ΤΙ ΣΧΕΣΗ ΕΧΟΥΝ ΤΑ ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΜΩΡΟΥ ΣΑΣ;

Αν σκέφτεστε να κρατήσετε το κατοικίδιό σας μακριά από το νέο μέλος της οικογένειας, ίσως πρέπει να αναθεωρήσετε. Οι τετράποδοι συγκάτοικοι φαίνεται να συμβάλλουν στην ενίσχυση της υγείας ενός μωρού.

Πριν λίγες μέρες διάβασα την παρακάτω ανάρτηση σε ένα από τα ζωοφιλικά γκρουπ που είμαι μέλος: «Ψάχνουμε σπίτι για τον μικρό Άρη. Η οικογένεια που τον είχε απέκτησε μωρό και θέλει να τον δώσει».

Ο Άρης είναι σκύλος και η πρώτη μου αντίδραση ήταν να εκνευριστώ. Μετά σκέφτηκα ότι υπάρχουν νέοι γονείς που πραγματικά ανησυχούν μήπως τυχόν ένα κατοικίδιο δημιουργήσει κάποιο πρόβλημα στο νέο μέλος της οικογένειάς τους. Οι έρευνες, όμως, δείχνουν ότι σε αρκετές περιπτώσεις τα οφέλη που προκύπτουν από μια τέτοια συγκατοίκηση είναι πολλά και αφορούν, πέρα από την ψυχική, και τη σωματική υγεία των μικρών παιδιών.

Το άσθμα, για παράδειγμα, είναι ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας που επηρεάζει περισσότερους από 350 εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο. Η συχνότητα εμφάνισης και ο αντίκτυπός του αυξάνονται διαρκώς, ιδιαίτερα στις αστικοποιημένες περιοχές. Αντιπροσωπεύει, μάλιστα, την πιο διαδεδομένη χρόνια πάθηση στην παιδική ηλικία.

Μια από τις βασικές θεωρίες πίσω από τα αυξανόμενα ποσοστά διάγνωσης αλλεργιών και άσθματος είναι η λεγόμενη «υπόθεση υγιεινής». Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη θεωρία, ζούμε πλέον σε υπερβολικά καθαρά εσωτερικά περιβάλλοντα, με αποτέλεσμα τα παιδιά να μην εκτίθενται σε αρκετά μικρόβια. Έτσι, «το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν “εκπαιδεύεται” σωστά στο να ξεχωρίζει τους βλαπτικούς από τους μη βλαπτικούς ερεθιστικούς παράγοντες», αναφέρει η Αμερικανική Ακαδημία Αλλεργίας, Άσθματος & Ανοσολογίας.

iStock

Κατοικίδια, άσθμα και αλλεργίες

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ο περιορισμός της έκθεσης σε ενδοοικιακά αλλεργιογόνα βοηθά στον έλεγχο του άσθματος. Ωστόσο, έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό της Ελληνικής Εταιρείας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσιολογίας αναφέρει ότι η έγκαιρη έκθεση σε ορισμένα αλλεργιογόνα πριν από την ανάπτυξη της πάθησης μπορεί να έχει προληπτική δράση. Πιο συγκεκριμένα, τα παιδιά που εκτέθηκαν σε υψηλά επίπεδα αλλεργιογόνων κατοικίδιων ζώων κατά τη βρεφική ηλικία παρουσίασαν χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης άσθματος έως την ηλικία των 7 ετών.

Σε παρόμοια συμπεράσματα κατέληξαν και μελέτες που έχουν παρουσιαστεί στην Ετήσια Επιστημονική Συνάντηση του Αμερικανικού Κολλεγίου Αλλεργίας, Άσθματος & Ανοσολογίας. Η μία αφορούσε παιδιά με άσθμα και αποτελούνταν από δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος, τα παιδιά εκτέθηκαν στην πρωτεΐνη που προκαλεί την αλλεργία στα σκυλιά, ενώ στο δεύτερο σε στοιχεία που κουβαλούσε ένας σκύλος, όπως π.χ. βακτήρια.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο δεύτερος τύπος έκθεσης μπορεί να έχει προστατευτική δράση ενάντια στο άσθμα. Από την άλλη, ο πρώτος μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση των συμπτωμάτων. Όσον αφορά την άλλη μελέτη, όπως εξήγησε ο αλλεργιολόγος Edward Zoratti, ένας από τους συγγραφείς της, «βρήκαμε ότι η έκθεση της μητέρας σε δεσποζόμενα σκυλιά πριν τον τοκετό σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο εκζέματος στην ηλικία των 2 ετών, αν και η προστατευτική αυτή δράση μειώνεται στην ηλικία των 10 ετών».

ΤΟ ΑΣΘΜΑ AΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΕΙ ΤΗΝ ΠΙΟ ΔΙΑΔΕΔΟΜΕΝΗ ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ.

Κατοικίδια και παχυσαρκία

Τα βρέφη από οικογένειες με κατοικίδια ζώα, ειδικά σκύλους, φαίνεται να παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα δύο τύπων μικροβίων του εντέρου που σχετίζονται με χαμηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας και αλλεργικών παθήσεων (π.χ. δερματίτιδα και άσθμα), αναφέρει έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα του Καναδά. «Το πλήθος των συγκεκριμένων βακτηρίων διπλασιάστηκε, όταν υπήρχε κατοικίδιο στο σπίτι», δήλωσε η Anita Kozyrsky, παιδίατρος και επιδημιολόγος.

Μάλιστα, ακόμα και όταν τα κατοικίδια είχαν δοθεί για υιοθεσία πριν τη γέννηση των παιδιών, το όφελος εξακολουθούσε να υφίσταται. Όπως εξηγούν οι ειδικοί, αυτό δείχνει ότι η έκθεση σε κατοικίδια επηρεάζει το μικροβίωμα των βρεφών έμμεσα, καθώς τα βακτήρια μεταφέρονται από το ζώο στη μητέρα και από τη μητέρα στο αγέννητο παιδί.

Κατοικίδια και κρυολόγημα

Βρέφη που είχαν από νωρίς επαφή με σκύλους ή γάτες ήταν πιο υγιή σε σχέση με βρέφη που δεν είχαν επαφή με ζώα, έχει διαπιστώσει φινλανδική ανάλυση που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Pediatrics. Πιο συγκεκριμένα, τα βρέφη που μεγάλωσαν με κατοικίδια ζώα, ειδικά σκύλους, είχαν λιγότερες πιθανότητες να κρυολογήσουν. Είχαν, επίσης, λιγότερες πιθανότητε να εμφανίσουν άλλες λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της ζωής τους, ενώ χρειάστηκαν λιγότερα αντιβιοτικά.

Unsplash Manja Vitolic

Το timing είναι σημαντικό

Δεν είναι απολύτως σαφές, αλλά οι ερευνητές πιστεύουν ότι πολύ σημαντικό ρόλο όσον αφορά την προστατευτική δράση των κατοικιδίων παίζει η χρονική στιγμή έκθεσης των βρεφών σε αυτά, καθώς και στα μικρόβια που μεταφέρουν. Όπως εξηγούν, κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της ζωής το ανοσοποιητικό μας σύστημα δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένο. Έτσι μπορεί να «εκπαιδευτεί» μέσα από την έγκαιρη έκθεση σε χαμηλές δόσεις, ώστε να μάθει να ξεχωρίζει τα ωφέλιμα από τα εχθρικά μικρόβια και να αποκρούει κοινά αλλεργιογόνα.

Τη σημασία της χρονικής περιόδου έκθεσης τονίζουν δύο νεότερες έρευνες. Η πρώτη πραγματοποιήθηκε από ομάδα Σουηδών ερευνητών και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JAMA Pediatrics. «Τα δεδομένα υποστηρίζουν την υπόθεση ότι η έκθεση μικρών παιδιών σε σκύλους και ζώα φάρμας κατά το πρώτο έτος της ζωής τους, μειώνει τον κίνδυνο άσθματος στην ηλικία των 6 ετών», γράφουν οι ειδικοί.

Η δεύτερη, στο επιστημονικό περιοδικό PLoS One, συνέκρινε τη συχνότητα εμφάνισης αλλεργιών μεταξύ βρεφών που είχαν περάσει τους πρώτους 12 μήνες της ζωής τους σε σπίτι χωρίς κατοικίδια ζώα, και βρεφών που ζούσαν με ένα ή τρία κατοικίδια ζώα. Στην πρώτη περίπτωση το ποσοστό εμφάνισης ήταν 49%, στη δεύτερη μειώθηκε στο 43% και στην τρίτη στο 24%.

Δεν χρειάζεται, επομένως, να αποχωριστούμε το ζωάκι μας, αν όντως δεν υπάρχει λόγος. Από την άλλη, δεν είναι απαραίτητο να πάρουμε σκύλο ή γάτα, εάν δεν έχουμε ήδη. Ένα κατοικίδιο ζώο μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα παιδιών με προδιάθεση να αναπτύξουν αλλεργίες ή άσθμα.