ΤΙ ΑΝΑΚΑΛΥΨΑΜΕ ΚΑΘΑΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΒΥΘΟ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΓΥΘΕΙΟΥ
Ένα διήμερο στο Γύθειο ήταν αρκετό για να σοκαριστώ με όσα έμαθα (και είδα) ότι συμβαίνουν στον βυθό της θάλασσας, για να μάθω τι σημαίνει αλληλεγγύη από πρώτο χέρι, για να ανανεώσω το ραντεβού μου με την Αpivita και την Aegean Rebreath σε μία ακόμα δράση που δίνει ανάσα στους βυθούς.
Πριν λίγες μέρες βρέθηκα στο Γύθειο. Στην αρχοντική κωμόπολη της Λακωνίας, της οποίας το γραφικό λιμάνι γοητεύει με την ανεπιτήδευτη ομορφιά του. Στόχος αυτής της επίσκεψης δεν ήταν να περπατήσουμε στην προβλήτα με τις χρωματιστές ψαρόβαρκες και τα πέτρινα σπίτια που «σκαρφαλώνουν» στη βουνοπλαγιά θυμίζοντας το μαγευτικό Αμάλφι της Ιταλίας, ούτε να απολαύσουμε το υπέροχο τοπικό φαγητό (αν και βουτηχτή, λαλάγγια και χταπόδι τα τιμήσαμε δεόντως). Στόχος ήταν να λάβουμε μέρος, μαζί με την Apivita, σε μία από τις δράσεις της Aegean Rebreath για τον υποβρύχιο καθαρισμό του λιμανιού.
Ναι, καλά διαβάσατε, υποβρύχιο καθαρισμό. Γιατί μπορεί το λιμάνι του Γυθείου με θέα το γραφικό νησάκι Κρανάη να προκαλεί δέος με την ομορφιά του, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με τον βυθό του.
«Το Γύθειο είναι ένα από τα πιο επιβαρυμένα λιμάνια», μου λέει ο Γιώργος Σαρελάκος, επικεφαλής της Aegean Rebreath. Ο Γιώργος μαζί με την παρέα του –άλλα 7 άτομα– που έκαναν καταδύσεις ερασιτεχνικά, επηρεάστηκαν τόσο πολύ από όσα έβλεπαν στον βυθό που αποφάσισαν να κάνουν κάτι. Κάπως έτσι ξεκίνησε η ιδέα της Aegean Rebreath, που σήμερα, 7 χρόνια αργότερα, αποτελεί έναν Οργανισμό που εργάζεται στοχευμένα για την προστασία και αναβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Καθαρίζοντας ακτές και βυθούς
Μέχρι σήμερα έχουν γίνει 92 καθαρισμοί βυθών και ακτών, έχουν ανασυρθεί από τον βυθό 29 τόνοι δίχτυα-φαντάσματα, περισσότερα από 111.500 πλαστικά και γύρω στα 3.000 ελαστικά. Παράλληλα, έχουν πραγματοποιηθεί 30 εκπαιδευτικά προγράμματα και δύο εθνικά ερευνητικά προγράμματα, ενώ το έργο της Aegean Rebreath επεκτείνεται με νέα προγράμματα.
Το εντυπωσιακό είναι ότι όσοι συμμετέχουν στις Δράσεις είναι εθελοντές. Το σαββατοκύριακο βουτάνε στον βυθό, ανασύρουν αντικείμενα που δεν θα έπρεπε να βρίσκονται εκεί, τα χωρίζουν σε κατηγορίες και τη Δευτέρα πάνε στις κανονικές τους δουλειές. Respect.
Εδώ μπορείς να δεις τις δράσεις τους.
Χωρίς αντηλιακό δεν ξεκινάει καμία Δράση
Εμείς, φτάσαμε Σάββατο πρωί με λευκά μπλουζάκια που έγραφαν «1% for the Planet» (Εδώ, να σου πω, αν δεν το γνωρίζεις ήδη, ότι η Apivita ως μέλος του Δικτύου «1% for the Planet», δεσμεύεται να επιστρέψει στον πλανήτη το 1% των πωλήσεων επιλεγμένων προϊόντων της, μέσω συνεργασιών με διεθνείς φορείς και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, που έχουν ως στόχο την προστασία της βιοποικιλότητας και των μελισσών, σε παγκόσμιο επίπεδο).
Ο ήλιος έκαιγε κυριολεκτικά. Φορέσαμε όλοι και όλες καπέλο και βάλαμε αντηλιακό από την κορφή ως τα νύχια. Ευτυχώς, η Apivita είχε φροντίσει να φέρει όλη τη σειρά αντηλιακής προστασίας BEE SUN SAFE για όλη την οικογένεια και κάθε τύπο επιδερμίδας. Τα προϊόντα της σειράς είναι εμπλουτισμένα με παντεταρισμένο εκχύλισμα πρόπολης και θαλάσσια φύκη, εξασφαλίζουν προστασία από τη φωτογήρανση και προσφέρουν ενυδάτωση που διαρκεί.
Στα συν το γεγονός ότι η σύνθεση των προϊόντων της σειράς δεν βλάπτει το θαλάσσιο οικοσύστημα, αλλά και η δέσμευση της Apivita για βιωσιμότητα με μια 100% ανακυκλώσιμη συσκευασία και ένα μπουκάλι από 50% ανακυκλωμένο πλαστικό.
Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι τα αντηλιακά της σειράς εξασφαλίζουν την απαραίτητη προστασία με ελαφριές όμως συνθέσεις, που σε κάνουν να νιώθεις άνετα όταν φοράς το αντηλιακό σου, πράγμα πολύ σπουδαίο, αφού, όπως λένε και οι ειδικοί «το καλύτερο αντηλιακό είναι αυτό που τελικά φοράς». Εγώ επέλεξα την κρέμα κατά των πανάδων και των ρυτίδων με SPF50 – είναι ιδανικό για σένα αν έχεις πανάδες ή ρυτίδες ή ευαίσθητη επιδερμίδα (ή και όλα μαζί).
Πώς είναι να ανασύρεις απορρίμματα από τον βυθό;
Καπέλο, αντηλιακό τσεκ. Έφτασε η στιγμή της actual δράσης που θα κρατούσε συνολικά δύο μέρες. Οι πρώτοι εθελοντές δύτες άρχισαν να πέφτουν στο νερό –πάντα σε ζευγάρια για θέμα ασφάλειας– μαζί με τσουβάλια προκειμένου να μαζέψουν σκουπίδια από τον βυθό. Παράλληλα, ορισμένοι από τους δύτες παίρνουν μαζί τους ειδικούς σωλήνες ώστε να μαζέψουν ιζήματα, τα οποία ελέγχονται στη συνέχεια εργαστηριακά από το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) και φαίνεται πόσο επιβαρυμένος είναι ο βυθός κάθε περιοχής.
Εμείς οι δημοσιογράφοι θα ήμασταν μαζί με άλλους εθελοντές της Aegean Rebreath στην ανέλκυση των αντικειμένων από τον βυθό. Μέχρι να φορέσουμε γάντια και να πάρουμε θέσεις στο λιμάνι, είχαν ήδη «ανέβει» αντικείμενα από τον βυθό που δεν θα έπρεπε να ήταν εκεί. Αλουμινένια κουτάκια, πλαστικά και γυάλινα μπουκάλια, λάστιχα αυτοκινήτων, ένα κατάρτι (!), πλαστικές καρέκλες, ρούχα.
Ένα ιδιότυπο installation για την ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας
Όλα τα απορρίμματα συγκεντρώνονταν σε ένα σημείο και από κει ξεκινούσε η διαλογή. Κατά μήκος του λιμανιού είχαν τοποθετηθεί ταμπέλες, όπου αναγραφόταν το είδος των υλικών που έπρεπε να διαχωρίσουμε – αλουμίνιο, πλαστικό, γυαλί, κλπ. Εμείς, χρειαζόταν να τα τοποθετήσουμε στο σωστό σημείο. Γιατί γίνεται αυτό;
«Έτσι, μπορούμε να εντοπίσουμε ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα κάθε περιοχής και να βρούμε τρόπους να περιορίσουμε τη ρύπανση», μας εξηγούν άνθρωποι της Aegean Rebreath. Αν για παράδειγμα, παρατηρηθεί ότι σε μία περιοχή ανασύρονται πολλές συσκευασίες καφέ, η Οργάνωση επικοινωνεί με φορείς, αλλά και με τις καφετέριες που βρίσκονται εκεί γύρω ώστε να βρεθούν λύσεις.
Η ώρα περνάει και οι συνολικά 12 δύτες δεν σταματούν να ανασύρουν απορρίμματα. Ειδοποιούν ότι υπάρχουν αντικείμενα που δεν μπορούν να βγάλουν στην επιφάνεια, οπότε θα χρειαστεί και γερανός. Αναρωτιόμαστε πόσες ώρες θα χρειαστούν για να απομακρύνουν όλα τα απορρίμματα. Μαθαίνουμε ότι είναι αδύνατον να καθαριστούν τα πάντα.
Όσα απορρίμματα βγάζουν στην επιφάνεια είναι ένα δείγμα μόνο, για να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος. Γι’ αυτό και σε κάθε Δράση, η Aegean Rebreath δημιουργεί ένα ιδιότυπο installation από τα απορρίμματα που έχουν συλλεχθεί, τα οποία μένουν εκεί για ένα ή δύο 24ωρα, έτσι ώστε να τα δει η τοπική κοινωνία, αλλά και οι τουρίστες.
Οι άνθρωποι της Aegean Rebreath μάς μιλάνε για το τι σημαίνει πρακτικά ένας βρώμικος βυθός. Όπως αντιλαμβάνεσαι, τα θαλάσσια είδη μειώνονται σε πολύ μεγάλο βαθμό, ενώ μέσω της τροφικής αλυσίδας μικροπλαστικά φτάνουν και στο δικό μας πιάτο.
Έχουν περάσει πάνω από δυο ώρες και οι εθελοντές και οι εθελόντριες συνεχίζουν αγόγγυστα το έργο τους. Παρόλο τον καυτό ήλιο. Δίπλα στη σειρά με τα αντηλιακά της Apivita, τα οποία ανά τακτά διαστήματα ανανεώνουν όλοι, βρίσκεται ένα μεγάλο ηχείο – η μουσική και η ενέργεια των ανθρώπων εκεί μετατρέπει τη δράση σε μία μεγάλη φιέστα. Κι αυτό είναι το εντυπωσιακό. Δεν σε «ρίχνουν» τα δεκάδες απορρίμματα που «κοσμούν» το λιμάνι του Γυθείου. Αντίθετα, σε «ανεβάζει» η αλληλεγγύη όσων βρίσκονται εκεί με έναν κοινό σκοπό.
Έφτασε η στιγμή να φύγουμε. Οι δύτες, όμως, θα συνεχίσουν μέχρι να ολοκληρώσουν το έργο τους. Περιμένουν άλλωστε και τον γερανό – στον βυθό εντόπισαν ένα… κατάρτι ιστιοπλοϊκού.
Τα λέμε στον επόμενο καθαρισμό βυθού
Το επόμενο πρωί βρισκόμαστε και πάλι στο πεδίο της δράσης. Ο καθαρισμός του βυθού έχει ολοκληρωθεί. Τα απορρίμματα τώρα πιάνουν ακόμα περισσότερα τετραγωνικά μέτρα και όλοι μας νιώθουμε περήφανοι για τη –μικρή έστω– συμβολή μας σ’ αυτήν τη μεγάλη προσπάθεια.
Παρατηρώ τις οικογένειες που περνούν από το σημείο μαζί με τα μικρά παιδιά τους και στέκονται εντυπωσιασμενα μπροστά στο θέαμα. Ρωτάω τους ανθρώπους της Aegean Rebreath αν οργανώνουν εκπαιδευτικά σεμινάρια για σχολεία. Η απάντηση είναι «Ναι, αν κάτι μπορεί να αλλάξει, είναι από τη νέα γενιά».
Αποχαιρετιόμαστε και δίνουμε ραντεβού του χρόνου στον Πόρο, όπου έχω εξοχικό. Εκεί να δεις επιβαρυμένο λιμάνι…
SLOW MONDAY NEWSLETTER
Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.
