ΤΙ ΩΡΕΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ ΝΑ ΚΟΙΜΑΤΑΙ ΕΝΑΣ ΕΦΗΒΟΣ;

Ερευνητές ανακάλυψαν ότι ακόμα και μικρές αλλαγές στον ύπνο ενός εφήβου μπορεί να έχουν σημαντική επίδραση στις γνωστικές του ικανότητες.

Αν και οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι ο ύπνος έχει τόσα οφέλη για την υγεία ώστε θα έπρεπε να συνταγογραφείται, ο εγκέφαλος έχει μεγάλη προσαρμοστικότητα. Έτσι, όσοι τα καταφέρνουν και με 6 ώρες ύπνου δεν είναι απαραίτητο να αντιμετωπίζουν προβλήματα, κάτι που έχει εξηγήσει στο OW o καθηγητής ψυχιατρικής Παύλος Σακκάς. Τι γίνεται όμως με τους εφήβους;

Η ομάδα της Barbara Sahakian, καθηγήτριας κλινικής νευροψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, και ερευνητές του Πανεπιστημίου Fudan στη Σαγκάη ανέλυσαν δεδομένα από 3.222 νέους που συμμετείχαν σε μελέτη για τη γνωστική ανάπτυξη του εγκεφάλου των εφήβων, τη μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη έρευνα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και την υγεία των παιδιών στις ΗΠΑ. Οι συμμετέχοντες έκαναν μαγνητικές εγκεφάλου και γνωστικά τεστ, ενώ ο ύπνος τους παρακολουθούταν μέσω Fitbits.

Τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν ότι όσοι κοιμόντουσαν νωρίτερα και για περισσότερο διάστημα, ενώ είχαν τους χαμηλότερους καρδιακούς παλμούς κατά τη διάρκεια του ύπνου, είχαν καλύτερες επιδόσεις από τους άλλους στην ανάγνωση, το λεξιλόγιο, την επίλυση προβλημάτων και σε άλλα νοητικά τεστ.

Παρότι οι ερευνητές περίμεναν ότι οι έφηβοι με υγιείς συνθήκες ύπνου θα σημείωναν καλύτερη βαθμολογία από εκείνους που κοιμόντουσαν άσχημα, εξεπλάγησαν τελικά από τον αντίκτυπο που είχαν ακόμη και μικρές διαφορές στον ύπνο. «Πιστεύουμε ότι είναι ο ύπνος που οδηγεί σε καλύτερες γνωστικές ικανότητες, εν μέρει επειδή παγιώνονται οι αναμνήσεις μας ενώ κοιμόμαστε», αναφέρει η Sahakian.

iStock

Τι συμβαίνει στην εφηβεία;

Ο καλός ύπνος έχει συνδεθεί εδώ και καιρό με καλύτερες πνευματικές επιδόσεις, αλλά οι ερευνητές εξακολουθούν να εξετάζουν τι συμβαίνει κατά την εφηβεία, όταν η κρίσιμη ανάπτυξη του εγκεφάλου συμπίπτει με τη μετάθεση του ύπνου αργότερα και τις λιγότερες ώρες ύπνου συνολικά. Προηγούμενες έρευνες έχουν αναδείξει ότι ο ύπνος κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να ενισχύει τις γνωστικές ικανότητες των παιδιών προσχολικής ηλικίας.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ακαδημία Ιατρικής του Ύπνου, οι νέοι 13 έως 18 ετών πρέπει να κοιμούνται 8 έως 10 ώρες τη νύχτα.

Η έρευνα έδειξε ότι:

• Περίπου το 39% των συμμετεχόντων πήγαιναν για ύπνο το αργότερο και ξυπνούσαν το νωρίτερο, με μέσο όρο επτά ώρες και 10 λεπτά ύπνου τη νύχτα.
• Περίπου το 24% κοιμόντουσαν κατά μέσο όρο επτά ώρες και 21 λεπτά.
• Περίπου το 37% πήγαιναν για ύπνο το νωρίτερο, κοιμόντουσαν περισσότερο, περίπου επτά ώρες και 25 λεπτά, και είχαν τους χαμηλότερους καρδιακούς ρυθμούς κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Ενώ δεν υπήρχαν ουσιαστικές διαφορές στα εκπαιδευτικά επιτεύγματα των διαφόρων ομάδων, τα άτομα της τρίτης ομάδας σημείωσαν την υψηλότερη βαθμολογία στα γνωστικά τεστ, μετά ακολούθησε η δεύτερη ομάδα, ενώ η πρώτη σημείωσε τη χειρότερη βαθμολογία.

Οι εγκεφαλικές σαρώσεις έδειξαν ότι τα άτομα της τρίτης ομάδας είχαν τους μεγαλύτερους εγκεφάλους και τις καλύτερες εγκεφαλικές λειτουργίες. Οι λεπτομέρειες της έρευνας έχουν δημοσιευθεί στο Cell Reports.

Τι δείχνουν τα ευρήματα της έρευνας

Τα ευρήματα του πειράματος υποδηλώνουν ότι οι μικρές διαφορές στις ώρες που κοιμούνται οι έφηβοι συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου και κάνουν μεγάλη διαφορά στα αποτελέσματα. Για όσους θέλουν να ενισχύσουν τις νοητικές τους δεξιότητες, η Sahakian συνιστά τακτική άσκηση, ώστε να βελτιωθεί το πρόγραμμα του ύπνου τους, και να μην χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα ή υπολογιστές αργά το βράδυ.

Αντίστοιχα, ο Gareth Gaskell, καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του York, παροτρύνει αυτού του είδους τις έρευνες που εστιάζουν στην πρώιμη εφηβεία. Όπως έχει αναφέρει, «θα ήθελα να δω περισσότερες μελέτες παρέμβασης κατά τη διάρκεια της εφηβείας, ώστε να μπορέσουμε να μάθουμε πώς να βοηθήσουμε τους έφηβους που μπορεί να μην έχουν ιδανικές συνήθειες ύπνου. Συχνά, μπορούν να γίνουν αρκετά απλές αλλαγές στη ρουτίνα του ύπνου, για παράδειγμα σχετικά με τη χρήση οθόνης, ώστε να βελτιωθεί ο χρόνος και η διάρκειά του».