάνηκε εμμέσως πλην σαφώς είναι ότι έχουμε στα χέρια μας αρκετά δεδομένα και μελέτες για να εκτιμήσουμε την κατάσταση. Εκείνο που χρειάζεται είναι να αξιοποιήσουμε όσο γίνεται πιο συστηματικά τα στοιχεία για να κάνουμε διαφορά στην πράξη. Αυτό ακριβώς που επιχειρεί το Rise Club.

Το χάσμα με άλλες χώρες

Στις εισηγήσεις αναδείχθηκαν κάποιες ιδιαιτερότητες της ελληνικής κοινωνίας σε σχέση με ό,τι επικρατεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

«Το δομικό πρόβλημα που υπάρχει στην ελληνική κοινωνία είναι η ενδοοικογενειακή εκμετάλλευση, το οποίο εμφανίζεται μέσα από τα συν βοηθούμενα μέλη», ανέφερε ο Κώστας Τσουτσοπλίδης, Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Μόλις το αντιληφθούμε θα το λύσουμε. Το γενεσιουργό αίτιο της διάκρισης ανδρών και γυναικών αίρεται, καθώς όλοι μπορούμε να κάνουμε όλες τις δουλειές. Άλλες χώρες της Ευρώπης παρουσιάζουν πιο ισορροπημένο δείγμα ανδρών και γυναικών τόσο στο εργατικό δυναμικό όσο και στη διοίκηση».

Στο ίδιο ζήτημα αναφέρθηκε στο πρώτο πάνελ η Λάουρα Αλιπράντη, Δρ Κοινωνιολογίας, Εμπειρογνώμων EIGE, Διδάσκουσα στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ: «Η φροντίδα των παιδιών και των εξαρτημένων μελών της οικογένειας και η οικιακή εργασία έχουν έμφυλη διάσταση και πραγματοποιούνται ως επί το πλείστον από τις γυναίκες, οι οποίες έχουν διπλή ημέρα εργασίας! Οι πολιτικές θα πρέπει να στοχεύουν στις εργασιακές διευκολύνσεις των γονέων και σε ρυθμίσεις που να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των πατέρων/συντρόφων στις καθημερινές οικογενειακές υποχρεώσεις».

Από την πλευρά της, η Μαρία Στρατηγάκη, Αναπλ. Καθηγήτρια Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειον Πανεπιστήμιο, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Γυναικών Πανεπιστημιακών (ΕΛΕΓΥΠ), τόνισε: «Αν θέλουμε οι πολιτικές συμφιλίωσης να προωθούν την ισότητα των φύλων, θα πρέπει να απευθύνονται ενεργά και στις γυναίκες και στους άνδρες. Μόνο έτσι θα συμβάλουμε στην ανατροπή του στερεότυπου ότι η φροντίδα είναι “γυναικεία” υπόθεση».

Ακόμα και κάποιες κινήσεις που γίνονται προς τη σωστή κατεύθυνση, μπορεί να έχουν παράπλευρες αρνητικές συνέπειες, ανέφερε η Ντία Αναγνώστου, Κύρια Ερευνήτρια ΕΛΙΑΜΕΠ, Επίκουρη καθηγήτρια Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο: «Τα ευέλικτα μέτρα –γονικές άδειες, ευέλικτα ωράρια, εργασία από το σπίτι κ.ά.– είναι δίκοπο μαχαίρι για τις γυναίκες, αφού αυτές κάνουν κυρίως χρήση αυτών των μέτρων αλλά αποτελούν τροχοπέδη στην εξέλιξη τους και πολλές φορές αντιμετωπίζονται ως δεύτερης κατηγορίας, ως μη φιλόδοξες για να κάνουν καριέρα».

Το δημογραφικό πρόβλημα

Στο δεύτερο πάνελ, με θέμα «Δημογραφικές εξελίξεις και πολιτικές ενίσχυσης μητέρων και οικογενειών», ο μαιευτήρας-γυναικολόγος Στέφανος Χανδακάς, Πρόεδρος & Ιδρυτής της HOPEgenesis, αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες της οργάνωσης και τη συνεργασία με το Rise Club, τονίζοντας ότι «η μητρότητα είναι δικαίωμα και όχι προνόμιο».

Eκ μέρους της Ειδικής Γραμματείας Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, η Εμμανουέλα Καραπατάκη αναφέρθηκε σε δράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ η δημοσιογράφος Ευγενία Κατούφα, πρόεδρος Δημοτικής Επιτροπής Ισότητας Χαλανδρίου, μίλησε για τον ρόλο που πρέπει να διαδραματίζουν δήμοι και τοπικοί φορείς».

Τατιάνα Καραπαναγιώτη, Στέφανος Χανδακάς, Ευγενία Κατούφα, Εμμανουέλα Καραπατάκη, Μερόπη Μιχαλέλη.

Ο Διονύσης Μπαλούρδος, Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, επιβεβαίωσε ότι «ένα δυσμενές οικονομικό περιβάλλον με χαμηλή οικονομική ανάπτυξη και υψηλή ανεργία συνδέονται αρνητικά με τη γονιμότητα, υποδηλώνοντας ότι η οικονομική σταθερότητα και οι προσδοκίες για το μέλλον επηρεάζουν τις αποφάσεις των ζευγαριών να ξεκινήσουν ή να μεγαλώσουν τις οικογένειές τους. Αποτελέσματα ερευνών δείχνουν ότι η σταθερή απασχόληση και η καλύτερη θέση εργασίας μιας γυναίκας είναι πλέον ο πιο αποφασιστικός παράγοντας για υψηλότερη γονιμότητα».

Η Μερόπη Μιχαλέλη, Ψυχαναλύτρια και Ιδρύτρια της Κοιτίδας, τόνιζε ότι «ο δείκτης πολιτισμού μίας χώρας διαμορφώνεται πρωταρχικά από τα μέτρα και τις πρακτικές φροντίδας που έχουν προβλεφθεί και εφαρμόζονται για την προστασία της υγείας των εγκύων και των νεογνών».

Το mama drain

Στο τρίτο πάνελ της εκδήλωσης, η Ιφιγένεια Καρανάσιου αναφέρθηκε στο φαινόμενο του mama drain, της «διαρροής» δηλαδή γυναικών από τον εργασιακό στίβο μετά τη μητρότητα, που σύμφωνα με οικονομικά και δημογραφικά στοιχεία «βρίσκεται στον πυρήνα των σύγχρονων προβλημάτων. Η τακτοποίησή του σημαίνει ταυτόχρονα μερική επίλυση του πλέγματος της οικονομικής και δημογραφικής ανάπτυξης παγκοσμίως».

Η Όλγα Παπαδογεωργάκη, Δρ Κοινωνιολογίας HR Specialist και Υπεύθυνη Ανθρώπινου Δυναμικού Rise Club ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «στη νέα εργασιακή πραγματικότητα, η ισότητα, η διαφορετικότητα και η ενσωμάτωση αποτελούν βασικούς πυλώνες για την επιτυχία και την βιωσιμότητα των εταιρειών».

Ανάλογη ήταν η τοποθέτηση της Ζωής Ντάρλα, Senior HR Business Partner Corporate & Empowerment Coach Leader in Lean in Circle women in Human Capital Management, η οποία δήλωσε: «Η ισότητα των φύλων, η επίλυση του δημογραφικού προβλήματος απαιτεί τη συνεργασία μεταξύ κράτους, επιχειρήσεων και κοινωνίας των πολιτών».

Ψυχολογία

ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΗΣ ΤΕΛΕΙΑΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΤΕΙ

TAGS:

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ: ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ