Η «ΑΓΝΩΣΤΗ» ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ ΠΟΥ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΘΑΝΑΤΟΥ ΚΑΤΑ 31%

Μάθε τι είναι η λιποπρωτεΐνη Α, η «άγνωστη» χοληστερίνη που αυξάνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο κατά 31% – και γιατί αξίζει να τη μετρήσεις.

Μία από τις πιο άβολες στιγμές που έχω ζήσει ποτέ έπειτα από ιατρική εξέταση είχε να κάνει με έναν παράγοντα που δεν είχα ακούσει ποτέ ξανά στη ζωή μου και που, σύμφωνα με τον καρδιολόγο μου, αύξανε κατά πολύ τον κίνδυνο θανάτου. Για την ακρίβεια, κατά 31%! Όταν ρώτησα τι μπορώ να κάνω για να ρίξω τα ποσοστά, που ήταν τετραπλάσια της τιμής που ορίζεται ως φυσιολογική (ακίνδυνη), μου απάντησε πως δεν υπάρχει ακόμα θεραπεία. Επικοινώνησα έτσι με τον καρδιολόγο Δρ Βασίλη Πανή, για να μιλήσουμε για την λιποπρωτεΐνη Α ή Lp(a). 

Όπως μου είπε, η λιποπρωτεΐνη Α είναι ένας σχετικά νέος τύπος χοληστερόλης, με τους επιστήμονες να προσπαθούν σε αυτήν τη φάση να βρουν τρόπους να τον αντιμετωπίσουν. 

«Ο βασικός στόχος της υπολιπιδαιμικής θεραπείας, όταν δηλαδή δίνουμε φάρμακα για τη χοληστερίνη, είναι να μειωθεί η “κακή” χοληστερίνη, γιατί είναι αυτή που συσσωρεύεται στα τοιχώματα των αγγείων», εξηγεί στο OW ο Δρ Πανής. «Οι αθηρωματικές πλάκες είναι φτιαγμένες από οξειδωμένη “κακή” χοληστερίνη. Όσο χαμηλότερη είναι αυτή στις μετρήσεις που γίνονται στο αίμα, τόσο χαμηλότερη είναι στατιστικά και η πιθανότητα να πάθει κάποιος έμφραγμα. 

»Υπάρχει ωστόσο και μια άλλη χοληστερίνη, την οποία ξέραμε από δεκαετία του ’90 με αρνητικά στοιχεία, αλλά ακόμα δεν είχαμε βρει τη συσχέτιση με καρδιαγγειακά νοσήματα. Πρόσφατα τεκμηριώθηκε στατιστικά η σημασία της στα καρδιαγγειακά νοσήματα και επιβάλλεται η μέτρησή της μια φορά στη ζωή κάθε ανθρώπου, βάσει των κατευθυντήριων οδηγιών: είναι η λιποπρωτεΐνη Α».

iStock

Ο εντοπισμός της λιποπρωτεΐνης Α

«Κυρίως επηρεαστήκαμε από κάποιες μελέτες που έδειχναν ότι υπήρχαν ασθενείς οι οποίοι, ενώ έριχναν την κακή χοληστερίνη πάρα πολύ χαμηλά (κάτω από 50mg/dl), συνέχιζαν να παθαίνουν καρδιαγγειακά συμβάματα – εμφράγματα, εγκεφαλικά», προσθέτει ο ίδιος.

«Ψάξαμε και βρήκαμε ότι είναι μια ειδική υποκατηγορία ανθρώπων, οι οποίοι ενώ έχουν χαμηλή χοληστερίνη, έχουν πολύ υψηλή λιποπρωτεΐνη Α. Πρόκειται για γενετικά καθοριζόμενη λιποπρωτεΐνη και δεν επηρεάζεται από τον μεταβολισμό, την άσκηση ή τη διατροφή μας. Όταν η Lp(a) είναι πάνω από 50mg/dl, αυξάνει τον κίνδυνο, που υπολογίστηκε βάσει της κακής χοληστερίνης και των υπόλοιπων παραγόντων κινδύνου κατά 31%. Και ναι, δεν θεραπεύεται, ακόμα».

«ΟΣΟ ΠΙΟ ΧΑΜΗΛΗ ΕΙΝΑΙ Η LDL, ΤΟΣΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΕ ΥΨΗΛΗ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΗ Α».

Τι μπορούμε να κάνουμε όσοι έχουμε πολύ υψηλά νούμερα, άρα απειλούμαστε;

«Στο πλαίσιο  της πρόληψης καρδιαγγειακών νοσημάτων, υπάρχει ένας δείκτης που μας βοηθά να υπολογίσουμε τον δεκαετή και συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο (10y ASCVD risk και Life-CVD risk), σε όλους τους ενήλικες, ηλικίας από 35 ετών και πάνω», επισημαίνει ο Δρ Πανής. «Θα τον βρείτε στο U-Prevent, όπου μπορείτε να εγγραφείτε και να τον υπολογίσετε μόνοι σας».

Ο πρώτος δείκτης είναι η περιοχή που ζούμε. Η Ελλάδα μπήκε πρόσφατα στις χώρες μεσαίου κινδύνου –ήταν χαμηλού–, με την αλλαγή να σχετίζεται με τις διατροφικές μας συνήθειες. Οι άλλοι δείκτες είναι η ηλικία, το φύλο, η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπερχοληστερολαιμία (πόση χοληστερόλη ορού μετράμε στις εξετάσεις αίματος).

iStock

Όλοι οι δείκτες μαζί βγάζουν ένα ποσοστό που λέγεται δεκαετής δείκτης καρδιαγγειακού κινδύνου. Μας δείχνει τι πιθανότητα υπάρχει να πάθουμε ένα έμφραγμα ή/και εγκεφαλικό την επόμενη 10ετία.

«Αυτό που έχουμε συμφωνήσει να κάνουμε ως καρδιολόγοι όταν κάποιος έχει υψηλά νούμερα λιποπρωτεΐνης Α», συνεχίζει ο Δρ Πανής, «είναι το εξής: εάν ένας ασθενής που, σύμφωνα με όλους τους παράγοντες κινδύνου και τα σκορ που υπολογίζουμε, είναι μεσαίου κινδύνου έχει λιποπρωτεΐνη Α πάνω από 50mg/dl, τον κατατάσσουμε αυτομάτως στην επόμενη κατηγορία κινδύνου. Είμαστε έτσι πιο αυστηροί με τις θεραπείες για τους υπόλοιπους παράγοντες κινδύνου».

Και τι συμβαίνει σε αυτήν την περίπτωση; Ο στόχος, εξηγεί, είναι να μειώσουμε την κακή χοληστερίνη, που πρέπει να είναι: 

• κάτω από 117 mg/dl για να είναι σε φυσιολογικά επίπεδα για άτομα χαμηλού κινδύνου, 
• κάτω από 100 mg/dl για άτομα μεσαίου κινδύνου,
• κάτω από 70 mg/dl για άτομα υψηλού κινδύνου, 
• κάτω από 55 mg/dl για άτομα πολύ υψηλού κινδύνου.

«Όσο πιο χαμηλή είναι η LDL, τόσο καλύτερη είναι η συνθήκη για τους ανθρώπους με υψηλή λιποπρωτεΐνη Α», καταλήγει ο ειδικός.