ΠΩΣ ΕΞΗΓΕΙΤΑΙ Η ΜΑΝΙΑ ΜΕ ΤΑ LABUBU;

Κάθε εποχή έχει τα δικά της trends και κάθε γενιά τα δικά της αγαπημένα παιχνίδια ή κουκλάκια που γίνονται σήμα κατατεθέν. Φαίνεται όμως ότι η μανία με τα Labubu έχει πάρει μεγαλύτερη και σίγουρα διεθνή διάσταση, καθώς έχει εξαπλωθεί ακόμη και στους ενήλικες. Για ποιον λόγο; Οι ειδικοί προσπαθούν να δώσουν τις δικές τους ερμηνείες για το φαινόμενο Labubu.

Αυτό το καλοκαίρι απέκτησε και το δικό μας σπίτι ένα... Lafufu. Πρόκειται για την απομίμηση των διάσημων παιχνιδιών Labubu, που έχουν κάνει την αγορά να παραληρεί. «Τα αυθεντικά Labubu έχουν συλλεκτική αξία και όσο λιγότερα είναι τα αντίτυπα στα οποία κυκλοφορούν, τόσο πιο ακριβά είναι», μου εξήγησε μία νέα γυναίκα στις διακοπές μας, όταν προσπαθούσα να μάθω πώς και γιατί.

Δεν θα στεκόμουν τόσο στην τρέλα των παιδιών και των εφήβων – ανέκαθεν συνέβαινε και θα συνεχίσει να συμβαίνει τα παιδιά να παρασύρονται από τέτοιες μόδες. Μου έκανε όμως φοβερή εντύπωση πώς ενήλικα άτομα, ακόμη και μεσαίων οικονομικά στρωμάτων, σπεύδουν να καταθέσουν ένα ποσό τουλάχιστον της τάξης των 100 ευρώ για να αποκτήσουν αυτά τα χαριτωμένα, τερατόμορφα κουκλάκια.

Στο εξωτερικό, μάλιστα, αρκετά φυσικά καταστήματα έχουν κλείσει, προκειμένου να αποφευχθούν οι καβγάδες και τα μαλλιοτραβήγματα που ξεσπούσαν στις ουρές για το ποιος θα πάρει πρώτος το τάδε μοντέλο ή τον δείνα χαρακτήρα της κούκλας.

Στα δικά μου μάτια φαντάζει αλλοπρόσαλλο: ο κόσμος να φλέγεται από πολέμους και φυσικές καταστροφές, και ενήλικες άνθρωποι να πιάνονται στα χέρια για να αποκτήσουν μια κούκλα, πληρώνοντας μάλιστα ένα σημαντικό αντίτιμο, το οποίο αρκετές φορές ξεπερνά ακόμη και τα 1.000 ευρώ.

Labubu: Ποια είναι η ιστορία της κούκλας που έγινε μανία;

Πού να το φανταζόταν ο Kasing Lung, ο Κινέζος εικονογράφος που σχεδίασε τη φιγούρα με τα αγριεμένα μάτια και τα σουβλερά δόντια, ότι το αντικείμενο που θα γεννιόταν θα εξελισσόταν σε σύμβολο μεταξύ των συλλεκτών παιχνιδιών και τέχνης. Τι συμβολίζει ένα Labubu; Tη χαρά, τη σκανταλιά και την ατελείωτη δημιουργικότητα, ισχυρίζονται οι ειδήμονες.

To πρώτο κατάστημα με ευμεγέθεις κούκλες Labubu στη Γερμανία άνοιξε στο Βερολίνο τον Ιούλιο του 2025. AP Photo Markus Schreiber

Η ιστορία της κούκλας, η οποία για την ακρίβεια είναι γένους θηλυκού, είναι πολύ ενδιαφέρουσα και μακροσκελής. Αξίζει όμως να θυμάστε ότι την αρχή της μανίας σηματοδότησε η τσάντα της Lisa, μέλους των Black Pink, δημοφιλούς συγκροτήματος της K-pop και συντρόφου του Frédéric Arnault, γιου του τρίτου πλουσιότερου ανθρώπου του πλανήτη, Bernard Arnault.

Η Lisa έχει... παράδοση στα προϊόντα που χρησιμοποιεί και γίνονται ανάρπαστα. Η κούκλα Labubu ήταν ένα από αυτά. Την απαθανάτισαν με μία από αυτές τον Απρίλιο του 2024 και έως τον Αύγουστο του ίδιου έτους οι πωλήσεις εκτοξεύθηκαν στα 870.000.000 ευρώ.

Καθόλου δεν χάλασε βέβαια τον «πεθερό» της ότι μαζί με την προβολή της κούκλας, φωτογραφήθηκαν ξανά-μανά και οι τσάντες του οίκου του LVMH (Louis Vuitton Moët Hennessy), πάνω στις οποίες κρέμεται ως ευμέγεθες μπρελόκ μια φιγούρα Labubu.

Στο Πεκίνο, το Pop Land είναι ένα θεματικό πάρκο μέσα στο οποίο φιλοξενούνται καταστήματα με συλλεκτικά παιχνίδια της Pop Mart, της εταιρείας που κατασκευάζει και εμπορεύεται τα Labubu. AP Photo Ng Han Guan

Γιατί τέτοια μανία; Τρεις πιθανές ερμηνείες

Πέρα από το προφανές marketing και τη μανία του μιμητισμού που δημιουργεί influencers και κινεί την αγορά, υπάρχουν και βαθύτεροι, ψυχολογικού χαρακτήρα λόγοι που πυροδοτούν τη μαζική επιθυμία απόκτησης ενός τέτοιου αντικειμένου. Οι ειδικοί προσπάθησαν να τους αποκωδικοποιήσουν.

1. Το σχέδιο της κούκλας καλλιεργεί συναισθηματική απήχηση

Σύμφωνα με τους αναλυτές, ο σχεδιασμός του Labubu από μόνος του είναι ιδιοφυής. Με τα μυτερά αυτιά του, το μνησίκακο χαμόγελο και τα σκανταλιάρικα μάτια του, ακροβατεί ανάμεσα στο χαριτωμένο και το ανατριχιαστικό, μια συναισθηματική αντίφαση που το καθιστά αξέχαστο.

Μοιάζει με παρήγορο χάος, μια αναδρομή στην παιδική ηλικία, σα να κλείνει το μάτι στο σκανταλιάρικο εσωτερικό παιδί των ενηλίκων. Αυτή η αίσθηση νοσταλγικής παιχνιδιάρικης διάθεσης είναι αναζωογονητική. Δημιουργεί μια συναισθηματική απήχηση και ενδεχομένως σύνδεση.

Ουρές στο Βερολίνο για το επίσημο άνοιγμα του καταστήματος στις 25 Ιουλίου 2025. AP Photo Markus Schreiber

2. Το στοιχείο της έκπληξης γεννά εξάρτηση

Είναι και ο τρόπος του «σερβιρίσματος». Το Labubu δεν είναι μια απλή κούκλα. Προωθείται με τέτοιο τρόπο, ώστε να τροφοδοτεί την επιθυμία των καταναλωτών. Εμπεριέχει το στοιχείο της έκπληξης: πωλείται σε συσκευασίες που δεν αποκαλύπτουν το περιεχόμενο.

Ο μηχανισμός πίσω από το στοιχείο της έκπληξης είναι ο ίδιος που μας κρατά εθισμένους σε τυχερά παιχνίδια, όπως οι κουλοχέρηδες και τα likes στο Instagram. Δεν ξέρουμε ποιο θα πάρουμε μέχρι να το ανοίξουμε. Η στιγμή της προσμονής μοιάζει με χρυσόσκονη για τον εγκέφαλό μας, καθώς ενεργοποιεί την ντοπαμίνη.

Αν σε αυτό προσθέσουμε και το στοιχείο της σπανιότητας και την αξία της μεταπώλησης, έχουμε σίγουρη τη συνταγή της εμμονής. Οι περιορισμένες εκδόσεις τροφοδοτούν το FOMO (Fear of Missing Out), που ειδικά στη σύγχρονη κοινωνία χαρακτηρίζει πολύ κόσμο. Όταν η προσφορά είναι χαμηλή, η αξία εκτοξεύεται στα ύψη.

3. Μια αντίδραση στην εξουθένωση και την αποξένωση

Την πιο ενδιαφέρουσα ψυχολογική ερμηνεία δίνει η Βρετανίδα κλινική ψυχολόγος Tracy King. Kαι είναι ενδιαφέρουσα ακριβώς επειδή επιχειρεί μια εξήγηση στο ερώτημα γιατί όλο και περισσότεροι ενήλικες τα αγοράζουν για τους ίδιους.

AP Photo Markus Schreiber

Η Dr King εστιάζει στη γενιά Ζ και κρίνει ότι ο εντυπωσιακός τζίρος των λούτρινων είναι περισσότερο ένας τρόπος αντίδρασης στο συναισθηματικό κλίμα μέσα στο οποίο μεγαλώνει. «Αυτά τα αντικείμενα προσφέρουν μικρές, εύκολα προσβάσιμες στιγμές παρηγοριάς, ελέγχου και ταυτότητας σε έναν απρόβλεπτο κόσμο», εξηγεί.

«Η γενιά Ζ μεγάλωσε σε έναν ψηφιακό κόσμο όπου η ταυτότητα επιλέγεται και διαμορφώνεται, δεν είναι δεδομένη. Οι εκπρόσωποί της έχουν παρακολουθήσει παγκόσμιες κρίσεις, όπως πανδημίες, ύφεση και την κλιματική κρίση, και οι μεγάλοι στόχοι ζωής που καθοδηγούσαν τις προηγούμενες γενιές συχνά φαίνονται ανέφικτοι. Οι μικρές χαρές είναι περισσότερο προσβάσιμες και σημαντικές. Και σε έναν κόσμο κοινωνικών μέσων όπου η αισθητική είναι τρόπος έκφρασης, τα μικροαντικείμενα γίνονται μέσο να εκφράσει κάποιος τα συναισθήματα, την προσωπικότητα και το αίσθημα του ανήκειν», συμπληρώνει.

«Η κουλτούρα των μικροαντικειμένων είναι αντίδραση στην εξουθένωση και την αποξένωση. Δεν είναι μια επιφανειακή μόδα. Είναι μια ψυχολογική αντίδραση στις απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής. Όσο η κοινωνία παραμένει διχασμένη και απαιτητική, οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να ψάχνουν για μικρούς, ήπια συμβολικούς τρόπους να αισθανθούν καλύτερα», καταλήγει.