ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΚΟ ΝΑ ΔΙΑΦΩΝΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ

Είναι η διαφωνία ανάμεσα στους γονείς καταστροφική ρήξη, προϊόν ανταγωνισμού για την εξουσία ή αφορμή για να παραχθούν νέες λύσεις που ξεπερνούν τον συγκερασμό δύο απόψεων;

Δύο άνθρωποι που μπαίνουν σε έναν γάμο φέρουν μαζί τους διαφορετικούς «πολιτισμούς», διαφορετικές αντιλήψεις και αναπαραστάσεις για τη λειτουργία των σχέσεων και την επίλυση προβλημάτων. Επομένως, τα μέλη του ζευγαριού έχουν εκ των πραγμάτων και διαφορετικές απόψεις, ανάλογα με το πώς έχουν διαμορφωθεί και το τι τους είναι οικείο από τις δικές τους οικογένειες. Σ' αυτό το πλαίσιο, η ίδια η αντίληψη για τη διαφωνία και το τι σημαίνει, τι συνεπάγεται, πιθανότατα είναι διαφορετική.

Είναι μια διαφωνία αφορμή για δικαίωση; Είναι τελικά το ερώτημα ποιος έχει δίκιο, ποιος άδικο ή ποιος βρίσκεται σε θέση ισχύος; Μήπως το ερώτημα μπαίνει με τέτοιο τρόπο, ώστε να τίθενται αναπάντητα διλήμματα τα οποία καταργούν την ελευθερία του ζευγαριού να αποφασίσει τι είναι καλό για την οικογένεια του εκείνη την στιγμή, αλλά και μακροπρόθεσμα;

Γιατί είναι σημαντική η διαφωνία

Η διαφωνία μεταξύ των γονιών και κυρίως ο τρόπος που την επιλύουν αποτελεί ουσιώδες στοιχείο για την ανατροφή του παιδιού καθώς, το εκπαιδεύει σε ένα προστατευμένο πλαίσιο για μια πάρα πολύ συνηθισμένη κατάσταση: Μέσα από την επίλυση της διαφωνίας μπορούν να παραχθούν λύσεις λειτουργικές και οργανικές για την οικογένεια, που στοχεύουν στην ευημερία των μελών της, καθώς αυτός είναι ο στόχος της συνεργασίας διαφορετικών ατόμων με διαφορετικές ικανότητες σε μια ομάδα.

iStock

Όταν το παιδί καλείται να πάρει θέση

Όταν όμως η διαφωνία είναι σύγκρουση και αγώνας για δικαίωση, το παιδί νιώθει ότι πρέπει να πάρει θέση ως προς αυτήν και να δικαιώσει κάποιον γονιό, εναντιούμενο στον άλλο. Όταν οι γονείς, διαφωνώντας, στρέφονται ο ένας εναντίον του άλλου, ασυνείδητα καλούν το παιδί να πάρει μέρος σ' αυτό το παιχνίδι.

Κι ενώ φαίνεται ότι εκείνο παίρνει το μέρος κάποιου, στην πραγματικότητα επιζητά από τους γονείς του να έχουν σταθερή θέση. Δηλαδή, να παίρνουν αποφάσεις με μία σταθερότητα που ορίζει τον κόσμο του παιδιού με ένα σαφές όσο και ευέλικτο πλαίσιο.

Όταν αυτό δεν συμβαίνει, η ένταση των γονιών απορροφάται από το παιδί, αφού νιώθει ότι το αφορά. Όμως, εκείνο δεν μπορεί να τη διαχειριστεί και την εκφράζει με διάφορους τρόπους. Έτσι, η ένταση δεν αφορά πια ένα γεγονός, ούτε καν την σχέση του ζευγαριού, αλλά πλέον ένα μέλος της οικογένειας.

Τι προσπαθεί να κάνει το παιδί-ειρηνοποιός

Το παιδί που μπαίνει σε αυτήν τη θέση συχνά λειτουργεί ως ειρηνοποιός ανάμεσα στους γονείς και αυτό το κάνει με διάφορους τρόπους. Μπορεί να τους δίνει αφορμή να διαφωνούν, αλλά τότε η διαφωνία τους περιορίζεται σ' εκείνο κι έτσι δεν μπορεί να υπάρξει άλλη πιο καταστροφική ένταση μεταξύ τους.

Άλλοτε τους ενώνει με το να έχουν να αποφασίσουν από κοινού για τα προβλήματα που τους προκαλεί. Σε κάθε περίπτωση, επιτυγχάνεται μια εξαιρετικά ευάλωτη ισορροπία.

iStock

Η διαφωνία είναι αφορμή για ανανέωση της εμπιστοσύνης

Αποτελεί λοιπόν στοίχημα για τους γονείς η νοηματοδότηση της διαφωνίας ως ευκαιρίας για εμπλουτισμό. Δεν είναι ζητούμενο να μην διαφωνούν ποτέ, ούτε να μην έχουν ένταση μεταξύ τους, αλλά οι εντάσεις έχουν διαφορετική ποιότητα όταν συμβαίνουν στη βάση της συναισθηματικής εγγύτητας.

Αυτό προϋποθέτει την ανανέωση της εμπιστοσύνης του ενός συντρόφου στον άλλο και την επίγνωση ότι το δεδομένο σύστημα που χρησιμοποιεί κάθε άνθρωπος για να κατανοεί τους άλλους ανθρώπους και τον κόσμο έχει περιορισμούς.

Καθόλου αυτονόητο δεν είναι ότι η ερμηνεία που δίνουμε στα λόγια και τις προθέσεις του άλλου αντιστοιχεί πράγματι στις προθέσεις του. Αυτούς τους περιορισμούς μπορούμε να διευρύνουμε σημαντικά μέσω αυθεντικών σχέσεων αγάπης, όπου καταρχήν είναι σημαντικός ο άλλος ως πρόσωπο, και όχι η άποψή του για ένα θέμα.

Η Αγγελική Σουμάνη είναι Ψυχολόγος MSc – Ψυχοθεραπεύτρια και Ειδική Εκπαιδευτικός.