ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΕΝΑΣ ΚΑΚΟΣ MANAGER ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΟΥ
Προσοχή, ένας κακός διευθυντής βλάπτει σοβαρά την ψυχική και σωματική υγεία, πέρα από την ίδια την εταιρεία του. Καθώς όλο και περισσότερα ερευνητικά δεδομένα έρχονται στο φως, διαπιστώνουμε προς απογοήτευσή μας ότι η χώρα μας δεν φημίζεται για τους managers της.
Υπήρχε η εποχή που υποφέραμε σε ένα κακό εργασιακό περιβάλλον χωρίς να τολμάμε να μιλήσουμε, και υπάρχει και η σημερινή, που πλέον μπορούμε και μιλάμε ανοιχτά για πράγματα όπως το εργασιακό στρες, η ηθική παρενόχληση και ένας (ή περισσότεροι) κακός manager.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι όλοι δεν έχουμε ανεχτεί κάτι τέτοιο κάποια στιγμή στη ζωή μας. Και είναι πολύ πιθανό να έχουμε αλλάξει δουλειά εξαιτίας του. Ευτυχώς όμως τα ζητήματα της ηγεσίας και του μη αποτελεσματικού management έρχονται στο φως και ερευνώνται σε βάθος.
Εκτενής έρευνα έχει γίνει πάνω στα χαρακτηριστικά του καλού/κακού manager, ενώ σημαντικά στοιχεία έχουν αποκαλυφθεί για το πόσο τέτοιου είδους ποιότητες επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα των εργαζομένων και την παραγωγικότητα.
Ήξερες ότι ένας κακός manager μπορεί να επηρεάσει ακόμη και την υγεία σου; Και ότι εδώ στην Ελλάδα δεν φημιζόμαστε για τους επικεφαλής μας; Μπορεί να το υποψιαζόσουν, αλλά σίγουρα δεν είναι ιδέα σου.
Στην Ελλάδα έχουμε κακούς managers
Ο Χρήστος Γκενάκος, επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Οικονομικής Επιστήμης στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και επιστημονικός συνεργάτης στο Centre for Economic Performance (CEP) του London School of Economics, το έχει μελετήσει διεξοδικά.
Σε μία από τις ερευνητικές εργασίες του ασχολείται με τις επιδόσεις των ελληνικών επιχειρήσεων σε σύγκριση με εκείνες άλλων χωρών, με επίκεντρο την ποιότητα διαχείρισης εκ μέρους των managers και τη χάραξη αποτελεσματικών πολιτικών.
Σύμφωνα με τα ευρήματά του, για τουλάχιστον 2 δεκαετίες πριν από την απόηχο της οικονομικής κρίσης το 2009, η Ελλάδα χάνει σταθερά την ανταγωνιστικότητά της έναντι άλλων χωρών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ. Επιπλέον, η χώρα μας φαίνεται να έχει τη χαμηλότερη βαθμολογία όσον αφορά το management μεταξύ άλλων χωρών του ΟΟΣΑ και της ΕΕ.
Οι διευθυντές κατά μέσο όρο φαίνεται να αγνοούν εντελώς πόσο ξεπερασμένες είναι οι πρακτικές διαχείρισής τους, ενώ την ίδια στιγμή παρουσιάζονται σίγουροι για την ποιότητα διαχείρισης των επιχειρήσεών τους.
Ο Δρ Γκενάκος διακρίνει επίσης εργασιακά περιβάλλοντα δύο ταχυτήτων στην Ελλάδα:
- τις τοπικές, παραδοσιακές επιχειρήσεις, που λειτουργούν με παρωχημένα διοικητικά μοντέλα και ανελαστικούς, άκαμπτους managers,
- τις πολυεθνικές που προσπαθούν να υιοθετήσουν προοδευτικά μοντέλα διαχείρισης.
Ας δούμε πώς ακριβώς ένας κακός manager μπορεί να επηρεάσει την παραγωγικότητα της εταιρείας του, αλλά και την ψυχολογία, ακόμη και την υγεία των εργαζομένων.
1. Συνέπειες για την εταιρεία
– Micromanagement
O manager που βάζει κάτω από το μικροσκόπιο κάθε σου κίνηση θέλει να έχει τον απόλυτο έλεγχο κάθε πράξης, να γνωρίζει κάθε λεπτομέρεια για το τι κάνεις και πώς. Δυσκολεύεται, επίσης, να αλλάξει προσέγγιση. Κάνει διαρκώς παρατηρήσεις για τον χρόνο και την ποιότητα της δουλειάς σου, και κυρίως για το ότι δεν την κάνεις όπως θα την έκανε ο ίδιος. Όταν όμως οι διευθυντές ελέγχουν και παρακολουθούν υπερβολικά τους υπαλλήλους, δημιουργείται μεγάλη πίεση και άγχος. Οι εργαζόμενοι αισθάνονται ξεζουμισμένοι και στερούνται αυτονομίας.
– Yψηλά ποσοστά αποχώρησης
Οι εργαζόμενοι αποχωρούν συχνά λόγω κακής διαχείρισης. Το γεγονός αυτός διαταράσσει τη δυναμική και την παραγωγικότητα της ομάδας, και δημιουργεί μια κακή φήμη στην αγορά για την εν λόγω επιχείρηση.
– Άνιση μεταχείριση
Η ευνοιοκρατία, οι άνισες ευκαιρίες και οι ασυνεπείς πολιτικές διαβρώνουν την εμπιστοσύνη και μειώνουν τα κίνητρα προς τους εργαζόμενους, με αποτέλεσμα να μειώνεται η απόδοσή τους και η παραγωγικότητα.
– Έλλειψη αναγνώρισης
Οι κακοί διευθυντές συχνά αποτυγχάνουν να αναγνωρίσουν τις προσπάθειες ή τα επιτεύγματα των εργαζομένων. Αυτό οδηγεί σε αποθάρρυνση και πεσμένο ηθικό, με τις ίδιες ακριβώς συνέπειες.
2. Ο κακός manager βλάπτει την ψυχική υγεία
– Ασαφείς προσδοκίες
Η κακή επικοινωνία σχετικά με τους ρόλους εργασίας και τις προσδοκίες προκαλεί σύγχυση και άγχος στους υπαλλήλους. Μπορεί να γυρνάς στο σπίτι και να νιώθεις ότι έχεις ακόμη πολλά να κάνεις, αλλά δεν ξέρεις αν πρέπει να τα κάνεις.
– Burnout
Οι κακοί διευθυντές μπορεί να υπερφορτώσουν τους υπαλλήλους με υπερβολικά καθήκοντα, οδηγώντας σε εξάντληση. Το burnout αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε κατάθλιψη.
– Έλλειψη ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής
Οι κακές πρακτικές διαχείρισης αγνοούν την ευημερία των εργαζομένων εκτός εργασίας, με αποτέλεσμα το work life balance να καταστρατηγείται.
– Δυσαρέσκεια από την εργασία
Η συνεχής απόρριψη χωρίς εποικοδομητική κριτική μειώνει την ικανοποίηση που μπορείς να έχεις από την εργασία, με αποτέλεσμα να αισθάνεσαι ανεπαρκής και «άδειος».
– Τοξικό περιβάλλον εργασίας
Οι κακοί διευθυντές δημιουργούν τοξικές κουλτούρες που βλάπτουν την ψυχική υγεία των εργαζομένων. Διακρίνονται μάλιστα 4 τύποι τοξικού προϊστάμενου, για τους οποίους υπάρχουν και συγκεκριμένες τεχνικές διαχείρισης.
3. Το σώμα «αντιδρά» σε έναν κακό διευθυντή
Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι το χρόνιο στρες συνδέεται και με προβλήματα σωματικής υγείας. Στις πιο απλές περιπτώσεις αυτά μπορεί να είναι ψυχοσωματικά συμπτώματα, ενώ στις πιο σύνθετες το χρόνιο άγχος γίνεται ένας από τους παράγοντες που μπορούν να πυροδοτήσουν ακόμη και ένα αυτοάνοσο νόσημα, προβλήματα στο μυοσκελετικό σύστημα, χρόνιο πόνο και οσφυαλγία, πονοκεφάλους και ημικρανίες, καθώς και εντερικές διαταραχές και προβλήματα ύπνου.