4 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΤΩΝ ΤΟΞΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ
Τα κακά νέα είναι ότι σε βασανίζει. Τα καλά είναι ότι είναι εύκολο να διακρίνεις μια τοξική σχέση, αν παρατηρήσεις τα σημάδια.
Όπως δεν υπάρχει ευτυχία ως μόνιμη συνθήκη (δεν υπάρχει σώφρων άνθρωπος που να είναι χαρούμενος όλη την ημέρα, κάθε ημέρα), έτσι δεν υπάρχει και σχέση που να είναι στα καλύτερά της από την πρώτη στιγμή έως τους μήνες ή τα χρόνια που μοιραζόμαστε με έναν άνθρωπο.
Θα υπάρξουν διαφωνίες, όπως και διαστάσεις (υπό την όποια έννοια). Εάν υπάρχει εκατέρωθεν αλληλοσεβασμός και διάθεση να συνεχιστεί η κοινή πορεία, βρίσκουμε και τον τρόπο να τα καταφέρουμε. Σε κάθε άλλη περίπτωση, υπάρχει θέμα. Μπορεί να είναι καταπίεσης ή χειραγώγησης. Σίγουρα δεν είναι κάτι καλό και για τους δύο.
Μήπως βιώνεις μία τοξική σχέση;
Ήρθε η ώρα να επιστρέψουμε στο θέμα των τοξικών σχέσεων. Ο Δρ Chris Mosunic είναι κλινικός ψυχολόγος, διατροφολόγος και κλινικός διευθυντής ενός brand ψυχικής υγείας, που έχει δημιουργήσει την κορυφαία εφαρμογή για τον ύπνο, τον διαλογισμό και τη χαλάρωση. Σε πρόσφατο άρθρο του, αποκάλυψε συμπεριφορές που δείχνουν πως το πιθανότερο είναι να είμαστε μέλη μιας τοξικής σχέσης.
Nα πούμε, βέβαια, πώς προσδιορίζεται μια τοξική σχέση, σύμφωνα με άρθρο του Murdoch University της Αυστραλίας: «Μια τοξική σχέση έχει τη δύναμη να ελέγχει τα συναισθήματά σας και να σας κάνει να αισθάνεστε ή στο ζενίθ ή στο ναδίρ – πουθενά ενδιάμεσα. Συμβαίνει συχνά όταν το ένα ή και τα δύο μέλη σε μια σχέση δείχνουν σημάδια χειριστικής συμπεριφοράς, η οποία προέρχεται από προηγούμενες εμπειρίες ή από κάποιο τραύμα.
»Υπάρχει το ενδεχόμενο να είναι δύσκολο να προσδιορίσετε εάν η σχέση σας είναι τοξική, καθώς η κακή συμπεριφορά μπορεί να είναι σπάνια. Ο εντοπισμός των “σημαδιών” μπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε τι συμβαίνει και αν επιδέχεται διόρθωσης, ώστε να φύγετε. Όσο περισσότερο μένετε, απειλείται συνολικά η υγεία σας».
Αγαπάς τον εαυτό σου; Απόδειξη!
Tοξική είναι μια σχέση που υπονομεύει συνεχώς την αίσθηση της ευεξίας, της ευτυχίας και, μερικές φορές, της ασφάλειας. Αν νιώθετε μόνιμα αγχωμένοι, ότι σας επικρίνουν διαρκώς, σας χειραγωγούν, σας αμφισβητούν και δεν σας δείχνουν στάλα σεβασμού, οπότε αισθάνεστε εξαντλημένοι, «άδειοι», «λίγοι» και φοβισμένοι, είστε σε τοξική σχέση.
Ο Δρ Mosunic διευκρίνισε πως οι περιστασιακές διαφωνίες και οι συγκρούσεις είναι φυσιολογικές, «εκτός κι αν παρατηρηθεί συνεχές μοτίβο συναισθηματικής βλάβης, ασέβειας και χειραγώγησης, που οδηγεί σε θέματα ψυχικής και συναισθηματικής υγείας».
Όπως δείχνουν μελέτες, η παραμονή σε τοξική σχέση μπορεί να έχει βαθιές επιπτώσεις και στη σωματική υγεία: οδηγεί σε αυξημένο άγχος, κατάθλιψη και μειωμένη αυτοεκτίμηση, με τον Δρ Mosunic να λέει χαρακτηριστικά ότι «το συνεχές άγχος δημιουργεί προβλήματα όπως η αϋπνία, οι αλλαγές στην όρεξη ή χρόνια προβλήματα». Τα αξίζουμε όλα αυτά; Όχι.
Τα κύρια χαρακτηριστικά μιας τοξικής σχέσης
Ας δούμε τα κύρια χαρακτηριστικά μιας τοξικής σχέσης:
1. Οι άνθρωποι μας υποτίθεται πως μας αγαπούν. Άρα μας υποστηρίζουν, μας ενθαρρύνουν, μας «ανεβάζουν» και γενικά μας κάνουν να νιώθουμε καλύτερα. Αν μας υποτιμούν, μας υπονομεύουν και κάνουν ό,τι μπορούν ώστε να μας πείσουν πως είμαστε ανεπαρκείς, σε κάθε επίπεδο, κάτι πάει πολύ λάθος.
2. Όταν αγαπάς τον εαυτό σου και αγαπάς και τον άνθρωπό σου, προσπαθείτε να βρείτε τον τρόπο επικοινωνίας που «λειτουργεί» και για τους δύο. Εάν η σχέση χαρακτηρίζεται από συνεχή ένταση, λογομαχίες και αισθήματα δυσαρέσκειας, μάλλον πρέπει να αποχωρήσετε. Όπως και αν η επικοινωνία συχνά εξελίσσεται σε προσβολές, κατηγορίες ή σιωπή – καταστάσεις που αφήνουν άλυτα τα όποια ζητήματα και εσάς να πνίγεστε στην πλημμύρα των συναισθημάτων που νιώθετε.
3. Ο άνθρωπός σας θέλει να σας βλέπει χαρούμενους. Άρα, δεν έχει θέμα με τους φίλους σας, τους συγγενείς σας ή όποιους άλλους έχετε επιλέξει να έχετε στη ζωή σας. Αν διαρκώς εκδηλώνει προβλήματα με κάποιο μέλος του κύκλου σας ή σας υπαγορεύει τι μπορείτε να κάνετε και τι όχι, τι μπορείτε να σκέφτεστε και πώς πρέπει να αισθάνεστε, κλείστε την πόρτα πίσω σας.
4. Αν εκδηλώνετε το συναίσθημά σας, αλλά είναι σαν να το είπατε σε τοίχο, αν ο/η σύντροφός σας αγνοεί με εκνευριστική συνέπεια τις ανάγκες σας και τα θέλω σας, και σας χειραγωγεί ώστε να συμμορφώνεστε με ό,τι θέλει ή σας κάνει να αισθάνεστε ενοχές, πείτε ευχαριστώ για τις αναμνήσεις και προχωρήστε παρακάτω.
Το Murdoch University πρόσθεσε πως σημάδια τοξικής σχέσης είναι και ότι «όλα αφορούν εκείνους – εκείνοι διαλέγουν τι θα φάτε, ποια ταινία θα δείτε κ.λπ., ελέγχοντας κάθε απόφαση που θα έπρεπε να είναι κοινή». Δεν σέβονται τα όριά σας –αρκεί ένα “όχι” σας για να γίνει χαμός– και νιώθετε παγιδευμένοι στη σχέση, πως δεν μπορείτε να αποδράσετε».
Προφανώς και μπορείτε. Είναι κάτι που οφείλετε στον εαυτό σας, δεν ήρθατε σε αυτόν τον κόσμο για να βασανίζεστε.