ΓΙΑΤΙ ΠΕΡΝΑΕΙ ΚΡΙΣΗ Η ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΝΤΡΩΝ;

Η υγεία των αντρών φαίνεται να περνάει κρίση. Πού μπορεί να οφείλεται το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στα φύλα;

Όσον αφορά την ιατρική επιστήμη και την υγεία, συναντάμε το εξής παράδοξο: ενώ η έρευνα έχει χτιστεί –θα τολμήσω να πω– γύρω από τους άντρες (άντρες επιστήμονες μελετούσαν ως επί το πλείστον άντρες συμμετέχοντες, σχεδιάζοντας θεραπείες με βάση τις ανάγκες αντρών), οι γυναίκες στην Ελλάδα, την Ευρώπη και την Αμερική έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής.

Στην Ε.Ε., για παράδειγμα, οι γυναίκες ζουν σχεδόν πεντέμισι χρόνια περισσότερο από τους άνδρες και στις ΗΠΑ σχεδόν 6 χρόνια. Στην δική μας πλευρά του χάρτη, το 2022 το προσδόκιμο ζωής για τις γυναίκες ήταν 83,3 έτη και για τους άντρες 77,9 έτη.

«Οι άντρες πλεονεκτούν σε κάθε πτυχή της κοινωνίας, ωστόσο έχουμε χειρότερα αποτελέσματα όσον αφορά την υγεία μας», αναφέρει σε δήλωσή του ο Ντέρεκ Γκρίφιθ, διευθυντής του Κέντρου για την Ισότητα στην Ανδρική Υγεία από το Πανεπιστήμιο Τζόρτζταουν.

iStock

Σε γενικές γραμμές, το χάσμα μακροζωίας μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, ανεξάρτητα από τις όποιες διαφορές παρατηρούνται σε ορισμένες περιπτώσεις. Ενδεικτικά, τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι:

• Οι άντρες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πεθάνουν από covid-19 σε σχέση με τις γυναίκες, ένα χάσμα που δεν μπορεί να εξηγηθεί από τα ποσοστά μόλυνσης ή από προϋπάρχουσες καταστάσεις. Επίσης, είναι πιθανότερο να νοσήσουν πιο σοβαρά.
• Περισσότεροι άντρες πεθαίνουν από διαβήτη συγκριτικά με γυναίκες. Σύμφωνα με στοιχεία από την Αμερική, τα ποσοστά θανάτων για τους άντρες είναι 31,2 ανά 100.000 άτομα, ενώ για τις γυναίκες 19,5 ανά 100.000 άτομα.
• Σύμφωνα με το αμερικανικό CDC, οι άντρες έχουν περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν και να πεθάνουν από καρκίνο.
• Τα ποσοστά θανάτων για αγόρια και εφήβους ηλικίας 10 έως 19 ετών ξεπερνούν εκείνα των κοριτσιών και έφηβων γυναικών.
• Κατά τον ΠΟΥ, τα ποσοστά θανάτου από αυτοκτονία είναι υψηλότερα στους άντρες από ότι στις γυναίκες.

iStock

Μια σημαντική… παρεξήγηση

Για χρόνια επικρατούσε η πεποίθηση ότι οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν σε υπερβολικό βαθμό τους πόρους υγειονομικής περίθαλψης που ήταν διαθέσιμοι, ενώ θεωρούσαμε ότι οι άντρες ήταν το πρότυπο, ότι εκείνοι έκαναν το σωστό. Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι έτσι. Οι γυναίκες αξιοποιούσαν καλύτερα τις διαθέσιμες υπηρεσίες, κυρίως στο κομμάτι της πρόληψης, ενώ οι άντρες στην πραγματικότητα δεν τις χρησιμοποιούσαν αρκετά, εξηγεί ο Γκρίφιθ.

Πού οφείλεται η κρίση στην υγεία των αντρών;

Οι λόγοι δεν είναι πλήρως κατανοητοί, αλλά υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που μπορούμε να αναγνωρίσουμε:

• Η βιολογία πιθανώς παίζει σημαντικό ρόλο. Τα υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης, π.χ., μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την άμυνα του οργανισμού, καθιστώντας κατά συνέπεια τους άντρες πιο ευάλωτους σε παρασιτικές λοιμώξεις. Τα οιστρογόνα, από την άλλη, μπορεί να εξηγήσουν γιατί οι γυναίκες έχουν χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών παθήσεων καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους, αν και το χάσμα μεταξύ των φύλων μειώνεται μετά την εμμηνόπαυση.
• Τα κοινωνικά στερεότυπα γύρω από τον ανδρισμό μαθαίνουν στα αγόρια και τους άντρες να κρύβουν τα συναισθήματά τους, να μην παραπονιούνται, κάτι που μπορεί να επηρεάσει την υγεία τους. «Οι άντρες είναι κοινωνικά προγραμματισμένοι να μην παραπονιούνται», υπογραμμίζει η Marianne Legato, ιατρός και ιδρύτρια του Ιδρύματος Ιατρικής Φύλου στη Νέα Υόρκη. Επίσης, η κοινωνία απαιτεί από τους άντρες να υποφέρουν στωικά, κάτι που μπορεί να να καθυστερήσει την αναζήτηση φροντίδας, με όσα αρνητικά μπορεί να επιφέρει αυτό.
• Οι άντρες εμπλέκονται σε πιο επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως η χρήση ναρκωτικών, η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και η απρόσεκτη οδήγηση. Είναι, επίσης, πιο πιθανό να ακολουθούν μια λανθασμένη διατροφή.
• Σε σχέση με τις γυναίκες, οι άντρες είναι λιγότερο πιθανό να επισκεφτούν γιατρό. Αν και ως παιδιά τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια επισκέπτονται με την ίδια συχνότητα τον παιδίατρο, αυτό αλλάζει στην ενήλικη ζωή. Οι γυναίκες επισκέπτονται τακτικά τον γιατρό τους για προληπτικές εξετάσεις ή ετήσιους ελέγχους, κάτι που δεν φαίνεται να ισχύεις για τους άντρες.
• Οι άντρες φαίνεται να είναι λιγότερο ενημερωμένοι γύρω από θέματα που αφορούν την υγεία και την ποιότητα ζωής. Τα χαμηλότερα επίπεδα αλφαβητισμού υγείας επιδρούν αρνητικά, οδηγώντας π.χ. σε συχνότερες εισαγωγές στο νοσοκομείο.