6 ΤΡΟΠΟΙ ΠΟΥ Η ΦΥΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΕ ΚΑΛΜΑΡΕΙ

Η φύση είναι το πιο προσιτό αντίδοτο στο καθημερινό στρες. Δες με ποιους τρόπους μπορείς να τη φέρεις κοντά σου και να απολαύσεις τα αναρίθμητα οφέλη της.

Σε μια καθημερινότητα όπου κυριαρχούν η τεχνολογία και οι γρήγοροι ρυθμοί, η ζωή μοιάζει ασταμάτητα απαιτητική κι εμείς συχνά νιώθουμε σα να μας τραβάνε από χίλιες μεριές. Μεγάλο μέρος της ημέρας το περνάμε μακριά από τη φύση, βυθισμένοι σε οθόνες, βομβαρδισμένοι από μια ατελείωτη ροή ειδοποιήσεων, μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, προσωπικών ή ομαδικών συνομιλιών και υποχρεώσεων.

Αυτοί οι ρυθμοί καθιστούν το νευρικό μας σύστημα κουρασμένο και καταπονημένο. Όπως συχνά έχουμε γράψει, το συμπαθητικό νευρικό μας σύστημα (υπεύθυνο για τις αντιδράσεις πάλης, φυγής και παγώματος) βρίσκεται διαρκώς σε εγρήγορση, αντιδρώντας στον έναν στρεσογόνο παράγοντα μετά τον άλλο.

Οι δόσεις στρες που βιώνουμε σε καθημερινή βάση και κατ' εξακολούθηση μπορούν να μας φθείρουν. Αυτό που μας λείπει είναι τακτικές ευκαιρίες για παύση, ουσιαστική ανανέωση και αναζήτηση ισορροπίας.

Πολλές είναι οι προτάσεις των ειδικών ευεξίας και πανάκριβα τα όποια προγράμματα σε wellness retreats, που μπορεί να ονειρευόμαστε σαν ιδανική λύση. Η μοναδική διέξοδος που είναι προσιτή από κάθε άποψη είναι η φύση. Η φύση μπορεί να κάνει μέσα σε λίγα λεπτά όλα όσα χρειάζεται ο οργανισμός μας και να λειτουργήσει ως μια ισχυρή και σχεδόν ανέξοδη δύναμη ανάκαμψης.

Με ποιους τρόπους η φύση είναι το πιο ισχυρό αντίδοτο στο στρες;

Ο χρόνος που περνάμε σε εξωτερικούς χώρους έχει αποδειχθεί ότι ενεργοποιεί το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα (λειτουργία ανάπαυσης και πέψης), το οποίο είναι υπεύθυνο για την ηρεμία και την καταπράυνση του σώματος. Η φύση καταφέρνει να μας επανασυνδέει με το παρόν, αποσπώντας τον νου από τις αδιάκοπες σκέψεις και έγνοιες, γι' αυτό άλλωστε σε ορισμένες χώρες «χορηγείται» με συνταγή γιατρού.

iStock

Θα έλεγε κανείς ότι η φύση είναι η πρώτη και παντοτινή παιδική χαρά, ένας αφοσιωμένος φίλος και ένας σοφός δάσκαλος, που προσφέρει αμέτρητους τρόπους για να καταπραΰνουμε το νευρικό μας σύστημα και να αποκαταστήσουμε μια αίσθηση ισορροπίας.

Ας δούμε 6 από τους τρόπους με τους οποίους η φύση τεκμηριωμένα μας βοηθά να νιώσουμε πιο ήρεμοι και ουσιαστικά συνδεδεμένοι με τον εαυτό μας και το παρόν.

1. Με το πρωινό φως του ήλιου

Μία από τις πιο συνηθισμένες προτροπές των ειδικών είναι: Ξυπνήστε και βγείτε στο φως! Τα οφέλη είναι πολλά. Η έξοδος μέσα στα πρώτα 30-60 λεπτά από το ξύπνημα βοηθά στη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού του σώματος (το εσωτερικό μας ρολόι), επιτρέποντας καλύτερο ύπνο τη νύχτα και ισορροπημένα επίπεδα ενέργειας καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Η έκθεση στο φυσικό φως το πρωί προκαλεί επίσης μια υγιή αύξηση της κορτιζόλης (της κύριας ορμόνης του στρες), η οποία πρέπει να είναι ανεβασμένη το πρωί, καθώς μας βοηθά να αισθανόμαστε σε εγρήγορση και έτοιμοι για την ημέρα, συμβάλλοντας παράλληλα στη μείωση των επιπέδων στρες αργότερα μέσα στην ημέρα.

iStock

Ο πρωινός ήλιος ενεργοποιεί επίσης την απελευθέρωση σεροτονίνης και ενδορφινών που βελτιώνουν τη διάθεση και διευκολύνουν τη διαχείριση του στρες. Το καλύτερο με αυτή την πρακτική είναι ότι μπορεί να συνδυαστεί με μια βόλτα, την προπόνησή μας ή απλά με έναν καφέ και λίγες στιγμές περισυλλογής και αυτοσυγκέντρωσης.

2. Με τις εικόνες της

Το να βλέπουμε το πράσινο, τα δέντρα και τα κλαδιά τους, τον ανοιχτό ορίζοντα, και να πατάμε στη γη βοηθά τον εγκέφαλο να ανταποκριθεί διαφορετικά στις προκλήσεις της καθημερινότητας. Σύμφωνα με τον ερευνητή Richard Taylor, η θέαση αποσπασματικών εικόνων της φύσης μπορεί να μειώσει τα επίπεδα στρες έως και 60%, προάγοντας την ηρεμία και τη χαλάρωση. Η πιο ιδανική λοιπόν λύση είναι τα μικρά διαλείμματα σε φυσικά περιβάλλοντα.

Επειδή αυτό δεν είναι εφικτό σε καθημερινό επίπεδο για τους περισσότερους από εμάς, μελέτες έχουν δείξει ότι απλώς η θέαση φυσικών σκηνών –μέσα από ένα παράθυρο, μια φωτογραφία ή ένα έργο τέχνης– μπορεί να έχει παρόμοια αποτελέσματα στα επίπεδα στρες και ηρεμίας.

3. Με το κελάηδημα των πουλιών

Το τραγούδι των πουλιών είναι κάτι περισσότερο από ένα ευχάριστο και γαλήνιο άκουσμα: σηματοδοτεί την ασφάλεια στο νευρικό μας σύστημα. Από εξελικτική άποψη, το κελάηδημα των πουλιών συχνά σήμαινε ότι η χαρά της ζωής και η πρόσβαση στα απαραίτητα αγαθά ήταν κοντά και ο κίνδυνος πολύ μακριά.

Η ΦΥΣΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΚΑΙ ΠΑΝΤΟΤΙΝΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΑΡΑ, ΕΝΑΣ ΠΙΣΤΟΣ ΦΙΛΟΣ ΚΙ ΕΝΑΣ ΣΟΦΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ.

Αν και όλοι οι ήχοι της φύσης έχει αποδειχθεί ότι ηρεμούν το ανθρώπινο νευρικό σύστημα, ειδικά για το τραγούδι των πουλιών οι ενδείξεις είναι περισσότερες και πιο συγκεκριμένες.

Μία πρόσφατη έρευνα θέλησε να απομονώσει κάποιους ήχους της φύσης και να επιβεβαιώσει αν όντως έχουν επιπτώσεις στην ψυχική μας υγεία. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Max Planck του Μονάχου, μία ΜΚΟ που διεξάγει έρευνες στα πεδία των φυσικών επιστημών και της επιστημονικής ανάπτυξης.

iStock

Η μελέτη έγινε σε ένα τυχαιοποιημένο δείγμα 295 ατόμων χωρίς διάγνωση ψυχολογικών προβλημάτων ή ψυχικών νόσων και εξέτασε κατά πόσο ο θόρυβος από την κυκλοφορία των αυτοκινήτων και το τραγούδι των πουλιών επηρεάζουν τη διάθεση, την «παράνοια» και τη γνωστική λειτουργία σε υγιείς ενήλικες. Όταν μιλάμε για παράνοια σε υγιείς ανθρώπους, εννοούμε την τάση μας να κάνουμε μερικές «παρανοϊκές», παράλογες σκέψεις, όταν ανησυχούμε. Από τα αποτελέσματα φάνηκε ότι το άγχος και οι παρανοϊκές σκέψεις μειώθηκαν σημαντικά μετά το άκουσμα του τραγουδιού των πουλιών.

4. Με τη θάλασσα και το νερό

Οι γαλάζιοι χώροι, όπως οι παραλίες, τα ποτάμια και οι λίμνες, συνδέονται με βαθιά νοσταλγικά συναισθήματα και ψυχική ανάταση. Μια νέα μελέτη εξήγησε γιατί το νερό μάς συγκινεί και μας θεραπεύει.

iStock

Έχει αποδειχτεί ότι ο χρόνος κοντά στο νερό μπορεί να μειώσει το άγχος και να βελτιώσει τη συγκέντρωση και τη διάθεση. Η επαφή με γαλάζιους χώρους έχει συνδεθεί με μικρότερη χρήση αντικαταθλιπτικών, καλύτερο ύπνο και ενίσχυση των κοινωνικών σχέσεων. 

5. Με την απτική επαφή

Όταν οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι στρεσογόνοι παράγοντες που βιώνουμε μας παρασύρουν μακριά από το εδώ και τώρα, το να επανασυνδεθούμε με το περιβάλλον και την παρούσα στιγμή μπορεί να είναι σωτήριο. Η απτική γείωση είναι μια συγκεκριμένη τεχνική που εμπλέκει την αίσθηση της αφής.

Η ΘΕΑΣΗ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΕΙΩΣΕΙ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ ΕΩΣ ΚΑΙ 60%.

Το να κρατήσουμε ένα φύλλο, μια πέτρα ή ένα βελανίδι, να αγκαλιάσουμε ένα δέντρο ή απλώς να αγγίξουμε τον φλοιό του, να νιώσουμε το δροσερό νερό μιας πηγής στα χέρια ή τα πόδια μας, ή ακόμα και να περπατήσουμε ξυπόλητοι στο γρασίδι παρέχουν αισθητηριακές πληροφορίες που μπορούν να βοηθήσουν στην ηρεμία του νευρικού συστήματος.

6. Με το αίσθημα του δέους

«Περπατάς μέσα στο πάρκο: Βλέπεις κάτι τεράστια δέντρα και αρχίζεις να αναρωτιέσαι πόσων χρονών είναι, αν υπήρχαν πριν γεννηθείς εσύ, πώς μπορεί να ήταν τότε η ζωή στον τόπο αυτό. Βγαίνεις, δηλαδή, από το μυαλό σου», γράφει σε άρθρο του ο ερευνητής Jeff Thompson, PhD, ο οποίος μελέτα το δέος στο τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Columbia της Νέας Υόρκης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του, η ανταπόκριση του σώματος στο δέος «μοιάζει με ένα είδος παγώματος», μπορεί να προκαλέσει ακόμα και ανατριχίλα. Σε σύγκριση με άλλα συναισθήματα, μπορεί να σε κάνει να νιώσεις ότι έχεις περισσότερο χρόνο, να αυξήσει την υπομονή σου, να σε φέρει σε καλύτερη επαφή με το παρόν και πιθανώς να σου γεννήσει μια προθυμία να αφιερώσεις χρόνο στο να βοηθήσεις τους άλλους. Το δέος έχει μια ιδιαίτερη ιδιότητα: μετατοπίζει τη συγκέντρωσή μας από τον εαυτό μας προς τους άλλους ανθρώπους.

Οι ερευνητές το αποκαλούν φαινόμενο «μικρού εαυτού». Όταν βρισκόμαστε μπροστά σε μαγευτικά τοπία ή έργα, βιώνουμε μια μειωμένη αίσθηση του εαυτού, αλλά αισθανόμαστε μια σύνδεση με κάτι μεγαλύτερο. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην επέκταση της σκέψης μας, να μειώσει το άγχος και να ενισχύσει την ευημερία. Και πού μπορούμε να απολαύσουμε τέτοιες εικόνες εύκολα και ανέξοδα; Στη φύση, πού αλλού;