ΕΧΕΙΣ ΑΝΑΡΩΤΗΘΕΙ ΠΟΤΕ ΠΟΥ ΠΑΕΙ ΤΟ ΑΙΜΑ ΠΟΥ ΔΩΡΙΖΕΙΣ;

Η 14η Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη, είναι μια καλή ευκαιρία να μάθεις πόσους ανθρώπους μπορείς να σώσεις με το αίμα που προσφέρεις.

Οι τοίχοι είναι γεμάτοι ιστορίες. Σε έναν τοίχο, λοιπόν, είδα γραμμένη μια ρήση που ο καλλιτέχνης απέδιδε στον Δαλάι Λάμα: «It is not enough to be compassionate. You must act» («Δεν αρκεί να συμπονάς. Χρειάζεται να αναλαμβάνεις δράση»). Θυμήθηκα τον τοίχο αυτό σήμερα, ίσως λόγω των αναρτήσεων και των συζητήσεων περί εθελοντισμού και αιμοδοσίας που ξέρω ότι θα πεταχτούν στο feed μου. Ίσως γιατί οι εθελοντές αιμοδότες (αν όχι όλοι, οι περισσότεροι) συνδυάζουν αυτά τα δύο στοιχεία.

Η αλήθεια είναι πως το να είσαι συμπονετικός είναι κατόρθωμα στις μέρες μας. Χρειάζεται προσπάθεια να μην συνηθίσεις την ασχήμια και να μην σε πνίξει η αδιαφορία και ο γνωστός ωχαδερφισμός. Η συμπόνια είναι το πρώτο σκαλοπάτι για να αλλάξεις μια κατάσταση, είναι η εσωτερική αλλαγή που ιδανικά θα φέρει την εξωτερική, άρα τη δράση. Η θεωρία δύσκολα βελτιώνει τη ζωή μας. Οι πράξεις την αλλάζουν για πάντα.

Η εθελοντική αιμοδοσία είναι η συμπόνια που γίνεται πράξη. Μια πράξη με τρομερά μεγάλο αντίκτυπο. Έχεις σκεφτεί ποτέ πόσο σημαντικά είναι αυτά τα 450 ml αίματος που προσφέρει ένας άνθρωπος; Ρώτησα τους ανθρώπους του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας κι εκείνοι μου απάντησαν.

– Τι ανάγκες έχει η Ελλάδα σε αίμα;

Η χώρα μας χρειάζεται περίπου 550.000 μονάδες αίματος τον χρόνο. Από αυτές, χρειαζόμαστε 100.000 μονάδες, περίπου το 20%, για τη θεραπεία ασθενών με Μεσογειακή Αναιμία και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες.

– Πόσες από αυτές καλύπτει και με ποιον τρόπο;

Το 96,36% των αναγκών καλύπτεται από την εθνική συλλογή αίματος και παίρνουμε μια πολύ μικρή ποσότητα αίματος (20.000 μονάδες) από τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό. Η εθνική συλλογή αίματος κατά 68,7% προέρχεται από τον εθελοντισμό και το υπόλοιπο ποσοστό είναι αίμα αντικατάστασης, που σημαίνει ότι προέρχεται από το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον των ασθενών. Πριν την πανδημία, το ποσοστό του εθελοντικού αίματος ήταν περίπου 58%, το δε 2023 είχαμε ρεκόρ συλλογής στην ιστορία της αιμοδοσίας.

ΔΑΓΑΛΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ / EUROKINISSI

– Ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες στην προσέλκυση εθελοντών αιμοδοτών;

Δεν υπάρχει δυσκολία στην προσέλκυση εθελοντών αιμοδοτών. Kάθε χρόνο προσέρχονται στην αιμοδοσία πάνω από 80 με 90 χιλιάδες νέοι αιμοδότες. To δύσκολο είναι να παραμείνουν στην αιμοδοσία και να είναι σταθεροί και διαρκείς αιμοδότες.

Το πρόβλημα της αιμοδοσίας στην χώρα μας ξεκινάει από το γεγονός ότι οι εθελοντές αιμοδότες κατά μέσον όρο δίνουν 1,3 μονάδες αίματος ο καθένας τον χρόνο, ενώ κάθε άντρας μπορεί να δώσει έως και 4 φορές και κάθε γυναίκα έως 3. Έχουμε περίπου 250.000 ενεργούς εθελοντές. Αν καταφέρουμε να αυξήσουμε λίγο τον αριθμό τους και να τους πείσουμε να δίνουν αίμα δύο φορές τον χρόνο, θα έχουμε λύσει ένα χρόνιο πρόβλημα που ταλανίζει τη χώρα για δεκαετίες.

ΔΑΓΑΛΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ / EUROKINISSI

– Ποιους μπορούν να βοηθήσουν αυτά τα 450 ml;

Σήμερα, πολύ σπάνια χορηγείται το αίμα όπως λαμβάνεται από μια αιμοληψία. Αυτό που κάνουμε είναι να διαχωρίζουμε τα παράγωγά του. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια χορηγούνται σε ασθενείς που έχουν πρόβλημα με τον αιματοκρίτη τους, το πλάσμα σε ασθενείς με διαταραχές στα λευκώματα και σε μεγάλα τραύματα ή εγκαύματα, και τα αιμοπετάλια σε καταστάσεις με διαταραχή στην πήξη του αίματος και αιμορραγίες. Γι’ αυτό λέμε ότι κάθε προσφερόμενη μονάδα αίματος σώζει τρεις ζωές.

Όσο μεγαλώνει το προσδόκιμο επιβίωσης, τόσο περισσότερο αίμα χρειαζόμαστε για την φροντίδα των ασθενών, μιας και αυξάνονται οι ασθένειες φθοράς των ανθρώπων. Το περισσότερο αίμα και τα παράγωγά του τα χρειαζόμαστε για τους συνανθρώπους με χρόνιες αναιμίες, με νεοπλασίες-λευχαιμίες, στις χημειοθεραπείες κ.ά. Στα χειρουργεία –στο τραύμα και τις μεταμοσχεύσεις– χρειαζόμαστε σχετικά μικρότερες ποσότητες, που δεν ξεπερνούν το 19%, όσο κι αυτό που χρειαζόμαστε ετησίως για τους ασθενείς με Μεσογειακή Αναιμία.